Τεχνητή νοημοσύνη: Την «ταΐζουμε» με γνώση και εκείνη δοκιμάζει τις ανθρώπινες σχέσεις

Ο Μπράντον καλεί τη γιαγιά του, Ρουθ, από ένα κατάστημα κράτησης και της ζητά λεφτά για να πληρώσει την εγγύηση, ώστε να αφεθεί ελεύθερος. Η γιαγιά του πεπεισμένη πως έχει ακούσει τον εγγονό της, πηγαίνει στην πλησιέστερη τράπεζα και κάνει ανάληψη 3.000 δολαρίων.

Επειδή δεν είναι αρκετά, επισκέπτεται και μια δεύτερη. Εκεί ο διευθυντής την ενημερώνει, όπως μεταφέρει η ίδια στην Washington Post, ότι πρόκειται για απάτη. Ένας ακόμη πελάτης επικοινώνησε για τον ίδιο λόγο, μόνο που σύντομα συνειδητοποίησαν ότι κάποιοι κλωνοποίησαν τη φωνή των συγγενών τους χρησιμοποιώντας μια εφαρμογή ΑΙ. 

Το ElevenLabs είναι μια από τις πολλές πλατφόρμες που χρησιμοποιούν την Τεχνητή Νοημοσύνη για να εξυπηρετήσουν χρήστες που επιθυμούν να παράγουν ένα κείμενο ή μια ομιλία. Με μόλις 5 δολάρια, το μήνα, μπορεί κανείς να γίνει συνδρομητής και να κλωνοποιήσει 10 διαφορετικές φωνές. Αρκεί να έχει ένα ηχητικό άνω του ενός λεπτού στη διάθεση του, και θα μπορεί να παριστάνει ένα φιλικό ή συγγενικό σας πρόσωπο. Δε χρειάζεται να ζητήσει χρήματα από τη γιαγιά σας, μπορεί να ζητήσει απλά από τη μητέρα σας τον ΑΜΚΑ ή τον αριθμό της ταυτότητας σας.  

Οι χρήστες εξελίσσουν το ΑΙ

Οι κίνδυνοι που έχει δημιουργήσει η ραγδαία ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης οδήγησε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να συντάξει ορισμένους κανόνες και απαγορεύσεις. Οι προτάσεις αυτές υπερψηφίστηκαν τον Ιούνιο έπειτα από ένα και πλέον χρόνο συζητήσεων και μελετών από τα μέλη του ΕΚ. Ωστόσο, τίποτε δεν πρόκειται να αλλάξει τον επόμενο χρόνο σε ευρωπαϊκό επίπεδο καθώς οι προτάσεις αυτές θα πρέπει να υιοθετηθούν από το Συμβούλιο και να περάσουν εκ νέου από ψηφοφορία. Ακόμη και τότε είναι στη διακριτική ευχέρεια των κρατών-μελών το τι θα υιοθετήσουν στην εθνική νομοθεσία. 

Στο μεσοδιάστημα, η Τεχνητή Νοημοσύνη θα αναπτύσσεται ραγδαία για έναν πολύ απλό λόγο: οι χρήστες την «ταΐζουν» με γνώση. Κάθε φορά που ένας χρήστης αλληλεπιδρά με μια τέτοια μηχανή, ο αλγόριθμος της βελτιώνεται καθώς εκμεταλλεύεται τις ανθρώπινες απαντήσεις ως πηγή νέας γνώσης. Τα επίπεδα αντιληπτικής ικανότητα, παρόμοιας με αυτή του ανθρώπου, αυξάνονται ταχύτητα. Έρευνα του Stanford που δημοσιεύθηκε το 2023 παρουσιάζει ότι το 2020 η τεχνολογική επάρκεια της τεχνητής νοημοσύνης ανταποκρινόταν στην αντιληπτική ικανότητα ενός 4χρονου παιδιού. Τον Ιανουάριο του 2022 έφτασε τα 7 έτη και μέσα σε 10 μήνες, τον Νοέμβριο του 2022, άγγιζε τα 8 έτη. 

