Τι ισχύει για την περιστασιακή εργασία των εγγεγραμμένων ανέργων

Περαιτέρω διευκρινίσεις σχετικά με την περιστασιακή εργασία των εγγεγραμμένων ανέργων παρέχονται σε έγγραφο του ΟΑΕΔ.

Συγκεκριμένα, με το άρθρ. 92 του ν. 4461/2017 (Α’/38/28.03.2017): «Περιστασιακή εργασία εγγεγραμμένων ανέργων» ρυθμίζεται το θέμα της περιστασιακής απασχόλησης των εγγεγραμμένων ανέργων, ως εξής: «Άνεργοι εγγεγραμμένοι στα μητρώα του Οργανισμού Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ) που πραγματοποίησαν ως και 70 ημερομίσθια ανά δωδεκάμηνο, μπορούν με αίτησή τους προς τον ΟΑΕΔ να βεβαιώνουν συνεχή χρόνο ανεργίας, αφαιρουμένου του ως άνω χρόνου εργασίας τους και κάθε χρονικού διαστήματος κατά το οποίο δεν ήταν εγγεγραμμένοι άνεργοι». Η ως άνω διάταξη τυγχάνει εφαρμογής από της δημοσίευσης του νόμου, δηλαδή από την 28η Μαρτίου 2017, αφορά σε όλους τους εγγεγραμμένους ανέργους, επιδοτούμενους ή μη και εισάγει υπό προϋποθέσεις τη δυνατότητα αναγνώρισης συνεχόμενου χρόνου ανεργίας, παρά την παρεμβολή εντός αυτού «περιστασιακής» απασχόλησης.

Ως περιστασιακή απασχόληση ορίζεται η πραγματοποίηση κατά μέγιστο όριο 70 ημερομισθίων ανά δωδεκάμηνο.

Ως ημερομίσθιο νοείται κάθε βεβαιωμένη από τον αρμόδιο ασφαλιστικό φορέα ημέρα εργασίας οποιουδήποτε τύπου, πλήρους, μερικής ή εκ περιτροπής απασχόλησης, καθώς και κάθε βεβαιωμένη με εργόσημο ημέρα εργασίας. Συνεπώς, τα αναφερόμενα στη διάταξη ημερομίσθια είναι ημέρες ασφάλισης, για τον υπολογισμό των οποίων ακολουθείται η συνήθης διαδικασία (λαμβάνονται υπ’ όψιν τυχόν προσαυξήσεις π.χ. περιπτώσεις οικοδόμων και ημέρες αδείας π.χ. περιπτώσεις οικοδόμων, ξενοδοχοϋπαλλήλων, κ.ο.κ.), οι δε δεκαδικοί αριθμοί στρογγυλοποιούνται προς όφελος των ασφαλισμένων π.χ. οι 70,6 ημέρες θα στρογγυλοποιηθούν σε 70).

Οι ως άνω 70 ημέρες εργασίας πρέπει να έχουν πραγματοποιηθεί είτε συνεχόμενα είτε σποραδικά κατά τη διάρκεια ενός 12μήνου. Η διαδικασία αναγνώρισης συνεχόμενου χρόνου ανεργίας, άρα και υπολογισμού του 12μήνου, ξεκινά από τον ασφαλισμένο με την υποβολή σχετικής αίτησής του στην Υπηρεσία του ΟΑΕΔ. Καταληκτική ημερομηνία του εξατομικευμένου 12μήνου αποτελεί η ημερομηνία υποβολής της εκάστοτε νέας αίτησης του συγκεκριμένου ανέργου, η δε ημερομηνία έναρξης αυτού είναι η ίδια ημέρα του ίδιου μήνα του προηγούμενου έτους, ενώ και κατά τις δύο ημερομηνίες ο ασφαλισμένος πρέπει να είναι εγγεγραμμένος άνεργος, για να μπορεί να εφαρμοσθεί η εν λόγω διάταξη. Αν, για παράδειγμα, άνεργος εγγραφεί στο Μητρώο Ανέργων την 01.04.2017, υποβάλλοντας σχετική αίτηση, το 12μηνο αναφοράς αρχίζει την 01.04.2016, κατά την οποία ο ασφαλισμένος πρέπει, επίσης να είναι εγγεγραμμένος άνεργος και λήγει την 01.04.2017.

