Εργαζόμενοι VS τεχνολογίας AI – Φοβούνται ότι θα τους κλέψει την δουλειά

Η Claire έχει εργαστεί ως PR σε μια μεγάλη εταιρεία συμβούλων, με έδρα το Λονδίνο, για έξι χρόνια. Η 34χρονη απολαμβάνει τη δουλειά της και έχει έναν καλό μισθό, αλλά τους τελευταίους έξι μήνες, άρχισε να νιώθει ανησυχία για το μέλλον της καριέρας της. Ο λόγος: η τεχνητή νοημοσύνη.

«Δεν νομίζω ότι η ποιότητα της δουλειάς που παράγω θα μπορούσε να αντικατασταθεί ακόμα από μια μηχανή», λέει η Claire.

«Αλλά την ίδια στιγμή, είμαι εντυπωσιασμένη με το πόσο γρήγορα το ChatGPT έχει γίνει τόσο εξελιγμένο. Δώστε του μερικά χρόνια ακόμα και μπορώ να φανταστώ απολύτως έναν κόσμο στον οποίο ένα bot θα κάνει τη δουλειά μου. Δεν μπορώ να σκέφτομαι τι μπορεί να σημαίνει αυτό για εμένα».

Τα τελευταία χρόνια, καθώς τα πρωτοσέλιδα σχετικά με τα ρομπότ που κλέβουν ανθρώπινες θέσεις έχουν πολλαπλασιαστεί – και καθώς τα εργαλεία παραγωγής τεχνητής νοημοσύνης όπως το ChatGPT έχουν γίνει γρήγορα πιο προσιτά – ορισμένοι εργαζόμενοι αναφέρουν ότι αρχίζουν να αισθάνονται άγχος για το μέλλον τους και για το αν οι δεξιότητες που έχουν θα είναι σχετικές με την αγορά εργασίας στα επόμενα χρόνια.

Τον Μάρτιο, η Goldman Sachs δημοσίευσε μια έκθεση που δείχνει ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε να αντικαταστήσει το ισοδύναμο 300 εκατομμυρίων θέσεων εργασίας πλήρους απασχόλησης. Πέρυσι, η ετήσια παγκόσμια έρευνα εργατικού δυναμικού της PwC έδειξε ότι σχεδόν το ένα τρίτο των ερωτηθέντων δήλωσε ότι ανησυχεί για την προοπτική να αντικατασταθεί ο ρόλος τους από την τεχνολογία σε τρία χρόνια.

«Όλοι ελπίζουμε ότι οι πελάτες μας θα αναγνωρίσουν την αξία [μας] και θα επιλέξουν την αυθεντικότητα [ενός ανθρώπου] από την τιμή και την ευκολία των εργαλείων AI», λέει η Alys Marshall, μια 29χρονη κειμενογράφος με έδρα το Μπρίστολ του Ηνωμένου Βασιλείου.

Τώρα, οι career coaches και οι εμπειρογνώμονες ανθρώπινου δυναμικού λένε ότι αν και κάποιο άγχος μπορεί να δικαιολογείται, οι εργαζόμενοι πρέπει να επικεντρωθούν σε αυτό που μπορούν να ελέγξουν. Αντί να πανικοβάλλονται για το ενδεχόμενο να χάσουν τη δουλειά τους από μηχανές, θα πρέπει να επενδύσουν στο να μάθουν πώς να εργάζονται παράλληλα με την τεχνολογία. Εάν το αντιμετωπίζουν ως πόρο και όχι ως απειλή, θα γίνουν πιο πολύτιμοι για τους πιθανούς εργοδότες – και θα αισθανθούν λιγότερο άγχος.

Φόβος για το άγνωστο

Για μερικούς ανθρώπους, τα εργαλεία παραγωγής τεχνητής νοημοσύνης είναι σαν να έχουν έρθει γρήγορα και εξαγριωμένα. Το ChatGPT του OpenAI έκανε την εμφάνιση του φαινομενικά εν μία νυκτί και ο «αγώνας εξοπλισμών AI» αυξάνεται καθημερινά όλο και περισσότερο, δημιουργώντας συνεχή αβεβαιότητα στους εργαζόμενους.

Η Carolyn Montrose, carrer coach και λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Columbia στη Νέα Υόρκη, αναγνωρίζει ότι ο ρυθμός της τεχνολογικής καινοτομίας και η αλλαγή μπορεί να είναι τρομακτικός.

«Το να αισθάνεσαι άγχος για τον αντίκτυπο της τεχνητής νοημοσύνης είναι φυσιολογικό επειδή η εξέλιξη της είναι ρευστή και υπάρχουν πολλοί άγνωστοι παράγοντες εφαρμογής», λέει.

Αλλά όσο ανησυχητική και αν είναι η νέα τεχνολογία, λέει επίσης ότι οι εργαζόμενοι δεν χρειάζεται απαραίτητα να νιώθουν υπαρξιακό τρόμο. Οι άνθρωποι έχουν τη δύναμη να παίρνουν τις δικές τους αποφάσεις σχετικά με το πόσο ανησυχούν: μπορούν είτε «να επιλέξουν να αισθάνονται άγχος για την τεχνητή νοημοσύνη ή να έχουν τη δύναμη να μάθουν γι’ αυτήν και να την χρησιμοποιήσουν προς όφελός τους».

Ο Scott Likens της PwC, ο οποίος ειδικεύεται στην κατανόηση θεμάτων γύρω από την εμπιστοσύνη και την τεχνολογία, το υποστηρίζει αυτό.

