Πώς οι κρυπτογραφημένες πλατφόρμες θρέφουν το έγκλημα

Συμμορίες νέων προκαλούν όλεθρο στη Σουηδία και τη Δανία τους τελευταίους μήνες, σύμφωνα με τις αρχές, με πράξεις βίας που κυμαίνονται από δολοφονίες έως εκρήξεις.

Για τον Πέτερ Χουμελγκάρντ, υπουργό Δικαιοσύνης της Δανίας, δεν είναι μόνο τα όπλα και οι βόμβες που προκαλούν χάος. Είναι επίσης τα smartphone των εγκληματιών.

«Βλέπουμε μια νέα τάση του εγκλήματος ως υπηρεσίας, όπου οι οργανωμένοι εγκληματίες χρησιμοποιούν ψηφιακές πλατφόρμες για να προσλαμβάνουν παιδιά και νέους για να διαπράξουν σοβαρά εγκλήματα – δολοφονίες, απόπειρες δολοφονιών, εκρήξεις», είπε ο Χουμελγκάρντ σε συνέντευξή του στο Politico.

Η τεχνολογία έχει κάνει «πολύ ευκολότερο για τους εγκληματίες να προσεγγίσουν ένα μεγαλύτερο κοινό και επίσης να συντονίζουν τις ενέργειες τους σε πραγματικό χρόνο», εξηγεί ο Δανός υπουργός Δικαιοσύνης, ιδιαίτερα σχετικά με εγκλήματα όπως η διάδοση της παιδικής πορνογραφίας, το ξέπλυμα χρήματος και το λαθρεμπόριο ναρκωτικών.

Τα smartphone και οι εφαρμογές που χρησιμοποιούνται από εγκληματίες για τη στρατολόγηση, την οργάνωση και τη διεξαγωγή εγκληματικών ενεργειών γίνονται όλο και περισσότερο στόχος των ευρωπαϊκών αρχών επιβολής του νόμου και των πολιτικών, καθώς πλέον η λεγόμενη τεχνολογία κρυπτογράφησης από άκρο σε άκρο – ένας πυλώνας ψηφιακής ασφάλειας στον κυβερνοχώρο – θεωρείται εχθρός από την αστυνομία και τις δικαστικές αρχές.

«Χωρίς νόμιμη πρόσβαση σε κρυπτογραφημένες επικοινωνίες, οι αρχές επιβολής του νόμου καταπολεμούν το έγκλημα με δεμένα τα μάτια», σχολίασε ο Γιαν Οπ Τζεν Οόρθ, εκπρόσωπος της Europol, της υπηρεσίας επιβολής του νόμου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η Γαλλία έχει προτείνει έναν νόμο κατά της διακίνησης ναρκωτικών που οι επικριτές λένε ότι θα απαγορεύσει την κρυπτογράφηση, ενώ οι σκανδιναβικές χώρες έχουν ξεκινήσει αγώνα ενάντια τις εταιρείες τεχνολογίας. Η Ισπανία δήλωσε ότι θέλει να απαγορεύσει την κρυπτογράφηση και η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου έχει ξεκινήσει νομική αντιπαράθεση με την Apple για μια προφανή προσπάθεια κρυφής κατασκοπείας κρυπτογραφημένων δεδομένων.

Η Δανία θα αναλάβει σύντομα την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ, δίνοντάς της σημαντικό ρόλο σε μια εποχή που οι χώρες της ΕΕ συζητούν το κοινοτικό νομοσχέδιο απαγόρευσης για υλικό σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών. Αυτό το νομοσχέδιο θα μπορούσε να επιβάλλει την υποχρέωση σε όλες τις πλατφόρμες ανταλλαγής μηνυμάτων να πραγματοποιούν γενικές σαρώσεις στο περιεχόμενό τους ώστε να αφαιρούν κακοποίησης παιδιών — ακόμα κι αν είναι κρυπτογραφημένες από άκρο σε άκρο και κατά συνέπεια τεχνικά μακριά από τις ίδιες τις πλατφόρμες.

Όμως η ΕΕ δεν σταματά εκεί. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποκάλυψε αυτό το μήνα μια νέα στρατηγική εσωτερικής ασφάλειας, η οποία καθορίζει σχέδια για τη διερεύνηση της νόμιμης και αποτελεσματικής πρόσβασης δεδομένων για τις αρχές επιβολής του νόμου και την εξεύρεση τεχνολογικών λύσεων για πρόσβαση σε κρυπτογραφημένα δεδομένα.

