Θέλεις να ακούσεις μελοποιημένη ποίηση από τα Βαλκάνια με ένα click;

Ένα δωρεάν διαδικτυακό μουσικό άλμπουμ, με μελοποιημένη βαλκανική ποίηση, βασισμένη στην παράσταση «Του νεκρού αδερφού», κυκλοφορεί από τις 14 Ιανουαρίου 2022 δωρεάν, σε όλες τις διαδικτυακές πλατφόρμες. «Θύμα» της πανδημίας η εν λόγω μουσικοθεατρική παράσταση, μια συμπαραγωγή του Ρουμανικού Πολιτιστικού Ινστιτούτου και του Θεάτρου Αυλαία, δεν πρόλαβε να ανέβει στη σκηνή, καθώς την… πρόλαβε το λοκντάουν τον Νοέμβριο του 2020 και προβλήθηκε μόνο διαδικτυακά.

Με στόχο να διασώσει τη μουσική που συνέθεσε για το έργο, ο μουσικός Κωστίκα Τσολάκου (Kostika Çollaku) -που γεννήθηκε στην Κορυτσά της Αλβανίας και από την ηλικία των δύο ετών ζει μόνιμα στη Θεσσαλονίκη- αποφάσισε να γράψει το άλμπουμ με τίτλο «Dead brother’s song». «Είναι κρίμα να χαθεί όλη αυτή η δουλειά που έγινε», εξηγεί ο συνθέτης στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων. Το άλμπουμ, που κυκλοφορεί με δικά του έξοδα, χωρίς καμία οικονομική στήριξη, θα είναι διαθέσιμο δωρεάν, ωστόσο μπορεί όποιος/α επιθυμεί να συνδράμει οικονομικά μέσω της πλατφόρμας https://www.patreon.com/kostikacollaku.

Η αναζήτηση κοινού βαλκανικού νήματος

Η ιδέα να μελοποιηθούν κάποια ποιήματα για την παράσταση «Του νεκρού αδερφού» ήταν της σκηνοθέτριας Εύης Σαρμή, η οποία μαζί με το συνθέτη επέλεξαν αποσπάσματα από το έργο των: Αργύρη Εφταλιώτη (Ελλάδα 1849-1923), Peyo Yavorov (Βουλγαρία 1878-1914), Jovan Dučić (Σερβία 1871-1943), Νaim Frashëri (Αλβανία 1846-1900) και Mihai Eminescu (Ρουμανία 1850-1889).

Η παράσταση ήταν ένα διαβαλκανικό θέαμα, βασισμένη στο ποίημα «Του νεκρού αδερφού», το οποίο γαλούχησε ολόκληρες γενιές των λαών των Βαλκανίων. Υπάρχουν ποικίλες ονομασίες για το ποίημα αυτό: «Κωσταντής και Δοκίνα» στην Αλβανία, «Λαζάρ και Πετκάνα» στη Βουλγαρία, «Της Βόικας» στη Ρουμανία, «Η κόρη και τ’ αδέρφια της» στη Σερβία.

«Η παραλογή του Νεκρού Αδερφού, σαν μύθος, είναι διαδεδομένη σε όλα τα Βαλκάνια, με κάποιες διαφορές όπως οι αλλαγές των ονομάτων και το τέλος που δίνεται κάθε φορά», σημειώνει ο κ. Τσολάκου, ενώ η μεγαλύτερη πρόκληση για τον ίδιο ήταν να βρεθεί η ταυτότητα και ένα κοινό νήμα. «Επειδή ακριβώς ο μύθος είναι πολυπολιτισμικός και ήταν μια σκηνοθετική επιλογή να χρησιμοποιηθούν κι άλλες γλώσσες -στην παράσταση υπήρχαν ατάκες σε αλβανικά, βουλγαρικά, ρουμανικά και σερβικά- κατά συνέπεια επηρεάστηκε και η μουσική», επισημαίνει ο συνθέτης, προσθέτοντας ότι στο άλμπουμ όλα τα ξενόγλωσσα κομμάτια ακούγονται στην πρωτότυπη γλώσσα τους.

Στο άλμπουμ ερμηνεύουν οι: Μαρία Τσαλκιτζόγλου (Δέσπω-μητέρα), Αλέξανδρος Ζαφειριάδης (Κωνσταντής), Στελίνα Βογιατζή (Αρετή), Μάριος Μεβουλιώτης (Στεφανής), Constantin Răileanu (Κράλης), Ιφιγένεια Παπούλη-Πελαγία Χατζηνικήτα και Μαρία Κονδυλίδου (Μοίρες) και η βυζαντινή αντρική χορωδία Anton Pann με μαέστρο τον Constantin Răileanu.

Μικρά αφιερώματα στους Βαλκάνιους ποιητές

Λίγες ημέρες πριν από την κυκλοφορία του άλμπουμ, ο δημιουργός ξεκίνησε στην προσωπική του σελίδα στα κοινωνικά δίκτυα μια σειρά μικρών αφιερωμάτων στους ποιητές που μελοποίησε. «Στόχος μου δεν είναι να σας παρουσιάσω τη ζωή του κάθε ποιητή με λεπτομέρειες, αλλά να περιγράψω πως εγώ επηρεάστηκα και κατά συνέπεια η μουσική προσέγγιση», εξηγεί.

Στα αφιερώματα αυτά παραθέτει και τα ποιήματα που έχουν επιλεγεί στην πρωτότυπη γλώσσα, αλλά και στα ελληνικά.

Ο ίδιος αγαπά ιδιαίτερα τον λογοτέχνη, ποιητή και πεζογράφο Αργύρη Εφταλιώτη, φιλολογικό ψευδώνυμο του Κλεάνθη Μιχαηλίδη. «Διαβάζοντας και γνωρίζοντας το έργο του Εφταλιώτη, μού έκανε ιδιαίτερη εντύπωση ένα κοινό μας σημείο στην καλλιτεχνική προσέγγιση. Πέρα από το γεγονός ότι ήταν λάτρης της δημοτικής γλώσσας και παράδοσης, θεωρούσε πως ο στόχος του, όπως έγραψε ο ίδιος, ήταν να μην ξεχωρίζουν αυτά που γράφει, από ένα δημοτικό τραγούδι. Πράγμα που είναι και για μένα ένας στόχος στη μουσική, όχι μόνο σ’ αυτό το έργο αλλά και στο παρελθόν, στο να μην καταλάβει δηλαδή ο ακροατής τόσο εύκολα, αν η μελωδία που ακούει είναι γραμμένη από μένα ή παραδοσιακή».

Πηγή: ΑΠΕ/ Δήμητρα Κεχαγιά