Όταν η τεχνολογία δίνει πρόσωπο σε κρανία αγνώστων

Δύο χρόνια ένας εκσκαφέας εντόπισε θαμμένο ένα ανθρώπινο κρανίο εν μέσω εργασιών κατασκευής μιας παιδικής χαράς νοτιοανατολικά της Στουτγάρδης. Μέχρι σήμερα ουδείς γνωρίζει ποιος είναι ο νεκρός ή πώς έμοιαζε όσο ήταν εν ζωή. Πρόκειται για μία υπόθεση που δεν διαλευκάνθηκε ποτέ και που ανοίγει τώρα εκ νέου μαζί με άλλες υποθέσεις. Τα οστά του κρανίου αναμένεται να χρησιμοποιηθούν για την ανακατασκευή του προσώπου. Εν συνεχεία οι αρχές θα δημοσιεύσουν το μοντέλο ως σκίτσο με την ελπίδα να βρεθούν νέα στοιχεία.

Η τεχνική αυτή διδάσκεται τώρα για πρώτη φορά σε αστυνομική σχολή της Γερμανίας. Παρακάτω όσα ενδιαφέροντα αναφέρονται σχετικά με αυτήν στην DW:

Σε ένα σεμινάριο στην Αστυνομική Ακαδημία του Μπόμπλινγκεν, οι τεχνικοί εγκληματολογίας έμαθαν πώς να δίνουν πρόσωπο στους νεκρούς. Αρχικά, οι μύες του προσώπου τοποθετούνται στο κρανίο με πλαστελίνη. Στη συνέχεια οι συμμετέχοντες μοντελοποιούν το δέρμα και μετά ακολουθούν τα αυτιά, τα μάτια, η μύτη, το στόμα και τα μαλλιά.

Η ταυτοποίηση των κρανίων βοηθά σημαντικά την αστυνομία

Η μέθοδος αυτή ανοίγει τον δρόμο για τη διαλεύκανση παλαιών υποθέσεων.

«Από το κρανίο μπορούμε να διαπιστώσουμε πώς έμοιαζε το άτομο», λέει ο Ράινερ Βόρτμαν, ειδικός συντονιστής στην Υπηρεσία Διώξεως του Εγκλήματος της Βάδης-Βυρτεμβέργης. Αυτό απαιτεί πολλή διαίσθηση και ακριβή εργαλεία. Ο Βόρτμαν δουλεύει πάνω στα κρανία για μια εβδομάδα μαζί με δώδεκα συναδέλφους του. Ψάχνουν, παρατηρούν και συγκρίνουν. Σιγά-σιγά, εμφανίζονται πρόσωπα.

«Τις περισσότερες φορές είναι η τελευταία ελπίδα για τον εντοπισμό των ανθρώπων», λέει ο Τζο Μάλινς, επικεφαλής του σεμιναρίου. Είναι ειδικός του Εθνικού Κέντρου Εξαφανισμένων Παιδιών στις Η.Π.Α. και εργάζεται με τη συγκεκριμένη τεχνολογία για περισσότερα από 20 χρόνια. Κατά τη διαδικασία αυτή, ο Μάλινς εκτιμά πως περίπου ένα έκτο από τα εκατοντάδες κρανία που έχουν εξεταστεί, έχει ταυτοποιηθεί. Ο Βόρτμαν έφερε ειδικά στη Γερμανία γι’ αυτόν τον σκοπό τον εμπειρογνώμονα, ο οποίος μεταφέρει τις γνώσεις του στα εργαστήρια πολλών ευρωπαϊκών κρατών.