Ο ακριβής αριθμός των ημερών εργασίας που πραγματοποιήθηκαν εντός του 12μήνου και το συγκεκριμένο διάστημα απασχόλησης στο οποίο αυτές αντιστοιχούν, αποδεικνύονται είτε με αυτεπάγγελτη αναζήτηση, μέσω των υφιστάμενων εφαρμογών διαλειτουργικότητας είτε/και από τα σχετικά δικαιολογητικά που οι Υπηρεσίες ζητούν από τους αιτούντες να προσκομίσουν, όταν η αναζήτηση με ηλεκτρονικό τρόπο δεν είναι εφικτή (δικαιολογητικά που ζητούνται και για την τακτική επιδότηση, λόγω ανεργίας).

Επισημαίνεται ότι στις περιπτώσεις ασφαλισμένων που έχουν πραγματοποιήσει ημέρες εργασίας κατά τον τελευταίο μήνα του εξατομικευμένου 12μήνου, οι οποίες και δεν απεικονίζονται στον ατομικό λογαριασμό τους, είναι δυνατή η εξέταση της αίτησης και η αναγνώριση συνεχόμενου χρόνου ανεργίας με την προσκόμιση του εντύπου «βεβαίωση εργοδότη» για τις εγγραφές της ΑΠΔ του μήνα αυτού. Οι Υπηρεσίες, ωστόσο, οφείλουν να παρακολουθούν τις περιπτώσεις αυτές και, αν τυχόν διαπιστωθεί εκ των υστέρων ότι δεν πληρούνταν οι προϋποθέσεις που θέτει η εν λόγω διάταξη (π.χ. υπέρβαση των 70 ημερών εργασίας), οφείλουν να προβαίνουν σε ανάκληση της εκδοθείσας βεβαίωσης και γνωστοποίηση αυτής τόσο στον ασφαλισμένο όσο και στον αναφερόμενο στην αίτηση φορέα, στον οποίο αυτή επρόκειτο να χρησιμοποιηθεί.

Κατά την εγγραφή του στο Μητρώο, ο ασφαλισμένος ενημερώνεται για τη δυνατότητα που του προσφέρει η νέα διάταξη και δηλώνει ενυπόγραφα ότι έλαβε γνώση αυτής. Με την υποβολή της αιτήσεως εκ μέρους του ασφαλισμένου:

– Υπολογίζεται το 12μηνο, ως ορίζεται ανωτέρω, στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα (ΟΠΣ) του Οργανισμού.

– Επιβεβαιώνεται ότι τόσο κατά την ημερομηνία έναρξης, όσο και κατά την ημερομηνία λήξης του 12μήνου, ο αιτών ήταν εγγεγραμμένος άνεργος (το δελτίο ανεργίας που ήταν σε ισχύ κατά την ημερομηνία έναρξης του 12μήνου θα ονομάζεται εφεξής «δελτίο έναρξης εξατομικευμένου 12μήνου» για την κατανόηση της εγκυκλίου).

– Ελέγχονται τα διαστήματα απασχόλησης από τα προσκομισθέντα δικαιολογητικά ή/και από ηλεκτρονική αναζήτηση.

– Καταχωρίζονται αθροιστικά οι ημέρες ασφάλισης εντός του διαστήματος αυτού, που δεν είναι δυνατόν να υπερβαίνουν τις 70.

– Αναγνωρίζεται άμεσα συνεχόμενος χρόνος ανεργίας για το διάστημα από της εκδόσεως του δελτίου έναρξης εξατομικευμένου 12μήνου έως της ημερομηνίας εκδόσεως της σχετικής απόφασης ή, εφόσον το δελτίο έχει διαγραφεί πριν από αυτήν (και οπωσδήποτε, μετά την υποβολή της αίτησης) έως την προηγουμένη της διαγραφής του δελτίου.

– Εκδίδεται, κατά τη συνήθη διαδικασία, βεβαίωση συνεχόμενου χρόνου ανεργίας, όμως, από τον αναγνωριζόμενο χρόνο ανεργίας αφαιρείται όλο το χρονικό διάστημα που καλύπτουν οι εκάστοτε προσλήψεις, στο πλαίσιο των οποίων πραγματοποιήθηκαν οι ημέρες εργασίας, καθώς και ο τυχόν χρόνος μη εγγεγραμμένης ανεργίας. Σημειώνεται ότι οποιαδήποτε μεταβολή προκύπτει στα δελτία ανεργίας (π.χ. ανάκληση δελτίου για οποιονδήποτε λόγο, κ.ο.κ.) επιφέρει αναλόγως και ανάκληση των σχετικών βεβαιώσεων.