ΑΙ στο γραφείο και στη δικαστική αίθουσα

Αντλώντας τη γνώση του από τους χρήστες καταλήγει συχνά να αναπαράγει τις ιδέες και τις αντιλήψεις των χρηστών που αλληλεπιδρούν με αυτό. Έτσι, όταν η Amazon ξεκίνησε να χρησιμοποιεί το AΙ για να αξιολογήσει υποψήφιους εργαζόμενους (profiling), φάνηκε πως η μηχανή δε συμπαθούσε και τόσο τις γυναίκες υποψήφιες. Η χρήση του ΑΙ από επιχειρήσεις στις ΗΠΑ για την επιλογή εργαζομένων έχει προκαλέσει αντιδράσεις, καθώς συχνά οι αυτοματοποιημένες επιλογές του συστήματος υιοθετούν ρατσιστικά και σεξιστικά κριτήρια.  

Στην Ινδία η αστυνομία του Δελχί χρησιμοποιεί το ΑΙ στα πλαίσια της αντεγκληματικής πολιτικής, κάνοντας ενίοτε διακρίσεις σε βάρος των φτωχότερων. Στις ΗΠΑ έχει αρχίσει να επιδρά και στις αποφάσεις των δικαστηρίων. Πιο συγκεκριμένα, αστυνομικά τμήματα της χώρας επιλέγουν να σαρώνουν το προφίλ συλληφθέντων και να καταλήγουν σε ένα σκορ (social scoring). Αυτό αργότερα είναι στη διάθεση των δικαστών για να εκτιμήσουν τη δυνατότητα αναστολής ή όχι ενός κατηγορουμένου βάσει ενός σκορ. 

Η Κίνα σκανάρει τους πολίτες της, η Ελλάδα τους πρόσφυγες 

Η Κίνα σαρώνει εκατομμύρια πολίτες καθημερινά, με τις κάμερες να στέλνουν φωτογραφίες σε έναν κεντρικό σύστημα της αστυνομίας.

Σύμφωνα με τους NYT, μέσω του AΙ το σύστημα συσχετίζει το πρόσωπο με άλλες συντεταγμένες που εντοπίστηκε το άτομο, με αποτέλεσμα η κυβέρνηση να έχει γνώση για το πού ψωνίζουν, πού ζουν και σε ποιους δρόμους κινούνται εκατομμύρια κινέζοι πολίτες. 

Η Ελλάδα αντίστοιχα συλλέγει βιομετρικά στοιχεία στα κλειστά κέντρα κράτησης προσφύγων στα νησιά και στην ενδοχώρα. Το σύστημα παρακολούθησης χρησιμοποιεί και αυτό την τεχνητή νοημοσύνη για να αναλύσει την κίνηση και τη συναισθηματική κατάσταση των ατόμων. Τα στοιχεία από το σύστημα επιτήρησης ‘’Κένταυρος’’ μεταδίδονται real-time στο κτίριο Κεράνη στη λεωφόρο Θηβών. Το Υπουργείο Μετανάστευσης σκοπεύει, σύμφωνα με δηλώσεις του πρώην Υπουργού Νότη Μηταράκη πέρυσι στη ΔΕΘ, να χρησιμοποιήσει drones στα σύνορα του Έβρου με την ίδια τεχνολογία τεχνητής νοημοσύνης, στα πλαίσια του προγράμματος REACTION.

Αν υιοθετηθεί η νομοθετική πρόταση του ΕΚ από την ΕΕ τότε, τόσο η πρακτική της κινεζικής κυβέρνησης, όσο και αυτή της ελληνικής, θα καταστούν παράνομες όπως μετέφερε στη συνέντευξη του στην Parallaxi τον Ιούνιο ο Χουάν Φερνάντο Λόπεζ Αγκιλάρ, Ισπανός ευρωβουλευτής και πρόεδρος της Επιτροπής LIBE.

