To επιβλητικό διατηρητέο σχολείο του 1926 μία ανάσα από τη Θεσσαλονίκη

Το επιβλητικό κτίριο του ιστορικού Δημοτικού Σχολείου Όσσας, κτισμένο το 1926. Έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο μνημείο από το Υπουργείο Πολιτισμού. Σε τμήμα του ορόφου αναπτύσσεται και εκτίθεται η Λαογραφική Συλλογή Όσσας, με τη φροντίδα του Συλλόγου Οσσαίων «Η Αγία Κυράννα».

«(…) Εν Βυσόκα* υπάρχουσι δύο σχολεία λαμπρά, αρρεναγωγείον και παρθεναγωγείον μετά δύο διδασκάλων και δύο διδασκαλισσών. Οι κάτοικοι διακρίνονται δια φιλομάθειαν, πάντες είνε φιλαναγνώσται και μελετώσι τα ιερά βιβλία κατ’ οίκον. Νέοι και γέροντες, πλούσιοι και πένητες γνωρίζουσι την Ελληνικήν γλώσσαν, διότι από ετών λειτουργεί τακτικόν σχολείον και δη τοιουτοτρόπως, ώστε προ 50 – 60 ετών και οι των περιχώρων και αυτού του Λαγκαδά οι παίδες μετέβαινον εις τα καλώς κατηρτισμένα σχολεία της Βυσόκας. Εις τα δύο ταύτα σχολεία εκπαιδεύονται σήμερον υπέρ τους 200 παίδας, ων οι πλείστοι ανήκουν εις το θήλυ γένος. Η φιλομάθεια των κορασίων και η προκοπή αυτών εν τοις εργοχείροις είνε τοιαύτη, ώστε βλέπων τις ταύτα δεν πιστεύει ότι κατεσκευάσθησαν δια χειρών των κορασίων της Βυσόκας. Εδώ καλόν ήτο, επειδή υπάρχει τάσις προς υφαντουργίαν, ταπητουργίαν, κεντητικήν κ.τ.λ., ομογενής τις να ίδρυεν εργοστάσιον τοιαύτης βιομηχανίας, δι’ ης και αυτός θα επλούτει και τον τόπον πολυειδώς θα ευηργέτει και την ξενογλωσσίαν θα εξεδίωκε. (…)»

Σιώρης Μακεδών, «Η Ελληνοορθόδοξος Κωμόπολις Βυσόκα», Μακεδονικόν Ημερολόγιον, Αθήνα 1909

*Βυσόκα (η) = Όσσα (η) Λαγκαδά, Ν. Θεσσαλονίκης