ΤΗΛΕΡΓΑΣΙΑ: Το δίλημμα της επόμενης ημέρας

Είναι τελικά αποδεκτή η εξ αποστάσεως εργασία ή μήπως χάνει στις λεπτομέρειες; Για έναν εργαζόμενο το να μπορεί να δουλεύει από την άνεση του σπιτιού του, ακόμα και από εξωτερικούς χώρους, κάνοντας και κάτι άλλο παράλληλα, φαντάζει ιδανικό. Από την άλλη, πολλοί είναι οι διευθυντές που θέλουν το προσωπικό στο γραφείο.

Γέρνοντας πάνω από το γραφείο κάποιου συναδέλφου για μια γρήγορη ερώτηση, οι αυθόρμητες ιδέες που «πέφτουν στο τραπέζι» και γνωρίζοντας πως όλοι είναι συνδεδεμένοι σε μία σταθερή σύνδεση Wi-Fi, αποτελούν τους λόγους για τους οποίους ο 26χρονος James Rogers δεν αλλάζει με τίποτα τη δουλειά στο γραφείο με εκείνη από το τραπέζι της κουζίνας.

«Εμείς ως επιχείρηση εργαζόμαστε σε μεγάλο βαθμό στο γραφείο και θεωρώ ότι το εργατικό δυναμικό θα γίνει ακόμα ισχυρότερο όταν εργάζεται με πλήρη απασχόληση στο γραφείο» λέει ο Rogers, επικεφαλής ψηφιακών δημοσίων σχέσεων στο παράρτημα του Λονδίνου ενός βρετανοαμερικανικού παγκόσμιου πρακτορείου περιεχομένου. Η εταιρεία άρχισε να δίνει στους εργαζόμενους τη δυνατότητα να επιστρέψουν στο γραφείο με μερική απασχόληση τον Απρίλιο. «Στόχος μας είναι να έχουμε όσο το δυνατόν περισσότερους από την ομάδα μας στο γραφείο μέσα στους επόμενους μήνες».

Οι ειδικοί σε θέματα ανθρώπινων πόρων λένε ότι η στάση του Rogers είναι ενδεικτική μιας ευρείας τάσης. Παρά τις πολυάριθμες παγκόσμιες έρευνες που δείχνουν ότι η εξ αποστάσεως εργασία ήταν μια θετική εμπειρία για ένα σημαντικό μέρος των εργαζομένων, και ότι πολλοί (αν και όχι όλοι) θέλουν να συνεχιστεί, πολλά αφεντικά διαφωνούν.

Στις ΗΠΑ, ένα τεράστιο 72% των διευθυντών που επί του παρόντος επιβλέπουν εξ αποστάσεως εργαζομένους θα προτιμούσαν όλοι οι υφιστάμενοί τους να βρίσκονται στο γραφείο, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα για την Εταιρεία Διαχείρισης Ανθρώπινου Δυναμικού, την οποία δημοσίευσε το BBC Worklife τον Ιούλιο. Μια δημοσκόπηση του Ιουνίου σε διευθυντικά στελέχη του Ηνωμένου Βασιλείου για το Chartered Management Institute (CMI) έδειξε ότι περίπου οι μισοί περίμεναν ότι το προσωπικό θα είναι στο γραφείο τουλάχιστον δύο έως τρεις ημέρες την εβδομάδα.

Στη Σουηδία, η Winningtemp, η οποία εξυπηρετεί πελάτες σε 25 χώρες, λέει ότι ήδη παρατηρεί σημάδια ώθησης για επιστροφή στο γραφείο, ιδιαίτερα σε αγορές όπου υπάρχουν υψηλά επίπεδα εμβολιασμών. «Βλέπω πολλές εταιρείες να το επιβάλλουν αυτή τη στιγμή», λέει ο ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος Pierre Lindmark. «Αρχίζουν να λένε, “Εντάξει, τώρα, έκανες το δεύτερο εμβόλιο, πρέπει να είσαι στο γραφείο”».

Όλα αυτά τροφοδοτούν συζητήσεις σχετικά με το γιατί ακριβώς τα αφεντικά γυρίζουν την πλάτη τους στην εξ αποστάσεως εργασία πιο γρήγορα από ό,τι προέβλεπαν πολλοί ειδικοί, τι σημαίνει για το μέλλον της απομακρυσμένης εργασίας και πώς θα επηρεάσει τους υπαλλήλους που θέλουν να προσκολληθούν στις εργασιακές ρουτίνες της πανδημίας.

Αν και η άνοδος της εργασίας απ’ το σπίτι κατά τη διάρκεια του Covid-19 απέδειξε ότι οι εργαζόμενοι θα μπορούσαν να είναι παραγωγικοί εκτός γραφείου, οι ειδικοί στο ανθρώπινο δυναμικό επισημαίνουν ότι πολλοί διευθυντές βίωσαν απώλεια ελέγχου σε σύγκριση με τους χρόνους πριν από την πανδημία. Η αντιστροφή των πολιτικών απομακρυσμένης εργασίας και η προώθηση μιας νοοτροπίας πίσω στο γραφείο μπορεί, τουλάχιστον εν μέρει, να οφείλεται στην επιθυμία για ανάκτηση κάποιου ελέγχου.

«Αν συναντάς ανθρώπους, νιώθεις ότι μπορείς να έχεις τον έλεγχο», λέει ο Lindmark. «Δεν κρίνεις τους ανθρώπους απλώς βλέποντας ο ένας τον άλλον στην κάμερα, κρίνεις βλέποντας την παραγωγικότητα, βλέποντας τι συμβαίνει [στο γραφείο]».

Τώρα που σε πολλές χώρες έχουν τελειώσει τα lockdown και τα ποσοστά εμβολιασμού είναι υψηλά, πιστεύει ότι τα αφεντικά κάνουν ένα πιο «συναισθηματική» κάλεσμα για να επιστρέψουν όλοι στο γραφείο. Ωστόσο, προειδοποιεί ότι αυτό συμβαίνει συχνά χωρίς να κοιτάζουν προσεκτικά την απόδοση του ατόμου ή της εταιρείας κατά τη διάρκεια της φάσης εργασίας τους στο σπίτι ή χωρίς να έχουν μια στρατηγική για το πώς αυτό θα επηρεάσει την εμπειρία των εργαζομένων.

«Η διαχείριση μιας απομακρυσμένης ομάδας είναι πιο δύσκολη. Απαιτεί νέα σύνολα δεξιοτήτων. Και πολλοί άνθρωποι εντάχθηκαν σε αυτό ανέτοιμοι», προσθέτει η Maya Middlemiss, συγγραφέας τηλεργασίας με έδρα τη Βαλένθια της Ισπανίας. «Επομένως, με κάποιον τρόπο δεν αποτελεί έκπληξη που έχουμε αντιδράσεις και οι άνθρωποι που δεν προσαρμόστηκαν καλά σε αυτό από διοικητική άποψη θα προτιμούσαν να τους έχουν όλους πίσω».

Άλλοι παρατηρητές υιοθέτησαν λιγότερο διπλωματικό τόνο, με τον μπλόγκερ των επιχειρήσεων και των μέσων ενημέρωσης Ed Zitron να ισχυρίζεται πρόσφατα ότι πολλά μεσαία στελέχη επιθυμούν να ανακτήσουν την αίσθηση του status. Λέει ότι κάποιοι απλώς χάνουν την ευκαιρία να φαίνονται σημαντικοί καθώς «περπατούν από μίτινγκ σε μίτινγκ» και παρακολουθούν τι κάνουν οι ομάδες τους. «Αν και αυτό μπορεί να συμβεί μέσω του Zoom και του Slack, γίνεται πολύ πιο εμφανές ποιος έκανε πραγματικά τη δουλειά, επειδή μπορείς να αξιολογήσεις ψηφιακά από πού προέρχεται η εργασία», έγραψε σε ενημερωτικό δελτίο του Ιουνίου.

Ο Rogers που είναι υπέρ της επιστροφής στη δια ζώσης εργασία σημειώνει ότι αυτό δεν γίνεται για λόγους «παρακολούθησης» και επιβολής ελέγχου των εργαζόμενων, αλλά ώστε οι ανώτεροι τους να μπορούν να δουν που χρειάζονται περισσότερη υποστήριξη.

«Είναι πιο εύκολο να διακρίνεις αν ένα μέλος της ομάδας μπορεί να δυσκολεύεται με μια εργασία όταν κάθεται μπροστά σου. Αυτό δεν μπορείς να το κάνεις όταν οι δυο σας κάθεστε και δουλεύετε από τα σπίτια σας».

Τα αφεντικά που υπερασπίζονται την επιστροφή στη δια ζώσης εργασία τείνουν επίσης να τονίζουν τις κοινωνικές και δημιουργικές δυνατότητες για τους υπαλλήλους που εργάζονται στο γραφείο.

«Κάναμε ό,τι καλύτερο μπορούσαμε για τα lockdown για να προσπαθήσουμε να είμαστε όσο το δυνατόν πιο δημιουργικοί και ελεύθεροι, αλλά είναι πολύ δύσκολο όταν πρέπει να προγραμματίσεις μια κλήση για κάθε πράγμα», λέει ο 34χρονος Daniel Bailey, Διευθύνων Σύμβουλος εταιρείας έρευνας υποδημάτων με έδρα το Λονδίνο που μετακομίζει σε γραφείο στη νέα Design District της πόλης τον Σεπτέμβριο. «Η εξ αποστάσεως εργασία έχει απολύτως τεράστια οφέλη, [αλλά] δεν νομίζω ότι θα είναι ποτέ καλύτερο από το να βρίσκεστε μαζί σε ένα μέρος, όσον αφορά τη δημιουργική διαδικασία», λέει.

Η Kerri Sibson, διευθύντρια ανάπτυξης της εταιρείας πίσω από τη νέα γειτονιά, λέει ότι άλλα αφεντικά δίνουν προτεραιότητα στην επιστροφή στους χώρους γραφείων για το προσωπικό τους, ώστε μπορεί να φιλοξενεί και να παρακολουθεί ξανά εκδηλώσεις φυσικής δικτύωσης ή να συνδέεται με άλλους επαγγελματίες του κλάδου στην ίδια περιοχή. «Οι νέες επιχειρήσεις πρέπει να βρουν ευκαιρίες για ανάπτυξη που συχνά προέρχονται από αυτές τις τυχαίες συναντήσεις», υποστηρίζει.

Όποια και αν είναι τα κίνητρα των διευθυντών για την απομάκρυνση από την εξ αποστάσεως εργασία, η δήλωση σαφούς προτίμησης για «ορατούς» υπαλλήλους εγείρει σημαντικά ερωτήματα σχετικά με την ισότητα στο εργατικό δυναμικό, εάν κάποιο μέρος του προσωπικού εξακολουθεί να εργάζεται εξ αποστάσεως ή ξοδεύει μεγαλύτερο ποσοστό του χρόνου του στο σπίτι, σε σχέση με άλλους.

