Μπορούν να μπουν όρια στην τεχνητή νοημοσύνη;

Η τεχνητή νοημοσύνη ή αλλιώς AI (Artificial Intelligence) έχει “εισβάλλει” στις ζωές των ανθρώπων πλέον με κάθε τρόπο. Η όλο και επεκτεινόμενη επιρροή και χρήση του στην καθημερινότητα των πολιτών της Γης όμως, “εγκυμονεί” κίνδυνους.

Το AI δεν είναι απαραίτητα επικίνδυνο από μόνο του, αλλά μπορεί να προκαλέσει προβλήματα αν δεν το διαχειρίζεται σωστά η ανθρωπότητα. Επομένως, υπάρχουν λόγοι για τη θέσπιση νομοθετικού πλαισίου γύρω από αυτό, ούτως ώστε να ελέγχεται η χρήση του.

Πρώτα από όλα τίθεται το ζήτημα της ασφάλειας. Ορισμένα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να έχουν ανεπιθύμητες επιπτώσεις ή να χρησιμοποιηθούν για κακόβουλους σκοπούς. Ένα νομικό πλαίσιο μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχο και την ασφάλεια. Έπειτα εγείρονται ζητήματα ηθικής φύσεως. Οι αποφάσεις που λαμβάνονται από αυτό το υπερ-εργαλείο πρέπει να είναι δίκαιες και δεοντολογικές. Είναι σημαντικό να θεσπιστούν κανόνες για την ηθική χρήση της.

Καίριο ερώτημα πολλών ανθρώπων αποτελεί και η προστασία της ιδιωτικότητας. Οι εφαρμογές AI συχνά χρησιμοποιούν προσωπικά δεδομένα. Ένα νομικό πλαίσιο μπορεί να προστατεύσει την ιδιωτικότητα των ατόμων. Συμπληρωματικά στο φάσμα αυτό ανήκει και η διαφάνεια, σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας των συστημάτων ΤΝ (Τεχνητής Νοημοσύνης) που είναι σημαντική για την εμπιστοσύνη του κοινού. Το ζήτημα εδώ δεν τίθεται μόνο σε ιδιώτες και εταιρείες, αλλά και εξαναγγελίες κυβερνήσεων ανά τον πλανήτη, που θέλουν να μεγιστοποιήσουν τη χρήση του AI σε πολλαπλές λειτουργίες.

Ποια είναι η θέση της ελληνικής κυβέρνησης για τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης;

Στις 25 Οκτωβρίου διεξήχθη η πρώτη συνεδρίαση της Συμβουλευτικής Επιτροπής για την Τεχνητή Νοημοσύνη υπό την ηγεσία του πρωθυπουργού της Ελλάδας, Κυριάκου Μητσοτάκη, στο Μέγαρο Μαξίμου. Στο πλαίσιό της έγινε μία αρχική συζήτηση για τους στόχους της Επιτροπής και τους άξονες στους οποίους θα κινηθεί το έργο της. Έμφαση δόθηκε σε πρακτικές εφαρμογές προς όφελος των πολιτών, μεταξύ άλλων για την καλύτερη παροχή υπηρεσιών υγείας και την ταχύτερη απονομή δικαιοσύνης, σε τεχνολογίες που μπορούν να βελτιώσουν τη λειτουργία του κράτους και τη διαχείριση κρίσεων, όπως οι φυσικές καταστροφές, αλλά και στις προσαρμογές που απαιτούνται στην παιδεία, ώστε τα παιδιά να αποκτούν από νεαρή ηλικία κατάρτιση στο νέο γνωστικό αντικείμενο, όπως εξαγγέλλουν οι κυβερνητικές προθέσεις.

Ο Κυριακός Μητσοτάκης συμπλήρωσε: “Ο σκοπός της Επιτροπής είναι να μάς βοηθήσει πολύ πρακτικά στον τρόπο με τον οποίο η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να αξιοποιηθεί ως ένα εργαλείο δημόσιας πολιτικής σε διάφορους τομείς πολιτικής, τους οποίους στη συνέχεια μπορούμε να προσδιορίσουμε. Να αναφέρω ενδεικτικά την υγεία ή τον τρόπο με τον οποίον πολεμάμε τη φοροδιαφυγή. Η τεχνητή νοημοσύνη και Ένοπλες Δυνάμεις, μια πολύ μεγάλη πρόκληση για τον μετασχηματισμό της αποτρεπτικής δυνατότητας της χώρας μας. Η τεχνητή νοημοσύνη και Πολιτική Προστασία”

Επιπρόσθετα δήλωσε πως: “Πιστεύω ότι έχουμε μια σειρά από συγκριτικά πλεονεκτήματα, παραδείγματος χάρη μια πολύ μεγάλη υπερεκπροσώπηση στο επιστημονικό δυναμικό που ασχολείται με την τεχνητή νοημοσύνη. Έχουμε ήδη ένα εκκολαπτόμενο οικοσύστημα εταιρειών στη χώρα μας που φαίνεται να έχει μία σημαντική δυναμική και έχουμε, θα έλεγα, και ένα συγκριτικό πλεονέκτημα το οποίο απορρέει από την ιστορία μας, τον πολιτισμό μας, τη γλώσσα μας και τον πρωταγωνιστικό ρόλο που μπορούμε να παίξουμε σε ζητήματα όπως η ηθική διάσταση της τεχνητής νοημοσύνης, για λόγους που νομίζω ότι είναι απολύτως προφανείς“.

