Ο μεγάλος κίνδυνος να απωλέσουμε την επαφή με την πραγματικότητα

Λέξεις: Στράτος Σαφιολέας

Έχω διαβάσει δεκάδες κείμενα για το Apple Vision Pro αλλά η προσέγγιση του Jaron Lanier ξεφεύγει από τα όρια μιας κριτικής που περιορίζεται στις επιδόσεις της συσκευής.

Ο Jaron Lanier είναι επιστήμονας, συγγραφέας και μουσικός.

Έχει τον τίτλο, «Prime Unifying Scientist» στη Microsoft, αλλά το γραπτό του εκφράζει την προσωπική του άποψη:

[Η εικονική πραγματικότητα όπως αυτή που μας παρέχει το Apple Vision Pro], μια εικονική πραγματικότητα που προωθείται συχνά σήμερα, απέχει πολύ από αυτό που με γοήτευε σε αυτήν την τεχνολογία.

Σήμερα οι επενδυτές και οι μάνατζερς των εταιρειών που την αναπτύσουν επιχειρηματολογούν για το πώς οι άνθρωποι θα περνούν τον περισσότερο χρόνο τους πλέον, βυθισμένοι μέσα στην εικονική πραγματικότητα (στο Virtual Reality), με τον ίδιο τρόπο που οι χρήστες περνούν σκυμμένοι στα κινητά τους.

Το κίνητρό τους για να μας οδηγήσουν σε αυτό σε το μέλλον είναι ξεκάθαρο: και ποιος δεν θα ήθελε να είναι ο ιδιοκτήτης της επόμενης υπολογιστικής πλατφόρμας, όπως το σημερινό iOS του iPhone;

Αν οι άνθρωποι περνάνε τη ζωή τους φορώντας αυτά τα κράνη – “headsets”, ο ιδιοκτήτης του λογισμικού αυτής της εικονικής πραγματικότητας στην οποία ο κόσμος θα ζει, θα είναι ο κάτοχος μιας γιγάντιας, υπερκερδοφόρας τεχνολογικής αυτοκρατορίας.

Αλλά δεν πιστεύω πως οι άνθρωποι επιθυμούν ένα τέτοιο μέλλον. Οι άνθρωποι ήδη διαισθάνονται τον διαφαινόμενο παραλογισμό μιας τέτοιας πορείας. Καταλαβαίνουν πως θα τους οδηγήσει να χάσουν τη γείωσή τους, να χάσουν το νόημα της ίδιας τους της ύπαρξης”.

“Η πραγματικότητα, η “πραγματική πραγματικότητα” και όχι η εικονική μέσα από το κράνος αποτελείται από εκείνο το μυστηριώδες συστατικό της φυσικής ύπαρξης, είναι απροσδιόριστο, είναι άγνωστο και εκτείνεται πέρα από τα όρια της ύπαρξής μας.

Αυτή την κατανόηση του κόσμου δεν πρέπει να την απωλέσουμε.

Διότι εδώ ανακύπτει ένα άλλο επείγον ερώτημα: θα μπορούν oi άνθρωποι να απολαύσουν την “πραγματική” πραγματικότητα του πεπερασμένου από τους νόμους της φυσικής κόσμου, αφού επιστρέψουν από το εικονικό και ψεύτικο άπειρο; Θα αρκεί μετά το να είσαι απλώς άνθρωπος; Θα μπορεί το καθημερινό θαύμα του πραγματικού κόσμου να μας ικανοποιεί πια;

Ή το μέλλον του πολιτισμού θα είναι πλέον ότι θα γίνεται “viral;” Μήπως πλέον θα μετατραπούν όλες οι νέες εμπειρίες μας σε φαντασιώσεις τύπου Ponzi;

Μήπως πλέον οι άνθρωποι θα οδηγηθούν στο να απορρίψουν οριστικά τον κόσμο και τους νόμους του, καθώς θα κατοικούμε σε μια τεχνολογία ψευδαίσθησης που θα μας επιτρέπει να εξαπατούμε τους εαυτούς μας ότι τάχα έχουμε ξεφύγει από τα όρια της φυσικής μας ύπαρξης;”

*Ο Στράτος Σαφιολέας είναι σύμβουλος στρατηγικής επικοινωνίας