Στην περίπτωση που προηγούνται του 12μήνου αναφοράς της εκάστοτε αίτησης διαδοχικά 12μηνα, κατά τα οποία πληρούνται οι προϋποθέσεις της εν λόγω διάταξης, η εκδιδόμενη βεβαίωση θα συμπεριλαμβάνει όλο το χρονικό διάστημα από της εκδόσεως του παλαιότερου σε χρονική σειρά δελτίου έναρξης εξατομικευμένου 12μήνου έως της ημερομηνίας έκδοσης της αποφάσεως επί του αιτήματος – ή έως την προηγουμένη της διαγραφής του δελτίου, εφόσον το δελτίο έχει διαγραφεί πριν από αυτήν.

Διευκρινίζεται, επιπλέον ότι:

– Από τη διάταξη δεν αίρεται το υφιστάμενο πλαίσιο διαγραφής του δελτίου ανεργίας με την ανάληψη εργασίας: Τα δελτία ανεργίας διαγράφονται με την ανάληψη έστω και μίας ημέρας εργασίας και επανεκδίδονται με τη λύση της εργασιακής σχέσης.

– Η διάταξη αυτή τυγχάνει εφαρμογής, αποκλειστικά και μόνο όταν η κατάσταση ανεργίας διακόπτεται, λόγω ανάληψης εργασίας.

– Η παράλειψη ανανέωσης του δελτίου ανεργίας δεν εντάσσεται στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας διάταξης. Σε αυτήν την περίπτωση, τα αιτήματα που υποβάλλονται για αναγνώριση συνεχόμενου χρόνου ανεργίας, απορρίπτονται.

– Η μη άμεση εγγραφή στα Μητρώα Ανέργων, μετά τη λήξη της περιστασιακής απασχόλησης, δεν αποτελεί λόγο μη εφαρμογής της διάταξης. Το δικαίωμα εγγραφής υφίσταται καθ’ όλη τη διάρκεια του εξατομικευμένου 12μήνου.

– Η ανάληψη εργασίας επιφέρει, σε κάθε περίπτωση, την αναστολή της επιδότησης, λόγω ανεργίας. Κάθε άλλη οδηγία ή εγκύκλιος που έρχεται σε αντίθεση με τα ανωτέρω (π.χ. σχετικά με τη μερική ή σποραδική-εκ περιτροπής απασχόληση) καταργείται.

– Με βάση τις αρχές της ασφάλειας και βεβαιότητας δικαίου και της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης του διοικούμενου προς τη Διοίκηση, από την παρούσα δεν επέρχεται καμία μεταβολή στις υφιστάμενες κατά την έκδοση αυτής τακτικές επιδοτήσεις, λόγω ανεργίας, στις οποίες εφαρμόζονται ήδη οι οδηγίες της υπ’ αριθμ. 103160/28.02.91 εγκυκλίου. Περιπτώσεις έκφρασης αντιρρήσεων εκ μέρους των αιτούντων ως προς την εκδοθείσα απόφαση επί των αιτημάτων τους θα εξετάζονται ως διοικητικές προσφυγές από τις αρμόδιες επιτροπές εκδίκασης προσφυγών.