Η τεχνητή νοημοσύνη είναι ήδη εδώ. Είναι μία πρόκληση που θα φροντίσουμε να αξιοποιήσουμε προς όφελος της χώρας. Σκοπός της Επιτροπής είναι να μας βοηθήσει στον τρόπο με τον οποίο η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να αξιοποιηθεί ως εργαλείο δημόσιας πολιτικής. https://t.co/No23f5t56t pic.twitter.com/PlS1B2E3Lf

— Prime Minister GR (@PrimeministerGR) October 25, 2023

Πολύ γρήγορα γίνεται αντιληπτό πως στην Ελλάδα απέχουμε αρκετά ακόμα, από το να υποστηρίξουμε πως η τεχνητή νοημοσύνη έχει μεγάλη επιρροή πάνω μας, ιδίως από κυβερνητικής πλευράς. Αυτό βέβαια σημαίνει ότι βρισκόμαστε εξίσου μακριά και από τον σχηματισμό και υλοποίηση ενός νομοθετικού πλαισίου. Αυτό το γεγονός εγκυμονεί κινδύνους βέβαια καθώς κάλλιστα μια μεγάλη εταιρεία ή ένας ισχυρός ιδιώτης με μεγάλες δυνατότητες και επιρροή, μπορεί να κάνει αλόγιστη χρήση του AI, χωρίς να περιορίζεται νομοθετικά. Η ανησυχία αυτή είναι έντονη και πρέπει να υπάρξουν άμεσα αντανακλαστικά. Αντανακλαστικά που φαίνεται να αποκτά σιγά-σιγά η διεθνή κοινότητα.

Η πρώτη Διεθνής Σύνοδος Κορυφής περί ασφάλειας Τεχνητής Νοημοσύνης

Το διήμερο συνέδριο-σύνοδος διεξάγεται 1 και 2 Νοεμβρίου. Επιλέχθηκε ένας ιδιαίτερα σημαντικός τόπος για την εκδήλωση, το Bletchley Park της Αγγλίας. Αυτός ο τόπος αποτελούσε στέγη για τον πρωτοπόρο της τεχνητής νοημοσύνης, τον Άλαν Τούρινγκ, κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Τούρινγκ κατάφερε να αποκωδικοποιήσει τους μυστικούς κώδικες της ναζιστικής Γερμανίας και της μηχανής Enigma, σηματοδοτώντας τότε το πιο σημαντικό επίτευγμα στον τομέα της κρυπτογραφίας.

Στο διήμερο συνέδριο αυτό, αναμένεται να παραστούν πάνω από 100 επώνυμες προσωπικότητες από τον τομέα της τεχνολογίας, καθώς και παγκόσμιοι ηγέτες. Ανάμεσά τους βρίσκονται ο δισεκατομμυριούχος επιχειρηματίας Έλον Μασκ που έχει τις εταιρείες SpaceX, Tesla και Χ (πρώην Twitter), η αντιπρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Καμάλα Χάρις, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο αναπληρωτής υπουργός Τεχνολογίας της Κίνας και πολλοί ακόμη.

Σύμφωνα με την ηγεσία της βρετανικής κυβέρνησης και τον εμπνευστή του συνεδρίου, Ρίσι Σούνακ, ο βασικός στόχος της εκδήλωσης είναι η δημιουργία ενός κοινού μονοπατιού για το μέλλον της τεχνητής νοημοσύνης. Αυτό θα επιτευχθεί μέσω της ανάλυσης των κινδύνων που ενέχουν οι διάφορες εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης και της εξέτασης πιθανών νομοθετικών παρεμβάσεων για τον περιορισμό της.

Παρά τις προειδοποιήσεις του Σούνακ “ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή χημικών όπλων ή τη διάδοση σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών”, το Ηνωμένο Βασίλειο μέχρι σήμερα έχει υιοθετήσει μια ελαφριά προσέγγιση στη ρύθμιση. Ο Σούνακ προσπαθεί να τοποθετήσει τη χώρα του, ως την τρίτη δύναμη τεχνητής νοημοσύνης στον κόσμο, πίσω από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κίνα.

“Η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι θέμα του μέλλοντος, αλλά ήδη προκαλεί προβλήματα στο παρόν“, δήλωσε η Μαριέτζε Σάακε, πρώην μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και ειδική σύμβουλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που εφαρμόζει νόμους για τις ψηφιακές υπηρεσίες. “Χρειαζόμαστε δημοκρατική ρύθμιση και ανεξάρτητη εποπτεία”.

Για να καταλάβει κανείς τα οικονομικά μεγέθη που διακυβεύονται όσον αφορά το AI, η βρετανική κυβέρνηση έχει επενδύσει 1 δισεκατομμύριο λίρες σε “υπερυπολογιστές”, 2,5 δισεκατομμύρια λίρες σε κβαντικούς υπολογιστές και ανακοίνωσε μια επένδυση 100 εκατομμυρίων λιρών στη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης για την ανακάλυψη ιατρικών θεραπειών για ασθένειες.

Συμπερασματικά, η τεχνητή νοημοσύνη έχει εισέλθει για τα καλά στην ανθρωπότητα και δε διαφαίνεται κάποια έξοδο διαφυγής της από τις ανθρώπινες ζωές μας. Επιτακτική λοιπόν η ανάγκη, να αποκτήσει και η Ελλάδα νομοθετικό πλαίσιο για την καλύτερη δυνατή της χρήση με ασφάλεια.