Πώς η τεχνητή νοημοσύνη αλλάζει τα πάντα στην αγορά εργασίας
Κατάρτιση για κάποιους εργαζόμενους, απολύσεις για άλλους, σε περιβάλλον ραγδαίας τεχνολογικής ανάπτυξης αλλά και πληθυσμιακής γήρανσης. Τι δείχνει έρευνα του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ
Tεκτονικές αλλαγές στην παγκόσμια αγορά εργασίας προκαλεί στην επόμενη πενταετία η διάχυση της τεχνητής νοημοσύνης στην παραγωγή. Ερευνα του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (WEF), που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα και αναλύεται σε ρεπορτάζ του Μπάμπη Μιχάλη για την Εφ.Συν., αποκαλύπτει μεταξύ άλλων ότι το 41% των εργοδοτών σκοπεύουν να μειώσουν το εργατικό δυναμικό τους μεταξύ 2025 και 2030, καθώς η τεχνητή νοημοσύνη αυτοματοποιεί ορισμένες εργασίες.
Η έκθεση του WEF (Future of Jobs 2025) συγκεντρώνει τις απόψεις περισσοτέρων των 1.000 κορυφαίων εργοδοτών παγκοσμίως, οι οποίοι απασχολούν συνολικά πάνω από 14 εκατομμύρια εργαζομένους σε 22 οικονομικούς τομείς και 55 οικονομίες τους κόσμου. Εξετάζει τις τάσεις που επηρεάζουν θέσεις εργασίας και δεξιότητες καθώς και τις στρατηγικές μετασχηματισμού του εργατικού δυναμικού που σκοπεύουν να ακολουθήσουν οι εργοδότες κατά την πενταετία 2025-2030 ως απάντηση σε αυτές.
Διαπιστώνει ότι η τεχνητή νοημοσύνη και συνολικά η τεχνολογική αλλαγή, ο γεωοικονομικός κατακερματισμός, η οικονομική αβεβαιότητα, οι δημογραφικές αλλαγές και η πράσινη μετάβαση –μεμονωμένα αλλά και συνδυαστικά– θα αποτελέσουν τους βασικούς παράγοντες που θα διαμορφώσουν τις αποφάσεις των επιχειρήσεων και θα μεταμορφώσουν την παγκόσμια αγορά εργασίας έως το 2030.
Η έκθεση υπογραμμίζει μεταξύ άλλων ότι εάν το παγκόσμιο εργατικό δυναμικό αποτελούνταν από 100 άτομα, τα 59 θα χρειάζονταν εκπαίδευση έως το 2030. Από αυτούς, οι εργοδότες προβλέπουν ότι 29 θα μπορούσαν να αναβαθμιστούν σε τρέχουσες ειδικότητες και 19 να αναβαθμιστούν και να ανακατανεμηθούν αλλού εντός της εταιρείας. Οι 11 ωστόσο θεωρείται ότι είναι απίθανο να λάβουν την αναβάθμιση των δεξιοτήτων τους ή την αναβάθμιση των δεξιοτήτων που χρειάζονται, με αποτέλεσμα οι προοπτικές απασχόλησής τους να κινδυνεύουν όλο και περισσότερο.
Το 77% των εργοδοτών που συμμετείχαν στην έρευνα δήλωσε πάντως ότι σχεδιάζει να αναβαθμίσει τις δεξιότητες των εργαζόμενών τους έτσι ώστε να δουλεύουν παράλληλα με την τεχνητή νοημοσύνη. Σχεδόν το 70% των εταιρειών σχεδιάζει επίσης να προσλάβει νέους εργαζομένους με δεξιότητες σχεδιασμού εργαλείων και βελτιώσεων τεχνητής νοημοσύνης, ενώ το 62% σκοπεύει να προσλάβει περισσότερα άτομα με δεξιότητες για καλύτερη εργασία παράλληλα με την τεχνητή νοημοσύνη.