Θέλει επίσης να αρχίσει να εργάζεται για έναν νέο νόμο για τη διατήρηση δεδομένων, ο οποίος θα καθορίζει τα είδη δεδομένων που πρέπει να αποθηκεύουν και να διατηρούν οι υπηρεσίες ανταλλαγής μηνυμάτων, όπως το WhatsApp, και για πόσο χρονικό διάστημα. Το ανώτατο δικαστήριο της ΕΕ είχε απορρίψει την προηγούμενη νομοθεσία για τη διατήρηση δεδομένων το 2014, ισχυριζόμενο ότι παρεμβαίνει στα δικαιώματα ιδιωτικής ζωής των ανθρώπων.

Οι αντιδράσεις

Βάλλοντας την κρυπτογράφηση, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις οδεύουν προς μια μετωπική σύγκρουση με έναν ισχυρό πολιτικό συνασπισμό ακτιβιστών προστασίας της ιδιωτικής ζωής, εμπειρογνώμονες του κυβερνοχώρου, υπηρεσίες πληροφοριών και κυβερνήσεις που ευνοούν το απόρρητο έναντι της αστυνομικής πρόσβασης.

Τα σκέλη αυτού του αγώνα χρονολογούνται από τον περασμένο αιώνα. Η κρυπτογράφηση ήταν ένα ισχυρό πλεονέκτημα κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, όταν οι ΗΠΑ και η Σοβιετική Ένωση είχαν ως στόχο να περιορίσουν την πρόσβαση του αντιπάλου στην τεχνολογία και να διατηρήσουν τον έλεγχο της εμπιστευτικής εσωτερικής επικοινωνίας.

Όμως, η τεχνολογία αναπτύχθηκε αλματωδώς την εποχή του Διαδικτύου, υποστηρίζοντας τα πάντα, από την ψηφιακή τραπεζική έως τις ευαίσθητες μεταφορές δεδομένων. Τα τελευταία χρόνια, ένας αυξανόμενος αριθμός μεγάλων εταιρειών τεχνολογίας έχουν προχωρήσει στη χρήση της κρυπτογράφησης από άκρο σε άκρο ως προεπιλεγμένη ρύθμιση.

«Δεν έχω καμία συμπάθεια για το επιχείρημα ότι πρέπει να υπονομεύσουμε την κρυπτογράφηση για να πιάσουμε τους κακούς», είπε ο Μάθιου Χότζσον, συνιδρυτής του Matrix, ενός ασφαλούς πρωτοκόλλου επικοινωνίας που χρησιμοποιείται από το Ναυτικό των ΗΠΑ και πολλές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις.

Κάτι τέτοιο θα τιμωρούσε τους κανονικούς ανθρώπους που θέλουν να επικοινωνούν ιδιωτικά με ασφάλεια και θα ωθούσε τους εμπόρους ναρκωτικών, τους παιδεραστές και τους τρομοκράτες προς κρυπτογραφημένες υπηρεσίες μηνυμάτων που λειτουργούν σε χώρες όπου δεν έχει δικαιοδοσία η ευρωπαϊκή αστυνομία, λέει ο Χότζσον. «Είναι πραγματικά μια αφελής και ανόητη υπόθεση».

Όσοι υποστηρίζουν την πρόσβαση της αστυνομίας σε δεδομένα υποστηρίζουν ότι υπάρχουν τρόποι για τις υπηρεσίες ανταλλαγής μηνυμάτων να αποκτήσουν πρόσβαση στα κρυπτογραφημένα μηνύματα εγκληματιών χωρίς να αποδυναμώνεται η ασφάλεια των συνομιλιών των νομιμόφρονων πολιτών.

Ωστόσο, ειδικοί της τεχνολογίας διευκρινίζουν ότι με την κρυπτογράφηση από άκρο σε άκρο, δεν είναι δυνατό μόνο τα «καλά παιδιά» να έχουν πρόσβαση. «Μόλις ανοίξει μια τέτοια κερκόπορτα, δεν μπορεί να παραμείνει κλειστή σε χάκερ, εγκληματίες και κατασκόπους» λένε.

Πηγή: Politico / ΕΡΤ