Παραδείγματα

– Εγγεγραμμένος άνεργος στο Μητρώο, από την 01.04.2015, αναλαμβάνει εργασία την 01.04.2016 και διαγράφεται το δελτίο ανεργίας του. Εργάζεται έως την 30.06.2016, οπότε λήγει η σύμβασή του. Κατά το διάστημα απασχόλησής του από 01.04.2016 έως 30.06.2016, έχουν βεβαιωθεί στον ατομικό λογαριασμό του 50 ημέρες ασφάλισης. Μολονότι, μετά τη λήξη της σύμβασής του, δεν εργάζεται εκ νέου, στο Μητρώο Ανέργων επανεγγράφεται αρκετά μεταγενέστερα από τη λήξη αυτής, π.χ. την 01.11.2016 και παραμένει εγγεγραμμένος άνεργος έως την 31.03.2017, οπότε και αιτείται αναγνώρισης συνεχόμενου χρόνου ανεργίας. Την 01.04.2017, το δελτίο του διαγράφεται, λόγω ανάληψης εργασίας. Το 12μηνο του ασφαλισμένου εκτείνεται κατά την περίοδο από 31.03.2016 έως 31.03.2017. Το αίτημά του γίνεται δεκτό, καθώς: – Ήταν εγγεγραμμένος άνεργος τόσο κατά την ημερομηνία έναρξης, όσο και κατά την ημερομηνία λήξης του 12μήνου, – η εγγεγραμμένη ανεργία του διεκόπη, λόγω ανάληψης εργασίας, – κατά τη διάρκεια του 12μήνου, έχει πραγματοποιήσει λιγότερες από 70 ημέρες ασφάλισης. Στον ασφαλισμένο αναγνωρίζεται την 01.04.2017 συνεχόμενος χρόνος ανεργίας για το διάστημα από 01.04.2015 έως 31.03.2017 (προηγουμένη της διαγραφής του δελτίου), αφαιρουμένου του διαστήματος από 01.04.2016 έως 31.10.2016 (από 01.04.2016 έως 30.06.2016, λόγω της απασχόλησης και από 01.07.2016 έως 31.10.2016, λόγω μη εγγεγραμμένης ανεργίας).

– Εγγεγραμμένος άνεργος στο Μητρώο, από την 01.04.2016, αναλαμβάνει εργασία από 01.06.2016 και διαγράφεται το δελτίο ανεργίας του. Απασχολείται έως την 31.08.2016. Κατά το διάστημα απασχόλησής του, πραγματοποιεί 60 ημέρες εργασίας. Την 01.09.2016, εγγράφεται εκ νέου στο Μητρώο και ανανεώνει το δελτίο του στα προβλεπόμενα χρονικά διαστήματα. Την 01.05.2017, κατά την οποία έχει δελτίο ανεργίας σε ισχύ, αιτείται αναγνώρισης συνεχόμενου χρόνου ανεργίας. Το 12μηνό του εκτείνεται κατά το διάστημα από 01.05.2016 έως 01.05.2017. Καθώς ήταν εγγεγραμμένος άνεργος και κατά την ημερομηνία έναρξης και κατά την ημερομηνία λήξης του 12μήνου, κατά δε τη διάρκεια αυτού είχε πραγματοποιήσει μόνο 60 ημέρες εργασίας, η Υπηρεσία αναγνωρίζει π.χ. αυθημερόν, συνεχόμενο χρόνο ανεργίας για το διάστημα από 01.04.2016 (ημερομηνία έκδοσης δελτίου έναρξης εξατομικευμένου 12μήνου) έως 01.05.2017, αφαιρουμένου του διαστήματος από 01.06.2016 έως 31.08.2016. Την 01.06.2017, διαγράφεται εκ νέου το δελτίο ανεργίας του ασφαλισμένου, λόγω ανάληψης εργασίας, από την οποία και απολύεται την 31.08.2017 με βεβαιωμένες και πάλι 60 ημέρες εργασίας στον ατομικό λογαριασμό του. Την 01.09.2017, επανεγγράφεται στο Μητρώο και ανανεώνει συνεχώς το δελτίο ανεργίας του. Την 01.05.2018, κατά την οποία το δελτίο ανεργίας του είναι σε ισχύ, αιτείται και πάλι αναγνώρισης συνεχόμενου χρόνου ανεργίας. Το αίτημά του ικανοποιείται, εφόσον και κατά την έναρξη του 12μήνου (01.05.2017) και κατά τη λήξη αυτού (01.05.2018), ήταν εγγεγραμμένος άνεργος, κατά δε τη διάρκεια αυτού, είχε πραγματοποιήσει λιγότερα από 70 ημερομίσθια. Επειδή, όμως και, κατά το αμέσως προηγούμενο 12μηνο, πληρούνταν οι προϋποθέσεις του νόμου, η συνεχόμενη ανεργία του ασφαλισμένου θα αναγνωρίζεται για το διάστημα από της εκδόσεως του παλαιότερου σε χρονική σειρά δελτίου έναρξης εξατομικευμένου 12μήνου, δηλαδή από 01.04.2016 έως της έκδοσης απόφασης επί του νέου αιτήματος (ή, σε περίπτωση διαγραφής του δελτίου, έως της προηγουμένης αυτής), αφαιρουμένων των διαστημάτων από 01.06.2016 έως 31.08.2016 και από 01.06.2017 έως 31.08.2017.