Στην πορεία αυτή κάποιες δεξιότητες και επαγγέλματα θα έχουν ολοένα και μεγαλύτερη ζήτηση. «Οι πρόοδοι στην τεχνητή νοημοσύνη και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αναδιαμορφώνουν την αγορά (εργασίας), οδηγούν σε αύξηση της ζήτησης για πολλές δουλειές σε ρόλους τεχνολογίας ή ειδικών, ενώ οδηγούν σε πτώση για άλλους» τόνισε χαρακτηριστικά η Saadia Zahidi, διευθύνουσα σύμβουλος του φόρουμ.
Πέρα από την τεχνητή νοημοσύνη, δεξιότητες και ρόλοι που επικεντρώνουν στα μεγάλα δεδομένα, την κυβερνοασφάλεια και τον τεχνολογικό γραμματισμό αναμένεται να γνωρίσουν ταχύτατη ανάπτυξη. Big Data Specialists, Fintech Engineers, AI and Machine Learning Specialists και Software and Application Developers είναι μερικές μόνο από τις ειδικότητες που θα έχουν μεγάλη ζήτηση. Επίσης οι ειδικότητες που εστιάζουν στην πράσινη μετάβαση, όπως οι ειδικοί αυτόνομων και ηλεκτρικών οχημάτων, μηχανικοί περιβάλλοντος και μηχανικοί ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, είναι μεταξύ των κορυφαίων που αναπτύσσονται ταχύτερα.
Στην «άλλη όχθη» ειδικότητες, όπως οι υπάλληλοι γραφείου και γραμματειακής υποστήριξης –συμπεριλαμβανομένων των ταμείων πίσω από γκισέ, των εκδοτών εισιτηρίων, των γραμματέων κ.λπ. αναμένεται να έχουν τη μεγαλύτερη πτώση σε απόλυτους αριθμούς. Οι εργοδότες αναμένουν ότι τη μεγαλύτερη πτώση στην κατηγορία αυτή θα έχουν οι θέσεις υπαλλήλων ταχυδρομικών υπηρεσιών, τραπεζών, και χειριστών δεδομένων. Κατά μέσον όρο, σύμφωνα με την έκθεση, οι εργαζόμενοι θα πρέπει να αναμένουν ότι μεταξύ 2025 και 2030 τα δύο πέμπτα (39%) του υφισταμένου συνόλου των δεξιοτήτων τους θα μετασχηματιστεί ή θα ξεπεραστεί.
Αξιοσημείωτο ρόλο στη μεταμόρφωση της αγοράς εργασίας αναμένεται να έχουν και δύο δημογραφικές αλλαγές, η γήρανση και η μείωση του πληθυσμού σε ηλικία εργασίας, κυρίως στις οικονομίες υψηλότερου εισοδήματος καθώς και η επέκταση των πληθυσμών σε ηλικία εργασίας στις οικονομίες χαμηλότερου εισοδήματος. Αυτές οι τάσεις οδηγούν σε αύξηση της ζήτησης για δεξιότητες στη διαχείριση ταλέντων, τη διδασκαλία και την καθοδήγηση. Η γήρανση του πληθυσμού οδηγεί επίσης στην ανάπτυξη θέσεων εργασίας στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, όπως οι επαγγελματίες νοσηλευτές, ενώ ο αυξανόμενος πληθυσμός σε ηλικία εργασίας τροφοδοτεί την ανάπτυξη επαγγελμάτων που σχετίζονται με την εκπαίδευση, όπως οι καθηγητές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Θέσεις εργασίας που σχετίζονται με τη φροντίδα όπως οι Επαγγελματίες Νοσηλευτικής, οι Επαγγελματίες Κοινωνικής Εργασίας και Συμβουλευτικής και οι Βοηθοί Προσωπικής Φροντίδας αναμένεται να σημειώσουν σημαντική αύξηση ενώ οι θέσεις εργασίας πρώτης γραμμής που προβλέπεται να σημειώσουν τη μεγαλύτερη αύξηση σε απόλυτους όρους όγκου περιλαμβάνουν και τους εργάτες οικοδομών, οδηγούς παράδοσης, πωλητές και εργαζόμενους στον τομέα επεξεργασίας τροφίμων.