«Τα κεφάλια καταλήγουν να μοιάζουν με κέρινα ομοιώματα σε μουσείο», λέει ο Βόρτμαν. Αλλά σε σύγκριση με τα διάσημα έργα της Μαντάμ Τυσσώ και άλλων μουσείων κέρινων ομοιωμάτων, κανείς δεν γνωρίζει σε ποιον ανήκουν αυτά τα πρόσωπα, καθώς δεν υπάρχουν ούτε φωτογραφίες ούτε περιγραφές των αγνώστων θυμάτων. «Δεν έχω κάποιον μάρτυρα να με κατευθύνει», λέει ο ειδικός που πρέπει να διαβάσει όλα τα χαρακτηριστικά μόνος του από το κρανίο. Για τον ίδιο, αυτή είναι η μεγαλύτερη διαφορά σε σχέση με την εργασία με κανονικές, δισδιάστατες εικόνες νεκρών ανθρώπων.

Στο σεμινάριο οι συμμετέχοντες επεξεργάζονται, μεταξύ άλλων, και υποθέσεις από τη Βάδη-Βυρτεμβέργη. Ένα από αυτά είναι το κρανίο που ανασκάφηκε πριν από δύο χρόνια έξω από τη Στουτγάρδη. Χωρίς σκελετό και κάτω γνάθο, το κρανίο είχε βρεθεί στο έδαφος. Ένα κρανίο που βρέθηκε κοντά στο Ράστατ το 2017 βρίσκεται επίσης υπό ανακατασκευή, ενώ υπάρχει ακόμη και μια υπόθεση από τη δεκαετία του ’70.

Η μορφοποίηση πολλών βασικών χαρακτηριστικών γίνεται εφικτή

Οι ειδικοί μπορούν να σχεδιάσουν με ακρίβεια πολλές λεπτομέρειες του προσώπου.

Οι εγκληματολόγοι διευκολύνονται ιδιαιτέρως από τη «θεωρία των αναλογιών». Στην περίπτωση των ματιών, για παράδειγμα, το σχήμα και το κέντρο του ματιού μπορούν να διαβαστούν εύκολα. Οι λευκές γυάλινες μπάλες χρησιμοποιούνται ως μάτια και ίριδα και η κόρη του ματιού ζωγραφίζονται πάνω τους. Σύμφωνα με τον Βόρτμαν, το πτύχωμα των βλεφάρων μπορεί επίσης να προσδιοριστεί επιτυχώς.

Σήμερα, η ανάλυση του DNA μπορεί να χρησιμοποιηθεί ακόμη και για την ανάγνωση του χρώματος των μαλλιών, των ματιών, τη διαπίστωση του φύλου, της ηλικίας και άλλων λεπτομερειών. «Ωστόσο, δεν μπορείτε να διαβάσετε μεμονωμένα χαρακτηριστικά από ένα κρανίο. Οι ρυτίδες, οι ουλές ή τα τατουάζ παραμένουν άγνωστα», αναφέρει ο Βόρτμαν. Για να μη χρειαστεί να αγγίξουν τα αποδεικτικά στοιχεία, οι τεχνικοί της εγκληματολογίας δεν εργάζονται πάνω σε πραγματικά κρανία, αλλά σε τρισδιάστατα σαρωμένα και εκτυπωμένα μοντέλα.

Μέχρι τώρα, η ζήτηση για τη λεγόμενη αποκατάσταση των μαλακών ιστών του προσώπου δεν ήταν μεγάλη στη Γερμανία. Συχνά μπορεί να βρεθούν κρανία, όμως δεν είναι όλα εγκληματικές υποθέσεις. Ωστόσο, μετά από συνεννόηση με τον υπεύθυνο για τις ανεξιχνίαστες περιπτώσεις, θέλουν τώρα να ανοίξουν εκ νέου κάποιες παλιές υποθέσεις (cold cases). «Κάνουμε πρωτοποριακή δουλειά εδώ», λέει ο Βόρτμαν, αναφερόμενος στη Γερμανία. «Στο μέλλον, όποτε βρίσκονται κρανία, θα μπορούμε να χρησιμοποιούμε αυτή τη μέθοδο για να δώσουμε ένα πρόσωπο στους νεκρούς και έτσι να τους ταυτοποιήσουμε».

Πηγή: DW

Πασκάλ Άιχνερ (κείμενο)

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς