Εύκολοι τρόποι για να καθησυχάσεις τον σκύλο σου από τα πυροτεχνήματα της Πρωτοχρονιάς

Στην αλλαγή του χρόνου, συνηθίζεται να πέφτουν πυροτεχνήματα και είναι η στιγμή που πολλοί σκύλοι νοιώθουν έντονο φόβο και άγχος. Οι αναπάντεχοι, ξαφνικοί κρότοι, αλλά και οι λάμψεις είναι υπεύθυνοι για την άσχημη ψυχολογική τους κατάσταση.

«Για εμάς, τα πυροτεχνήματα σηματοδοτούν τη γιορτή και τη χαρά! Για τον σκύλο μας όμως, μπορεί να είναι η πιο τρομακτική εμπειρία της ζωής του. Ως επαγγελματίας εκπαιδευτής, βλέπω πολύ συχνά σκύλους να υποφέρουν από κροτοφοβία. Ευτυχώς, υπάρχουν τρόποι να τους βοηθήσουμε ουσιαστικά», επισημαίνει ο επαγγελματίας εκπαιδευτής σκύλων – σύμβουλος συμπεριφοράς και ευζωίας σκύλων, Νίκος Μποφίλιος.

Η εκπαίδευση και η σημασία της απευαισθητοποίησης Αρχικά, σύμφωνα με τον κ. Μποφίλιο, η εκπαίδευση μας δίνει τη δυνατότητα να απευαισθητοποιήσουμε τους σκυλάκους μας -μέχρι έναν βαθμό- στον ήχο των πυροτεχνημάτων. Όπως και σε άλλους ήχους.

Στόχος μας είναι να αλλάξουμε το συσχετισμένο αρνητικό συναίσθημα, έτσι ώστε ο ήχος να μην σημαίνει «κίνδυνος», αλλά «έρχεται λιχουδιά ή παιχνίδι». Άρα, να τους προκαλέσουμε ευχάριστα συναισθήματα. Αυτή η διαδικασία, εξηγεί ο ειδικός, ονομάζεται απευαισθητοποίηση (desensitization & counterconditioning protocol). Γίνεται με συγκεκριμένους τρόπους, προσαρμοσμένους εξατομικευμένα σε κάθε σκύλο, από επαγγελματίες θετικούς εκπαιδευτές.

Κλείνουμε τα παράθυρα και κατεβάζουμε τα ρολά για να μειωθεί ο θόρυβος και να μην βλέπει τις λάμψεις

Αφήνουμε τον σκύλο να ηρεμήσει στο σημείο που θα επιλέξει

Το ιδανικό είναι να ξεκινήσουμε τις διαδικασίες απευαισθητοποίησης, τουλάχιστον δύο μήνες πριν την Πρωτοχρονιά. Ώστε να έχουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.

Μεριμνούμε για την ασφάλεια, τη σωματική και πνευματική εκτόνωση του σκύλου μας Προτεραιότητά μας, σύμφωνα με τον κ. Μποφίλιο είναι η ασφάλεια του σκύλου μας. Τις ημέρες των γιορτών, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, χάνονται οι περισσότεροι σκύλοι. Ακόμα κι αν βγούμε για την ανάγκη του στην αυλή ή μια μικρή βόλτα γύρω από το τετράγωνο, φροντίζουμε να του φοράμε σαμαράκι ασφαλείας τύπου Η, σταθερό λουρί και όχι με επαναφορά. Πάντα έχουμε στο κολάρο του, ταυτότητα με τα στοιχεία μας.

Επίσης, φροντίζουμε, συμβουλεύει ο κ. Μποφίλιος, για τη σωματική του εκτόνωση. Προγραμματίζουμε τη μεγάλη βόλτα της ημέρας νωρίς το πρωί ή το μεσημέρι – πολύ πριν αρχίσουν οι πρώτοι κρότοι. Αποφεύγουμε τη βόλτα το βράδυ των πυροτεχνημάτων.

Επιπλέον, η πνευματική εκτόνωση, δηλαδή η όσφρηση, το μάσημα και η έντονη σκέψη, κουράζουν τον σκύλο περισσότερο από το τρέξιμο.

Γι’ αυτό, παροτρύνει ο εκπαιδευτής, παίζουμε παιχνίδια όσφρησης μέσα στο σπίτι, όπως να κρύψουμε σε κάποιο σημείο του σπιτιού λιχουδιές ή σε παιχνίδια παζλ. Να κάνουμε ασκήσεις με λεκτικές εντολές που γνωρίζει ο σκυλάκος μας. Μπορούμε να γεμίσουμε ένα δύο παιχνίδια ή licking pads με λίγο γιαούρτι, φυστικοβούτυρο χωρίς ζάχαρη ή λίγο La vache qui rit χαμηλών λιπαρών. Ή μπορούμε να πάρουμε από το εμπόριο jerkies αυτιών γουρουνιού ή κόκκαλα από γάλα γιακ/ κέρατο ελαφιού. Τα παιχνίδια που γεμίζουν με λιχουδιές ή τα licking pads τα βάζουμε στην κατάψυξη για μισή ωρίτσα και τα προσφέρουμε στον σκύλο μας τις «δύσκολες» ώρες.

Τι σχέση έχουν οι υδατάνθρακες με την ηρεμία του σκύλου Έρευνες δείχνουν, ενημερώνει ο κ. Μποφίλιος ότι οι υδατάνθρακες βοηθούν στην έκκριση ινσουλίνης, η οποία διευκολύνει το αμινοξύ τρυπτοφάνη -δομικό στοιχείο της σεροτονίνης (ορμόνη της χαράς)- να φτάσει στον εγκέφαλο.

Ένα μικρό γεύμα πλούσιο σε υδατάνθρακες 1-2 ώρες πριν τα πυροτεχνήματα, μπορεί να βοηθήσει.

Επιπλέον, οι ενδορφίνες και η σεροτονίνη που παράγονται από το παιχνίδι, το μύρισμα, το μάσημα και το γλείψιμο, βοηθούν το σκυλάκο μας να ηρεμήσει φυσικά. Καθώς απελευθερώνουν ουσίες στον εγκέφαλο, οι οποίες μειώνουν τους καρδιακούς παλμούς.

Ο σκύλος επιλέγει το σημείο που θέλει να ηρεμήσει «Αποφεύγουμε, συνήθως, το crate σε αυτές τις καταστάσεις γιατί δημιουργεί αίσθημα εγκλεισμού. Και στον πανικό του ο σκύλος, μπορεί να αυτοτραυματιστεί. Αν όμως, ο σκύλος μας αισθάνεται ασφάλεια μέσα στο crate, τον αφήνουμε να μπει χωρίς να κλείσουμε την πόρτα», επισημαίνει ο κ. Μποφίλιος. Στην περίπτωση όμως, που δεν προτιμά το crate, ο ειδικός, λέει ότι τον αφήνουμε να ηρεμήσει στο σημείο που εκείνος επιλέξει (μαξιλάρι, μπάνιο, crate).

Τι μπορούμε να κάνουμε την ημέρα που… πέφτουν βροχή τα πυροτεχνήματα Σύμφωνα με τον κ. Μποφίλιο, κλείνουμε τα παράθυρα και κατεβάζουμε τα ρολά για να μειωθεί ο θόρυβος και να μην βλέπει τις λάμψεις. Βάζουμε απαλή μουσική ή ανάβουμε έναν απορροφητήρα για να καλύψουμε, εν μέρει, τους εξωτερικούς ήχους.

Χρησιμοποιούμε τα ειδικά ελαστικά σκουφάκια (ear muffs/grooming snoods/happy hoodies). Η ήπια πίεση στα αυτιά και το κεφάλι όχι μόνο μειώνει την ένταση του ήχου -χρησιμοποιούνται ως ωτοασπίδες-, αλλά προσφέρει και μια αίσθηση ασφάλειας μέσω της αφής.

Το γιλέκο άγχους (thundershirt), αγγίζει το σώμα του σκύλου σε συγκεκριμένα σημεία και του παρέχει ηρεμία όταν βρίσκεται σε κατάσταση έντονου στρες.

Τεχνική tellington (TTouch): Κάνουμε αργές, κυκλικές μαλάξεις σε όλο το σώμα του σκύλου -ιδιαίτερα στην περιοχή των ώμων και των αυτιών. Έτσι ώστε να τον βοηθήσουμε να ηρεμήσει και να βγει από την κατάσταση πανικού. Προσοχή, όμως! Αν ο σκυλάκος μας δαγκώνει όταν είναι σε ένταση, δεν χρησιμοποιούμε αυτήν την τεχνική.

Όλα τα παραπάνω, υπογραμμίζει ο κ. Μποφίλιος, χρειάζονται λίγη απευαισθητοποίηση πριν τα χρησιμοποιήσουμε, ώστε να έχει εξοικειωθεί ο σκυλάκος μας, πλήρως.

Τι δεν πρέπει να κάνουμε Δεν μαλώνουμε και δεν τιμωρούμε, τονίζει ο ειδικός, τον σκυλάκο μας όταν φοβάται. Μας χρειάζεται και μένουμε δίπλα του στο σημείο που επέλεξε μέσα στο σπίτι.

Δεν ακούμε όσους λένε: «Μην τον χαϊδεύεις γιατί επιβραβεύεις τον φόβο». Ο φόβος είναι συναίσθημα όχι συμπεριφορά και δεν ενισχύεται με το χάδι. Μάλιστα συμβαίνει το εντελώς αντίστροφο. Όσο χαϊδεύεις έναν σκύλο, παράγει ωκυτοκίνη, ορμόνη που ρίχνει την κορτιζόλη, την ορμόνη του στρες. Αν ο σκύλος μας ζητήσει παρηγοριά και χάδι, τις «δύσκολες» ώρες του, του τα δίνουμε. Έτσι θα νοιώσει ασφάλεια και δεν θα είμαστε ένας ακόμη λόγος για να αγχώνεται.

Ο σκύλος μας παθαίνει κρίσεις πανικού – Απευθυνόμαστε στον κτηνίατρο «Σε περιπτώσεις κρίσεων πανικού, η εκπαίδευση και τα παραπάνω εργαλεία από μόνα τους δεν αρκούν. Αν παρατηρήσουμε οξείες κρίσεις πανικού ή αυτοτραυματισμούς στις πατούσες και την ουρά του σκυλάκου μας, ζητάμε τη βοήθεια του κτηνιάτρου», τονίζει ο κ. Μποφίλιος.

Σκύλοι με νευρολογικά ή καρδιακά προβλήματα, αναφέρει ο εκπαιδευτής, οι κρίσεις πανικού, μπορεί να επιδεινώσουν την κατάσταση και χρειάζεται οπωσδήποτε συνεργασία με κτηνίατρο.

Αποφεύγουμε τα φάρμακα με ακεπρομαζίνη. Αυτή η ουσία ακινητοποιεί το σώμα, αλλά το μυαλό του σκύλου παραμένει σε πανικό, κάνοντας την εμπειρία ακόμα πιο τραυματική.

Οι επόμενες μέρες μετά τα πυροτεχνήματα Πολύ σημαντικές, τονίζει ο κ. Μποφίλιος, είναι και οι επόμενες 3-7 ημέρες, μετά τα πυροτεχνήματα. Ξέρουμε ότι το στρες ανεβάζει την κορτιζόλη για 1-7 ημέρες, η οποία κάνει τον σκύλο πιο ευαίσθητο. Μπορεί να παρατηρήσουμε ότι ο σκύλος μας δεν μπορεί να ηρεμήσει σωματικά (pacing). Να βρούμε ότι έχει κάνει την ανάγκη του σε σημεία που δεν έκανε. Για παράδειγμα, μέσα στο σπίτι. Να μην τρώει, να εμφανίσει πολυδιψία ή τάσεις να καταστρέφει αντικείμενα.

Τις επόμενες 7 ημέρες τού δίνουμε καθημερινά τα πράγματα που αναφέραμε στην πνευματική εκτόνωση και μειώνουμε τον χρόνο της βόλτας 20%-30%. Αν τα κάνουμε αυτά, η κορτιζόλη θα επανέλθει στα φυσιολογικά επίπεδα, όπως και ο σκυλάκος μας!

Κλείνοντας, ο κ. Μποφίλιος λέει: «Στο τέλος της μέρας, σκέψου ότι ο σκύλος σου έχει μόνο εσένα!».

⃰ Ο κύριος Νίκος Μποφίλιος είναι επαγγελματίας εκπαιδευτής σκύλων – σύμβουλος συμπεριφοράς και ευζωίας σκύλων.

Αποφοίτησε από τη σχολή Star Dogs Positive Training του Γιάννη Αραχωβίτη (2018).

Τα τελευταία χρόνια έχει παρακολουθήσει πολλά σεμινάρια και ημερίδες στο εξωτερικό, αλλά και στην Ελλάδα σχετικά με την επίλυση προβλημάτων συμπεριφοράς των σκύλων.

Επίσης, έχει παρακολουθήσει σεμινάρια από εξαιρετικούς Έλληνες συναδέλφους του. Όπως της Μαρίας Στογιάννη (4Dogs), Εριέττας Καραμπέτσου (Dogfully) και του Πέτρου Δεληγιάννη (Operational K9), με ειδικεύσεις στην επιθετικότητα, άγχος αποχωρισμού, puppy training play development, σκύλων θεραπείας κ.ά.

Έχει ολοκληρώσει το πρόγραμμα «Ανάλυσης Συμπεριφοράς» στο Κέντρο Επιμόρφωσης και Δια Βίου Μάθησης (Κ.Ε.ΔΙ.ΒΙ.Μ) του Παντείου Πανεπιστημίου. Όπως και το πρόγραμμα πρώτων βοηθειών για σκύλους και γάτες στη Pet Pro Academy.

Είναι ιδρυτικό μέλος του Ελληνικού Συλλόγου Εκπαίδευσης και Συμπεριφοράς Σκύλων ( https://elsess.gr/)

Pawsitive Dog Training Academy

Έρευνες/Βιβλιογραφία McGreevy, P. D., & Singleton, G. R. (2007). Canine behaviour and its relevance to clinical practice. Australian Veterinary Journal, 85(12), 479-485.

Mathews, R. A. S., & McIntyre, S. (2021). Behavioural treatments for noise phobias in dogs: A review of scientific evidence. Journal of Veterinary Behaviour, 39, 25-33.

Landsberg, G., & Hunthausen, W. (2003). Manual of Clinical Behavioral Medicine for Dogs and Cats. Mosby.

Fetz, A. (2002). The effects of desensitization and counter-conditioning for noise phobias in dogs. Journal of Applied Animal Welfare Science, 5(1), 31-45.

S. R. Hill, S. J. L. (2019). CBD oil and its effects on canine anxiety. Journal of Veterinary Behavior, 34, 14-21.

Aizenberg, S., et al. (2015). Use of Adaptil pheromone therapy for the treatment of anxiety in dogs. Journal of Veterinary Internal Medicine, 29(6), 1634-1638.

Van Haaften, P. M., & Riemer, L. (2017). Pharmacological treatment of canine noise phobia: A review. Journal of the American Veterinary Medical Association, 250(7), 791-798.

Blackwell, E. J., et al. (2013). The effects of anxiolytic drugs on noise phobia in dogs. Journal of Veterinary Behaviour, 8(4), 219-223.

Tellington, T. (2000). The Tellington TTouch for Dogs: A Positive Method for Caring for Your Dog’s Body, Mind, and Spirit. Tellington TTouch.

Berkley, D., & Oliver, P. (2019). The impact of Thundershirt on reducing noise-related anxiety in dogs. Journal of Veterinary Behavior, 33, 1-7.

Taylor, R., & Johnson, J. (2015). Managing sound phobias in dogs: Environmental enrichment and noise masking. Veterinary Clinics of North America: Small Animal Practice, 45(2), 355-365.

ΠΗΓΗ – In.gr – Τζούλη Τούντα