Τι είναι το Τριώδιο – Πότε ανοίγει το 2025

Το Τριώδιο αποτελεί μια ξεχωριστή περίοδο της Ορθόδοξης Εκκλησίας, η οποία σηματοδοτεί την προετοιμασία των πιστών για τη Μεγάλη Εβδομάδα και την Ανάσταση.

Η περίοδος αυτή για φέτος ανοίγει την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου (9 Φεβρουαρίου 2025) και διαρκεί έως το Μεγάλο Σάββατο (19 Απριλίου 2025), συνολικά 10 εβδομάδες.

Γιατί ονομάζεται Τριώδιο

Η ονομασία προέρχεται από το εκκλησιαστικό λειτουργικό βιβλίο που χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου και περιλαμβάνει ύμνους με τρεις ωδές, αντί για τις εννέα που συναντώνται σε άλλες περιόδους.

Οι ύμνοι αυτοί συντέθηκαν μεταξύ του 5ου και 15ου αιώνα, ενώ η πρώτη έντυπη έκδοση του βιβλίου έγινε στη Βενετία το 1522.

Οι βασικές εορτές του Τριωδίου

Η περίοδος του Τριωδίου περιλαμβάνει σημαντικές θρησκευτικές και πολιτιστικές εορτές, όπως:

Τσικνοπέμπτη: Ημέρα κατανάλωσης κρέατος.

Κυριακή της Αποκριάς: Τελευταία ημέρα κατανάλωσης κρέατος πριν από τη νηστεία.

Καθαρά Δευτέρα: Έναρξη της Μεγάλης Σαρακοστής και συμβολική πνευματική ανανέωση.

Κυριακή των Βαΐων: Επιτρέπεται η κατανάλωση ψαριού, πριν την αυστηρή νηστεία της Μεγάλης Εβδομάδας.

Η σημασία της νηστείας στη Σαρακοστή

Η περίοδος της Μεγάλης Σαρακοστής αποτελεί μια ευκαιρία πνευματικής και ψυχικής προετοιμασίας. Οι πιστοί απέχουν από την κατανάλωση κρέατος, γαλακτοκομικών και άλλων ζωικών προϊόντων, ακολουθώντας τις παραδόσεις της Εκκλησίας.

Ωστόσο, υπάρχουν εξαιρέσεις η Κυριακή των Βαΐων, όπου επιτρέπονται συγκεκριμένα είδη τροφών.

Εκτός από τη θρησκευτική σημασία, το Τριώδιο είναι πλούσιο σε πολιτιστικά έθιμα, όπως:

Αποκριάτικες εκδηλώσεις και καρναβάλια: Στους δρόμους της Ελλάδας γίνονται πολύχρωμες παρελάσεις και γιορτές.

Έθιμα της Καθαράς Δευτέρας: Συμβολική έναρξη της νηστείας με παραδοσιακά εδέσματα, όπως λαγάνα και ταραμάς.

Η Κυρά Σαρακοστή: Ένα παραδοσιακό έθιμο που αποτυπώνει τη διάρκεια της Σαρακοστής μέσω μιας χάρτινης ή ζυμωμένης φιγούρας.

Πότε πέφτει η Καθαρά Δευτέρα 2025

Η Καθαρά Δευτέρα, που αποτελεί πάντα ένα ανοιξιάτικο τριήμερο, φέτος πέφτει 3 Μαρτίου.

Τι είναι η Καθαρά Δευτέρα

Η ονομασία της Καθαράς Δευτέρας προέρχεται από τους Χριστιανούς, γιατί με την έναρξη της νηστείας, υποβάλλονταν σε «καθαρισμό» πνεύματος και σώματος. Ωστόσο, συνδέεται και με τη συνήθεια των νοικοκυρών, το πρωί της συγκεκριμένης ημέρας, να πλένουν με ζεστό νερό και στάχτη τα μαγειρικά τους σκεύη ως «ημέρα κάθαρσης». Εν συνεχεία, τα σκεύη έπαιρναν και πάλι τη θέση τους, παραμένοντας εκεί μέχρι τη λήξη της νηστείας. Επιπλέον, κατά την ημέρα αυτή, οι οικογένειες έκαναν εξορμήσεις στην ύπαιθρο, στρώνοντας καταγής τραπεζομάντιλο και τρώγοντας νηστίσιμα φαγητά.

Πρωταγωνιστικό ρόλο στο νηστίσιμο τραπέζι της Καθαράς Δευτέρας κατέχει η λαγάνα (άζυμο ψωμί που παρασκευάζεται με παραδοσιακό τρόπο στη χώρα μας), ταραμά και άλλα νηστίσιμα, όπως χαλβά, ελιές, ταραμά και φασολάδα χωρίς λάδι.

Από το παρελθόν, η Καθαρά Δευτέρα συνδεόταν με την ανάγκη του λαού για εσωτερική κάθαρση σε σωματικό, ενεργειακό, ψυχικό και πνευματικό επίπεδο. Οι βυζαντινοί την ονόμαζαν Απόθεση – Απόδοση και τη μέρα εκείνη τελούσαν κάποια δρώμενα.

Πότε πέφτει το Πάσχα 2025

Το Πάσχα πέφτει την Κυριακή 20 Απριλίου. Το Πάσχα είναι μεγάλη γιορτή του Χριστιανισμού σε ανάμνηση της Ανάστασης του Ιησού Χριστού. Αρχικά αποτελούσε εβραϊκή γιορτή σε ανάμνηση της Εξόδου των Ισραηλιτών από την αιγυπτιακή δουλεία.

Η ημερομηνία εορτασμού της Ανάστασης αποτέλεσε αντικείμενο διαμάχης μεταξύ πρωτοχριστιανικών εκκλησιών, ώσπου το 325 η Α΄ Οικουμενική Σύνοδος καθόρισε τον κοινό παγχριστιανικό εορτασμό του Πάσχα την πρώτη Κυριακή μετά την πρώτη πανσέληνο μετά την εαρινή ισημερία.

Η χρήση διαφορετικών ημερολογιακών και υπολογιστικών συστημάτων για τον εντοπισμό των ημερομηνιών αυτών εντός του έτους είχε ως αποτέλεσμα τον εορτασμό του Πάσχα σε διαφορετικές ημερομηνίες από την ανατολική και τη δυτική Χριστιανοσύνη. Στην Ελλάδα ο εορτασμός του Πάσχα συνοδεύεται από πολλά λαϊκά έθιμα.