Fakes news, εκλογές και social media 

Το ΑΙ μας θυμίζει τα social media. Είναι στη ζωή μας χρόνια τώρα, καθώς οι αλγόριθμοι, οι οποίο  εξετάζουν πού κάνεις click και με τι δημοσιεύσεις αλληλεπιδράς περισσότερη ώρα, είναι μερικές από τις πιο συνήθεις εφαρμογές του ΑΙ στα social media. Παράλληλα όμως, η συζήτηση για την τεχνητή νοημοσύνη φαντάζει να έχει ξαναγίνει, με αφορμή την επίδραση των social media στη ζωή μας. Εμφανίστηκαν ως πηγή ελευθερίας, νέων προοπτικών, χρήσιμων στη διαφήμιση και στη διασκέδαση. Σύντομα όμως έγιναν πεδίο συγκρούσεων, παραπληροφόρησης, ακόμη και μηχανισμοί για την επιρροή του εκλογικού αποτελέσματος στις ΗΠΑ.

Στις ΗΠΑ ξεκίνησε μια συζήτηση με αφορμή τις επερχόμενες εκλογές το Νοέμβριο του 2024. Σκεφτείτε bots που θα βρίσκονται στο ίντερνετ, αλλά πίσω από αυτά δε θα κρύβεται ένας χρήστης, αλλά μια μηχανή που κάνει χρήση του AI. Το bot αυτό δεν είναι απαραίτητο να προπαγανδίζει την υποψηφιότητα κάποιου. Αρκεί να συζητά ή να αντιπαρατίθεται στα social media σύμφωνα με την ατζέντα του υποψηφίου. 

Το 2018, ο Στιβ Μπάνον, σύμβουλος του Ντόναλντ Τραμπ είχε πει πως ο τρόπος για να κοντραριστείς με τα ΜΜΕ είναι «να πλημμυρίσεις το χώρο με σκατά». Αυτό σημαίνει ότι ξεκινάς να δημιουργήσεις αμφιβολίες στον κόσμο για το τι είναι αλήθεια και τι ψέμα, χωρίς να παραποιείς ή να αποκρύπτεις απαραίτητα, τα πραγματικά γεγονότα. Αρκεί να φορτώνεις πληθωριστικά το δημόσιο διάλογο με σχετικώς άσχετα θέματα.

Υπεύθυνη χρήση του AI

Έρευνα του ΑI Impact διεξήχθη το περασμένο καλοκαίρι και απευθύνθηκε σε 4271 ερευνητές που ασχολούνται με την Τεχνητή Νοημοσύνη, ρωτώντας πόσο πιθανό είναι να εξαφανιστεί το ανθρώπινο είδος ή να αποδυναμωθεί η ανθρώπινη ύπαρξη λόγω της αδυναμίας να ελέγξουμε την τεχνητή νοημοσύνη. Οι απαντήσεις των ανθρώπων αυτών που ασχολούνται σε καθημερινή βάση με την Τεχνητή Νοημοσύνη, είναι ενδεικτικές για την απουσία δικλίδων ασφαλείας. Το 50% απάντησε ότι δίνουν 10% ή και περισσότερες πιθανότητες. Αν το δει κανείς αναλογικά, είναι σαν το 50% των φαρμακοποιών να μας απαντά ότι ένα χάπι έχει 10% ή και περισσότερες πιθανότητες να προκαλέσει το θάνατο ή σοβαρή απώλεια αισθήσεων. Στην προκειμένη περίπτωση, δεν πρέπει να συζητάμε αν θα πάρουμε το χάπι ή όχι, αλλά τι μπορούμε να κάνουμε ώστε να περιορίσουμε αυτόν τον κίνδυνο.