Δωρεάν εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης για βιβλιογραφική ανασκόπηση

Λέξεις: Δρ Άγγελος Ροδαφηνός

Τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης αποτελούν πλέον αναπόσπαστο μέρος της ακαδημαϊκής έρευνας.

Η συγγραφή μιας βιβλιογραφικής ανασκόπησης απαιτεί όχι μόνο ερευνητικές δεξιότητες, αλλά και την ικανότητα αποτελεσματικής χρήσης των διαθέσιμων τεχνολογικών εργαλείων.

Ο οδηγός αυτός παρουσιάζει μια ολοκληρωμένη μεθοδολογία για την αξιοποίηση δωρεάν εργαλείων ΤΝ στην ακαδημαϊκή συγγραφή.

Πριν Ξεκινήσετε

• Θυμηθείτε ότι τα εργαλεία AI πρέπει να βοηθούν, όχι να αντικαθιστούν την κριτική σας σκέψη
• Επαληθεύετε πάντα τις πληροφορίες που παράγονται από AI με τις αρχικές πηγές
• Κρατήστε αρχείο όλων των πηγών σας για σωστή παραπομπή

Βήμα 1: Αρχικός Σχεδιασμός Έρευνας

Χρήση ενός ChatBot όπως το ChatGPT (Δωρεάν Έκδοση), ή τα Claude, Copilot, Gemini, Perplexity κλπ.

1. Ζητήστε από το ChatBot να: 
   • Δημιουργήσει ερευνητικές ερωτήσεις σχετικές με το θέμα σας
   • Δημιουργήσει δομικό περίγραμμα για τη βιβλιογραφική σας ανασκόπηση
   • Προτείνει σχετικές λέξεις-κλειδιά
   • Εντοπίσει βασικές έννοιες και θέματα προς διερεύνηση

Παράδειγμα prompt: “Γράφω μια βιβλιογραφική ανασκόπηση για [το θέμα σας]. Μπορείτε να με βοηθήσετε να δημιουργήσω σχετικές ερευνητικές ερωτήσεις και λέξεις-κλειδιά;”

Βήμα 2: Αναζήτηση Βιβλιογραφίας

Semantic Scholar (Δωρεάν)

1. Χρησιμοποιήστε: 
   • Προηγμένη αναζήτηση για φιλτράρισμα κατά έτος και πεδίο
   • Επιλέξτε τη λειτουργία “Highly Influential Citations”
   • Επιλέξτε οπτικοποίηση αναφορών για εντοπισμό σημαντικών άρθρων

Consensus (Δωρεάν)

1. Εισάγετε το ερευνητικό σας ερώτημα
2. Χρησιμοποιήστε το για: 
   • Εύρεση επιστημονικής συναίνεσης σε συγκεκριμένα θέματα
   • Εντοπισμό αντικρουόμενων ευρημάτων
   • Σύνοψη πολλαπλών μελετών

Google Scholar (Δωρεάν)

1. Χρησιμοποιήστε τις λέξεις-κλειδιά που προτάθηκαν
2. Φιλτράρετε για: 
   • Άρθρα ανασκόπησης (review) στο πεδίο σας
   • Πρόσφατα άρθρα (τελευταία 5-10 χρόνια)
   • Άρθρα με πολλές αναφορές

Connected Papers (Δωρεάν έκδοση, 5 γραφήματα/μήνα)

1. Εισάγετε ένα βασικό άρθρο του πεδίου σας
2. Χρησιμοποιήστε το γράφημα για: 
   • Εντοπισμό σχετικών άρθρων
   • Εύρεση παλαιότερων επιδραστικών έργων και πρόσφατων εξελίξεων
   • Ανακάλυψη ερευνητικών συμπλεγμάτων

Βήμα 3: Οργάνωση Βιβλιογραφίας

Zotero (Δωρεάν)

1. Εγκαταστήστε το πρόγραμμα και το πρόσθετο περιηγητή (extension)
2. Αποθηκεύστε άρθρα απευθείας κατά την περιήγηση
3. Δημιουργήστε συλλογές για διαφορετικά θέματα
4. Εξάγετε παραπομπές στη μορφή που χρειάζεστε

Βήμα 4: Ανάλυση και Σύνθεση

NotebookLM (Δωρεάν)

1. Μεταφορτώστε έως και 50 επιστημονικά άρθρα PDF
2. Χρησιμοποιήστε το για: 
   • Δημιουργία περιλήψεων πολλαπλών άρθρων
   • Εξαγωγή βασικών θεμάτων και ευρημάτων
   • Δημιουργία περιγράμματος βιβλιογραφικής ανασκόπησης
   • Σύγκριση μεθοδολογιών και αποτελεσμάτων
   • Εντοπισμό κενών στη βιβλιογραφία

Παράδειγμα prompt: “Με βάση τα μεταφορτωμένα άρθρα, μπορείς να δημιουργήσεις ένα περίγραμμα που να δείχνει τα κύρια θέματα και τα ερευνητικά κενά στο πεδίο [θέμα σας];”

Stanford STORM (Δωρεάν)

1. Χρησιμοποιήστε το για: 
   • Ανάλυση επιστημονικών κειμένων
   • Εξαγωγή βασικών εννοιών
   • Σύνθεση πληροφοριών από πολλαπλές πηγές
   • Δημιουργία περιλήψεων ερευνητικών άρθρων
   • Εντοπισμό συνδέσεων μεταξύ διαφορετικών ερευνών

Παράδειγμα prompt: “Μπορείς να αναλύσεις τις βασικές μεθοδολογικές προσεγγίσεις που χρησιμοποιούνται σε αυτά τα άρθρα και να εντοπίσεις κοινά μοτίβα;”

ChatBot (ChatGPT, Claude, Perplexity, Copilot etc.) για Ανάλυση

1. Εισάγετε περιλήψεις άρθρων για: 
   • Εντοπισμό κοινών θεμάτων
   • Επισήμανση ερευνητικών κενών
   • Σύγκριση μεθοδολογιών
   • Σύνοψη βασικών ευρημάτων

Elicit (Δωρεάν Έκδοση)

1. Εισάγετε την ερευνητική σας ερώτηση
2. Χρησιμοποιήστε το για: 
   • Σύγκριση ευρημάτων μεταξύ άρθρων
   • Εντοπισμό μεθοδολογικών μοτίβων
   • Εντοπισμό αντιφάσεων στη βιβλιογραφία

Βήμα 5: Συγγραφή και Οργάνωση

ChatBot για Υποστήριξη Συγγραφής

1. Δημιουργία περιγραμμάτων ενοτήτων
2. Ζητήστε βοήθεια για: 
   • Θεματικές προτάσεις
   • Μεταβάσεις μεταξύ ενοτήτων
   • Σύνοψη περίπλοκων ιδεών

Βήμα 6: Επεξεργασία και Βελτίωση

Grammarly (Δωρεάν Έκδοση)

1. Ελέγξτε για: 
   • Γραμματική και ορθογραφία
   • Σαφήνεια και συντομία
   • Συνέπεια τόνου

Hemingway Editor (Δωρεάν)

1. Επικολλήστε το κείμενό σας για έλεγχο: 
   • Πολυπλοκότητας προτάσεων
   • Παθητικής φωνής
   • Επιπέδου αναγνωσιμότητας

Βέλτιστες Πρακτικές και Προειδοποιήσεις

1. Επαληθεύετε πάντα το περιεχόμενο που παράγεται από AI 
   • Διασταυρώστε με τις αρχικές πηγές
   • Ελέγξτε την ακρίβεια των παραπομπών
   • Επαληθεύστε στατιστικούς ισχυρισμούς
2. Διατηρήστε την Ακαδημαϊκή Ακεραιότητα 
   • Χρησιμοποιήστε εργαλεία AI για βοήθεια, όχι για αυτοματοποίηση
   • Κρατήστε λεπτομερή αρχεία της ερευνητικής σας διαδικασίας
   • Ακολουθήστε τις οδηγίες του ιδρύματός σας για τη χρήση AI
3. Έλεγχος Ποιότητας 
   • Διαβάστε κάθε άρθρο στο οποίο παραπέμπετε
   • Κατανοήστε τους περιορισμούς των εργαλείων AI
   • Διατηρήστε την κριτική σας φωνή σε όλο το κείμενο.

Καλή διασκέδαση!

*Ο Δρ Άγγελος Ροδαφηνός είναι Αναπληρωτής Καθηγητής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και διδάσκει Νέες Τεχνολογίες. Σπούδασε και εργάστηκε σε 13 πανεπιστήμια στην Αμερική, Αυστραλία, Κύπρο και Ελλάδα. Στο άρθρο αυτό συνεργάστηκε με τo Claude.ai.

Βιβλία: Λογική και Παραλογική, Οι ηλίθιοι είναι ανίκητοι, Από πρίγκιπας βάτραχος και τούμπαλιν. Διαδικτυακά μαθήματα: Εργαλεία AI για εργασία, Εργαλεία AI στην εκπαίδευση, Οι ηλίθιοι είναι ανίκητοι, Κριτική σκέψη

*πηγή εικόνας: pexels cottonbro