Τί είναι το manifest και γιατί έγινε μόδα;

Το manifesting έχει γίνει μια από τις πιο συζητημένες και δημοφιλείς τάσεις των τελευταίων ετών, κυρίως μέσω της διάδοσής του στα κοινωνικά δίκτυα και στις πλατφόρμες αυτοβοήθειας. Όταν μιλάμε για “εκδήλωση” (manifesting), αναφερόμαστε στην πρακτική της φανέρωσης ή υλοποίησης μιας επιθυμίας ή στόχου μέσω της θετικής σκέψης, του οραματισμού και της πίστης ότι το σύμπαν θα ανταποκριθεί στις προσδοκίες μας. Ενώ η θεωρία αυτή έχει ιστορικές ρίζες σε πνευματικές και φιλοσοφικές παραδόσεις, η σύγχρονη εξάπλωσή της είναι στενά συνδεδεμένη με την ανάπτυξη των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και της κουλτούρας της προσωπικής ανάπτυξης.

Πώς και γιατί έγινε της μόδας το Manifesting;

Αρχικά, η ιδέα του manifesting ενσωματώνει στοιχεία από τον Νόμο της Έλξης (Law of Attraction), ο οποίος κερδίζει δημοτικότητα από το 2006, όταν το βιβλίο The Secret της Rhonda Byrne έφερε τη φιλοσοφία αυτή στο προσκήνιο παγκοσμίως. Παράλληλα, η έννοια αυτή δεν περιορίζεται σε πνευματικές και φιλοσοφικές θεωρίες, αλλά συνδέεται με τις σύγχρονες τάσεις της αυτοβελτίωσης και της θετικής σκέψης.

Αυτό που πυροδότησε την εκρηκτική διάδοση του manifesting τις τελευταίες δεκαετίες είναι η σύνδεσή του με τα κοινωνικά μέσα, κυρίως το Instagram, το TikTok, και το YouTube, καθώς και η ανάπτυξη της κουλτούρας των “life coaches” και των προσωπικών σεμιναρίων αυτοβοήθειας. Αυτές οι πλατφόρμες προσφέρουν στους χρήστες τη δυνατότητα να μοιράζονται ιστορίες επιτυχίας και προσωπικές εμπειρίες σχετικά με την εκδήλωση επιθυμιών ή στόχων, ενισχύοντας την αίσθηση ότι το manifesting είναι ένας εύκολος και άμεσος τρόπος για να επιτύχει κανείς τους στόχους του. Αντί να δίνουν έμφαση στην ανάγκη σκληρής δουλειάς ή στην αναγνώριση των κοινωνικών περιορισμών, οι διαμορφωτές περιεχομένου συχνά προωθούν την ιδέα ότι με το σωστό mindset (νοοτροπία), το μόνο που χρειάζεται είναι να πιστεύεις στη δυνατότητά σου να “τραβήξεις” τη ζωή που θέλεις.

Η δημοτικότητα του manifesting στην κοινωνία των μέσων κοινωνικής δικτύωσης εξηγείται εν μέρει από τη συνεχώς αυξανόμενη ανάγκη των ανθρώπων για αντίβαρο στην αβεβαιότητα. Σε έναν κόσμο που χαρακτηρίζεται από οικονομική αβεβαιότητα, πολιτικές αναταραχές, και συνεχιζόμενη πανδημία, η ιδέα ότι το άτομο μπορεί να πάρει τον έλεγχο της ζωής του μέσω του positivity (θετικής σκέψης) προσφέρει μία αίσθηση ελπίδας και ενδυνάμωσης. Η χρήση hashtag όπως το #manifestation στο Instagram και το TikTok είναι χαρακτηριστική του τρόπου με τον οποίο οι χρήστες ανταλλάσσουν προσωπικές εμπειρίες και συμβουλές για το πώς να «εκδηλώσουν» τα επιθυμητά αποτελέσματα στη ζωή τους, από την επαγγελματική επιτυχία μέχρι τις σχέσεις και την ευημερία.

Η στροφή προς το manifesting είναι συνυφασμένη και με τις σύγχρονες τάσεις εξατομικευμένης αυτοβοήθειας, όπου το άτομο καλείται να αναλάβει πλήρως την ευθύνη για τη ζωή του και να κατανοήσει ότι τα πάντα είναι αποτέλεσμα της προσωπικής του δύναμης. Σε αυτό το πλαίσιο, το manifesting παρουσιάζεται ως μία εύκολη και προσβάσιμη τεχνική που υπόσχεται να προσφέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα με ελάχιστη προσπάθεια και χωρίς την ανάγκη εξωτερικής βοήθειας ή παράγοντες τύχης. Ουσιαστικά, η πρακτική αυτή ενσωματώνει τη φαντασία και το όνειρο σε μια καθημερινή πρακτική που υποστηρίζεται από μια μεγάλη κοινότητα χρηστών των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Ψυχολογική και Κοινωνιολογική Εξήγηση της Δημοτικότητας του Manifesting

Αν και η πρακτική του manifesting μπορεί να φαντάζει ευχάριστη και ελκυστική, καθώς προσφέρει άμεση και γρήγορη ικανοποίηση, οι κοινωνιολόγοι και ψυχολόγοι προσπαθούν να κατανοήσουν γιατί έχει βρει τόση απήχηση σε μια κοινωνία που ζει σε έναν κόσμο με αβεβαιότητα και ένταση. Η έννοια της προσωπικής ανάπτυξης και της ενδυνάμωσης είναι έντονα συνδεδεμένη με την εποχή μας, όπου οι άνθρωποι επιθυμούν να έχουν έλεγχο, έστω και σε προσωπικό επίπεδο, σε έναν κόσμο γεμάτο αβεβαιότητα. Τα κοινωνικά δίκτυα, τα οποία λειτουργούν ως πλατφόρμες προβολής, συνδράμουν στην εξάπλωση αυτής της ιδέας, ενισχύοντας την πεποίθηση ότι μπορείς να πετύχεις οτιδήποτε αν το “εκδηλώσεις”.

Επιπλέον, ο καπιταλιστικός καπιταλιστικός τρόπος ζωής ενθαρρύνει την έννοια του ατομικού επιτεύγματος και της προσωπικής ευημερίας, δημιουργώντας τη συναίσθηση ότι όλοι μπορούμε να έχουμε πρόσβαση στην επιτυχία εάν ακολουθήσουμε τις σωστές στρατηγικές. Επομένως, το manifesting προσφέρει μια «εναλλακτική» λύση σε όσους θέλουν να προσεγγίσουν την επιτυχία με έναν πιο πνευματικό ή συναισθηματικό τρόπο, χωρίς να εξαρτώνται από τις παραδοσιακές διαδικασίες ή τα κοινωνικά εμπόδια.

Κριτική και Προβληματισμοί

Παρά την ευρεία αποδοχή του manifesting, υπάρχουν κριτικές που αμφισβητούν την αποτελεσματικότητα του και τη βάση της φιλοσοφίας του. Κοινωνικοί και ψυχολογικοί αναλυτές υπογραμμίζουν ότι η εστίαση στην “αυτοδημιουργία” και η πίστη ότι η σκέψη μπορεί να επιλύσει όλα τα προβλήματα ενδέχεται να παραβλέπει τις κοινωνικές ανισότητες, τις πολιτικές παραμέτρους και τα εξωτερικά εμπόδια που επηρεάζουν την πραγματικότητα των ανθρώπων. Ορισμένοι πιστεύουν ότι η πρακτική μπορεί να ενισχύσει το άτομο να παραμελήσει τις πραγματικές δυσκολίες της ζωής ή να καταλήξει σε απογοήτευση αν τα αποτελέσματα δεν ανταποκριθούν στις προσδοκίες του.