«Η τεχνολογική πρόοδος μας έχει δείξει ότι, ναι, η τεχνολογία έχει τη δυνατότητα να αυτοματοποιήσει ή να εξορθολογίσει τις διαδικασίες εργασίας. Ωστόσο, με το σωστό σύνολο δεξιοτήτων, τα άτομα είναι συχνά σε θέση να προοδεύουν παράλληλα με αυτές τις προόδους», αναφέρει.

«Για να αισθάνονται λιγότερο άγχος για την ταχεία υιοθέτηση της τεχνητής νοημοσύνης, οι εργαζόμενοι πρέπει να κλίνουν προς την τεχνολογία. Η εκπαίδευση και η κατάρτιση [είναι] κλειδί για να μάθουν οι εργαζόμενοι για την τεχνητή νοημοσύνη και τι μπορεί να κάνει για τον συγκεκριμένο ρόλο τους, καθώς και να τους βοηθήσουν να αναπτύξουν νέες δεξιότητες. Αντί να αποφεύγουν την τεχνητή νοημοσύνη, οι εργαζόμενοι θα πρέπει να την αγκαλιάσουν και να εκπαιδευτούν».

Μπορεί επίσης να είναι χρήσιμο να θυμόμαστε ότι, σύμφωνα με τον Scott Likens, «δεν είναι η πρώτη φορά που αντιμετωπίζουμε διαταραχές του κλάδου – από την αυτοματοποίηση και την κατασκευή έως το ηλεκτρονικό εμπόριο και τη λιανική – βρήκαμε τρόπους προσαρμογής». Πράγματι, η εισαγωγή νέας τεχνολογίας ήταν συχνά “ενοχλητική” για μερικούς εργαζόμενους, αλλά η Montrose εξηγεί ότι πολλά καλά έφεραν οι προηγούμενες νέες εξελίξεις: λέει ότι η τεχνολογική αλλαγή ήταν πάντα βασικό συστατικό για την πρόοδο της κοινωνίας.

Ανεξάρτητα από το πώς ανταποκρίνονται οι άνθρωποι στην τεχνολογία AI, προσθέτει η Montrose, είναι εδώ για να μείνει. Και μπορεί να είναι πολύ πιο χρήσιμο να παραμείνετε θετικοί και να κοιτάτε μπροστά. «Αν οι άνθρωποι αισθάνονται άγχος αντί να ενεργούν για να βελτιώσουν τις δεξιότητές τους, αυτό θα τους βλάψει περισσότερο από την ίδια την τεχνητή νοημοσύνη», λέει.

Μοναδική η αξία του ανθρώπου

Αν και οι ειδικοί λένε ότι κάποιο επίπεδο άγχους είναι δικαιολογημένο, μπορεί να μην είναι ακόμα ώρα για να πατήσετε το κουμπί πανικού. Κάποιες έρευνες έχουν δείξει πρόσφατα ότι οι φόβοι ότι τα ρομπότ αναλαμβάνουν ανθρώπινες δουλειές μπορεί να είναι υπερβολικοί.

Έρευνα του Νοεμβρίου 2022 από τον καθηγητή κοινωνιολογίας Eric Dahlin στο Πανεπιστήμιο Brigham Young στη Γιούτα των ΗΠΑ, έδειξε ότι όχι μόνο τα ρομπότ δεν αντικαθιστούν τους ανθρώπους με τον ρυθμό που πιστεύουν οι περισσότεροι, αλλά μερικοί άνθρωποι αντιλαμβάνονται επίσης λάθος τον ρυθμό με τον οποίο κυριαρχούν τα εργαλεία αυτοματισμού. Τα στοιχεία του έδειξαν ότι περίπου το 14% των εργαζομένων δήλωσαν ότι είχαν δει τη δουλειά τους να αντικαθίσταται από ένα ρομπότ. Αλλά τόσο οι εργαζόμενοι που είχαν υποστεί μετατόπιση εργασίας λόγω τεχνολογίας όσο και εκείνοι που δεν είχαν την τάση να υπερεκτιμούν τον ρυθμό και τον όγκο της τάσης – οι εκτιμήσεις τους ήταν πολύ μακριά από την πραγματικότητα.

Η Stefanie Coleman, διευθύντρια στην επιχείρηση παροχής συμβουλών σε άτομα της EY, επισημαίνει επίσης ότι δεν πρέπει να περιμένουμε ότι το εργατικό δυναμικό του μέλλοντος θα είναι «δυαδικό». Με άλλα λόγια, ένας συνδυασμός ανθρώπων και ρομπότ θα πρέπει πάντα να υπάρχει.

Πριν από μερικές εβδομάδες, η Claire, η υπάλληλος δημοσίων σχέσεων, αποφάσισε ότι ήθελε να αρχίσει να μαθαίνει περισσότερα για την τεχνολογία που μεταμορφώνει τον κλάδο της. Τώρα ερευνά διαδικτυακά μαθήματα μέσω των οποίων ελπίζει να μάθει να κωδικοποιεί. «Η τόση τεχνολογία με τρόμαζε, οπότε απλώς την αγνόησα, αλλά με βάση όλα όσα βλέπω, αυτό είναι κάπως ανόητο», λέει. «Το να αγνοήσω κάτι σίγουρα δεν θα το κάνει να φύγει και σιγά σιγά αρχίζω να καταλαβαίνω ότι αν αφιερώσω χρόνο για να το κάνω λιγότερο άγνωστο – κάτι που το κάνει λιγότερο τρομακτικό – μπορεί πραγματικά να με βοηθήσει πολύ».

Με πληροφορίες από BBC