Οι προϊστάμενοι του γραφείου, όπως ο Rogers, συχνά επιμένουν ότι οι επιχειρήσεις μπορούν και πρέπει να εργαστούν για να διασφαλίσουν ότι «υπάρχουν ίσες εμπειρίες και ευκαιρίες για την ομάδα είτε εδρεύουν στο γραφείο είτε όχι». Ωστόσο, η πρόσφατη έρευνα της Εταιρείας για τη Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού σημείωσε ότι περίπου τα δύο τρίτα των διευθυντών απομακρυσμένου προσωπικού πιστεύουν ότι η εξ αποστάσεως εργασία πλήρους απασχόλησης είναι στην πραγματικότητα επιζήμια για τους επαγγελματικούς στόχους των εργαζομένων. Ένα παρόμοιο ποσοστό παραδέχεται ότι θεωρεί τους απομακρυσμένους υπαλλήλους πιο εύκολα αντικαταστάσιμους από τους διά ζώσης εργαζόμενους.

«Η παροιμία, “μάτια που δε βλέπονται, γρήγορα λησμονούνται»\” εξηγεί τέλεια γιατί υπάρχει αυτό το συναίσθημα μεταξύ των διευθυντών και εξηγεί πόσο βαθιά ριζωμένη είναι η ιδέα της εργασίας πρόσωπο με πρόσωπο στην κουλτούρα μας», υποστηρίζει ο Johnny C Taylor, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του οργανισμού.

Άλλες έρευνες δείχνουν ότι ορισμένοι διευθυντές εξακολουθούν να δυσκολεύονται να εμπιστευτούν τους υπαλλήλους που εργάζονται από το σπίτι. Τα ευρήματα από μια διαδικτυακή έρευνα 200 στελεχών των ΗΠΑ τον Αύγουστο έδειξαν ότι δεν είχαν πλήρη εμπιστοσύνη στο ένα τρίτο του προσωπικού τους στο να χρησιμοποιήσουν σωστά τις συνεργατικές τεχνολογίες τηλεχειρισμού που απαιτούνται για την επιτυχία της απομακρυσμένης εργασίας. Νωρίτερα, στην πανδημική έρευνα για το Harvard Business Review αποδείχτηκε ότι το 41% ​​των διευθυντών ήταν δύσπιστοι σχετικά με το εάν οι τηλεργαζόμενοι θα μπορούσαν να παραμείνουν παρακινημένοι μακροπρόθεσμα.

Η Middlemiss προειδοποιεί ότι υπάρχει «πραγματικός κίνδυνος» για τις συμπεριφορές προς τους υπαλλήλους απομακρυσμένων γραφείων ώστε να ενισχυθούν προϋπάρχουσες προκαταλήψεις, όπως αυτές που σχετίζονται με την φυλή, την τάξη, την αναπηρία και το φύλο. Ακόμη και πριν από τον Covid-19, οι γυναίκες ήταν πιο πιθανό να ζητήσουν ευέλικτη εργασία λόγω ευθυνών φροντίδας, για παράδειγμα, λέει η Middlemiss, και επομένως είναι πιθανό να επηρεαστούν δυσανάλογα εάν οι εταιρείες δίνουν προτεραιότητα στη διατήρηση ή την προώθηση του προσωπικού γραφείου.

Από την άλλη πλευρά, οι εμπειρογνώμονες απασχόλησης προβλέπουν ότι παρά την αντίσταση ορισμένων διευθυντικών στελεχών στην εξ αποστάσεως εργασία, ίσως πρέπει απλώς να την κάνουν μια συνεχής επιλογή καθώς οι εταιρείες επιδιώκουν να κρατήσουν και να προσλάβουν υπαλλήλους.

«Η πανδημία έχει αποδείξει ότι οι εργαζόμενοι μπορούν να εργάζονται με επιτυχία από το σπίτι και θέλουν να συνεχίσουν αυτή την ευελιξία», λέει ο Taylor. «Τελικά, οφέλη όπως η τηλεργασία και τα ευέλικτα χρονοδιαγράμματα είναι κρίσιμα για την προσέλκυση και τη διατήρηση κορυφαίων ταλέντων και οι εργοδότες το γνωρίζουν αυτό».