– Α. Εγγεγραμμένος άνεργος στο Μητρώο, από τη 10.04.2011, διατηρεί το δελτίο ανεργίας του έως την 09.04.2016, οπότε παραλείπει να το ανανεώσει. Επανεγγράφεται την 01.07.2016. Την 01.10.2016, αναλαμβάνει εργασία και διαγράφεται το δελτίο ανεργίας του. Εργάζεται έως την 30.11.2016, οπότε λήγει η σύμβασή του. Κατά το διάστημα απασχόλησής του από 01.10.2016 έως 30.11.2016, έχουν βεβαιωθεί στο λογαριασμό ασφάλισής του 50 ημέρες εργασίας. Μετά τη λήξη της σύμβασής του, εγγράφεται στο Μητρώο στις 02.12.2016 και παραμένει εγγεγραμμένος άνεργος έως την 31.03.2017, οπότε και αιτείται αναγνώρισης συνεχόμενου χρόνου ανεργίας. Μολονότι ήταν εγγεγραμμένος άνεργος τόσο κατά την έναρξη (31.03.2016) όσο και κατά τη λήξη του 12μηνου (31.03.2017) και, παρότι αριθμεί μόνο 50 ημέρες εργασίας κατά τη διάρκεια αυτού, η Υπηρεσία δεν θα ικανοποιήσει το αίτημά του, γιατί η συνεχόμενη εγγεγραμμένη ανεργία του διεκόπη εντός του 12μήνου, λόγω παράλειψης ανανέωσης του δελτίου.

Β. Ο ίδιος ασφαλισμένος, μετά την εγγραφή του στο Μητρώο στις 02.12.2016, παραμένει εγγεγραμμένος έως τις 02.07.2017, οπότε και αιτείται αναγνώρισης συνεχόμενου χρόνου ανεργίας. Το αίτημα στην περίπτωση αυτή θα ικανοποιηθεί από την Υπηρεσία, καθώς ο ασφαλισμένος: – Ήταν εγγεγραμμένος άνεργος και κατά την ημερομηνία έναρξης (02.07.2016) και κατά την ημερομηνία λήξης του 12μήνου (02.07.2017), – κατά τη διάρκεια του 12μήνου έχει πραγματοποιήσει λιγότερες από 70 ημέρες εργασίας, ο συνεχόμενος, όμως, χρόνος ανεργίας θα αναγνωρίζεται/ βεβαιώνεται για το διάστημα από την 01.07.2016 (ημερομηνία πρώτης επανεγγραφής, μετά την παράλειψη ανανέωσης του προηγούμενου δελτίου) έως την ημερομηνία έκδοσης απόφασης επί του αιτήματος (ή σε περίπτωση διαγραφής του δελτίου, έως την προηγουμένη αυτής).

– Εγγεγραμμένος άνεργος στο Μητρώο από την 01.04.2015 αναλαμβάνει εργασία την 01.04.2016 και διαγράφεται το δελτίο ανεργίας του. Εργάζεται έως την 30.06.2016, οπότε λήγει η σύμβασή του. Κατά το διάστημα απασχόλησής του από 01.04.2016 έως 30.06.2016, έχουν βεβαιωθεί στο λογαριασμό ασφάλισής του 50 ημέρες εργασίας. Εγγράφεται στο Μητρώο την 01.08.2016 και παραμένει εγγεγραμμένος άνεργος έως την 31.10.2016. Δεν ανανεώνει, όμως, εγκαίρως το δελτίο του, με αποτέλεσμα να διαγραφεί από τα Μητρώα. Επανεγγράφεται την 01.12.2016. Την 31.03.2017, αιτείται αναγνώρισης συνεχόμενου χρόνου ανεργίας. Η Υπηρεσία δεν θα προβεί σε αναγνώριση, γιατί η συνεχόμενη εγγεγραμμένη ανεργία του δεν διεκόπη μόνο, λόγω απασχόλησης (01.04.2016), αλλά και λόγω παράλειψης ανανέωσης του δελτίου.