«Εάν μπορούσατε να εργαστείτε εξ αποστάσεως, για ένα άτομο, μπορείτε πραγματικά να εργαστείτε εξ αποστάσεως για οποιονδήποτε άλλον, συμπεριλαμβανομένων πιθανών εργοδοτών που δε βρίσκονται στην άμεση περιοχή σας», προσθέτει η Middlemiss. «Επομένως, αν ξέρετε τώρα ότι έτσι θέλετε να ζείτε και να εργάζεστε, είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι θα μπορούσαν να υπάρχουν πολλές περισσότερες ευκαιρίες για εσάς».

Οι διευθυντές που συνεχίζουν να υπερασπίζονται την εξ αποστάσεως εργασία σπεύδουν να υποστηρίξουν ότι η προσέγγισή τους έχει ήδη θετικό αντίκτυπο στις προσλήψεις. «Είχαμε προγραμματιστές που έκαναν αίτηση να εργαστούν για εμάς από τη Γαλλία, από το Ηνωμένο Βασίλειο, από το Βέλγιο. Και αυτό συμβαίνει επειδή έχουμε αυτήν την ευελιξία», υποστηρίζει η Olga Beck-Friis, συνιδρυτής μιας πλατφόρμας ψηφιακής παροχής νομικών συμβουλών με έδρα τη Στοκχόλμη. «Αυτήν τη στιγμή δεν έχουμε σχέδια να υιοθετήσουμε μια πολιτική πλήρους απασχόλησης επιστροφής στην εργασία».

Εν τω μεταξύ, ο Lindmark στο Winningtemp υποστηρίζει ότι ορισμένοι από τους διευθυντές που επιλέγουν να επιστρέψουν στο γραφείο με πλήρη απασχόληση μπορεί να καταλήξουν να επαναξιολογήσουν τις αποφάσεις τους. Λέει ότι η απομάκρυνση από την εξ αποστάσεως εργασία θα μπορούσε να έχει αντίκτυπο στα επίπεδα παραγωγικότητας και κερδοφορίας, εάν το προσωπικό επιλέξει να παραμείνει στη δουλειά του, αλλά δεν συμμορφώνεται με τη στρατηγική της εταιρείας του.

«Αν οι άνθρωποι δουλεύουν στο σπίτι για μεγάλο χρονικό διάστημα και το απολαμβάνουν πραγματικά – επιστρέφοντας στο γραφείο, νιώθουν ότι απλώς ελέγχονται, χάνουν την αυτονομία τους». Αντίθετα, υποστηρίζει ότι τα αφεντικά πρέπει να ρίξουν μια πιο προσεκτική ματιά στην ατομική και ομαδική απόδοση και πώς αισθάνονται οι εργαζόμενοι για να βοηθήσουν στη δημιουργία υβριδικών μοντέλων με τα οποία οι άνθρωποι αισθάνονται άνετα.

«Ένα ευέλικτο πρόγραμμα εργασίας πρέπει να λειτουργεί αμοιβαία για τους εργαζομένους, τους εργοδότες και τους οργανισμούς», συμφωνεί ο Taylor στο Society for Human Resource Management. «Δεν υπάρχει μια ενιαία λύση. Και αυτό είναι το κλειδί».

Αλλά στο Λονδίνο, ο προϊστάμενος του γραφείου, Rogers, παραμένει βέβαιος ότι και άλλες εταιρείες θα ακολουθήσουν τον τρόπο σκέψης τους. «Πιστεύω ότι θα υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων που υποτιμούν τη δύναμη του να έχουν το εργατικό δυναμικό τους μαζί σε έναν χώρο, οι οποίες μπορεί να αλλάξουν την αρχική τους στάση για τη μετάβαση στην εξ αποστάσεως εργασία στο μέλλον», υποστηρίζουν. «Διαπιστώσαμε ότι η πλειονότητα του προσωπικού μας ήταν ενθουσιασμένη που θα επιστρέφαμε μαζί στο γραφείο».

ΠΗΓΗ: BBC

Δείτε επίσης: