Ο τύπος αγάπης που κάνει τους ανθρώπους πιο ευτυχισμένους
"Το μυστικό της ευτυχίας δεν είναι το να ερωτευτείς. Αλλά το να παραμένεις ερωτευμένος."
Με αφορμή την ημέρα των ερωτευμένων, ο Arthur C. Brooks, καθηγητής του Πανεπιστημίου του Ηarvard και αρθρογράφος στην ιστοσελίδα The Atlantic, διηγείται τη δική του ιστορία και αποκαλύπτει ποιο είναι, κατά την άποψή του, το μυστικό της ευτυχίας στη ζωή.
«Νομίζω ότι ίσως γνώρισα τη μελλοντική μου γυναίκα», είπε ο Arthur στον πατέρα του στο τηλέφωνο. «Αλλά υπάρχουν μερικά ζητήματα. Για να είμαι ακριβής: Γνώρισα την εν λόγω γυναίκα σε ένα εβδομαδιαίο ταξίδι στην Ευρώπη. Εκείνη ζει στην Ισπανία, περάσαμε μόνο μερικές μέρες μαζί και δεν μιλάμε την ίδια γλώσσα. Προφανώς, είπα στον πατέρα μου, ότι αυτή δεν έχει ιδέα ότι σχεδιάζω να την παντρευτώ. Αλλά ήμουν 24 ετών, ενθουσιώδης και αφελής. Τίποτα δεν θα με εμπόδιζε να ξεκινήσω μία ρομαντική περιπέτεια. Μετά από ένα χρόνο, εγκατέλειψα τη δουλειά μου στη Νέα Υόρκη και μετακόμισα στη Βαρκελώνη με σχέδιο να μάθω τη γλώσσα, ελπίζοντας ότι όταν εκείνη θα με καταλάβαινε, θα μπορούσε να με αγαπήσει πραγματικά.»
«Το να είσαι ερωτευμένος είναι ένα έντονο αλλά συγχρόνως και επικίνδυνο συναίσθημα. Καμία φορά μπορεί και να σε εξουθενώσει συναισθηματικά. Η σχέση μεγάλης απόστασης, πριν μετακομίσω στην Ισπανία, ήταν γεμάτη με ενοχλητικά τηλεφωνήματα, ακατανόητα μηνύματα και συνεχείς παρεξηγήσεις. Σίγουρα δεν χρειάζομαι έναν επιστήμονα με διδακτορικό για να αποδείξω ότι αρκετά μεγάλο κομμάτι της δυστυχίας του ανθρώπου μπορεί να προέλθει από τα πρώτα στάδια ενός ρομαντικού πάθους», είπε.
Το να ερωτευτείς μπορεί να είναι συναρπαστικό, αλλά δεν είναι το μυστικό της ευτυχίας. Μπορούμε να πούμε με μεγαλύτερη ακρίβεια ότι το να ερωτευόμαστε είναι το αρχικό κόστος για την ευτυχία. Ένα συναρπαστικό αλλά αγχωτικό στάδιο που πρέπει να υπομείνουμε για να φτάσουμε στις σχέσεις που πραγματικά μας εκπληρώνουν.
Η παθιασμένη αγάπη, η περίοδος του ερωτευμένου, συχνά λεηλατεί το μυαλό μας με τρόπο που μπορεί να προκαλέσει ενθουσιασμό ή και απελπισία. Συναρπαστικό, αλλά δύσκολα μπορεί να θεωρηθεί ότι μπορεί να φέρει ικανοποίηση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως έχει δείξει η ιστορία, η αγάπη, μπορεί να συνδεθεί ακόμη και με την αυτοκτονία.
Ωστόσο, η αγάπη έχει αποδειχθεί επιστημονικά ως ένας από τους καλύτερους προφήτες της ευτυχίας. Σε μία μελέτη του Harvard, ερευνήθηκε η σχέση μεταξύ των συνηθειών των ανθρώπων και της επακόλουθης ευημερίας τους από τα τέλη της δεκαετίας του 1930. Πολλά από αυτά που αποκαλύφθηκαν είναι σημαντικά, όμως δεν προκάλεσαν ιδιαίτερη έκπληξη: Οι πιο χαρούμενοι και πιο υγιείς άνθρωποι στα γηρατειά, ήταν εκείνοι που στη διάρκεια της ζωής τους δεν κάπνιζαν (ή το έκοψαν νωρίς), γυμνάζονταν, έπιναν λίγο έως καθόλου αλκοόλ και παρέμεναν διανοητικά ενεργοί. Αλλά αυτές οι συνήθειες δεν είναι τίποτα σε σύγκριση κάτι μεγαλύτερο: Τον πιο σημαντικό παράγοντα ευτυχίας του ανθρώπου, που είναι οι σταθερές σχέσεις και ιδιαίτερα, μια μακροχρόνια ρομαντική σχέση.
Με άλλα λόγια, το μυστικό της ευτυχίας δεν είναι το να ερωτευτείς. Αλλά το να παραμένεις ερωτευμένος. Δεν μιλάμε απλώς για μία νομική δέσμευση, έναν γάμο: Η έρευνα έδειξε ότι ο γάμος αντιπροσωπεύει μόνο το 2% της προσωπικής ευτυχίας στη ζωή. Το σημαντικότερο πράγμα είναι η ικανοποίηση από μία σχέση και αυτό εξαρτάται από αυτό που οι ψυχολόγοι αποκαλούν “συντροφική αγάπη”. Η αγάπη που βασίζεται λιγότερο στο αρχικό πάθος και περισσότερο στη σταθερή στοργή, την αμοιβαία κατανόηση και τη δέσμευση.
«Ίσως η “συντροφική αγάπη” να ακούγεται λίγο απογοητευτική. Εγώ σίγουρα απογοητεύτηκα. Δεν μετακόμισα στη Βαρκελώνη για αναζήτηση της «συντροφικής αγάπης», μπορώ να σας διαβεβαιώσω. Αλλά επιτρέψτε μου να τελειώσω την ιστορία: Εκείνη είπε το ναι και είμαστε παντρεμένοι εδώ και 30 χρόνια. Η επικοινωνία μας έχει βελτιωθεί. Στέλνουμε μηνύματα τουλάχιστον 20 φορές την ημέρα. Αποδεικνύεται ότι δεν αγαπάμε μόνο ο ένας τον άλλον. Συμπαθούμε ο ένας τον άλλον, βελτιώνουμε ο ένας τον άλλον. Για πάντα θα είναι η ρομαντική μου αγάπη, όμως για πάντα θα είναι και η καλύτερη μου φίλη.»
Το να υπάρχει φιλία είναι ο λόγος που η συντροφική αγάπη φέρνει πραγματική ευτυχία. Η αγάπη πάθους, που βασίζεται στην έλξη, συνήθως δεν διαρκεί πέρα από την αρχή της σχέσης. Η συντροφική αγάπη βασίζεται στην οικειότητα. Ένας ερευνητής συνοψίζει τα στοιχεία αυτά στο περιοδικό Journal of Happiness Studies: «Η ευτυχία και τα οφέλη ενός γάμου είναι πολύ μεγαλύτερα για εκείνους που θεωρούν τον σύντροφό τους τον καλύτερό τους φίλο».
Ωστόσο, η βαθιά φιλία της συντροφικής αγάπης δεν θα πρέπει να είναι αποκλειστική. Το 2007, ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, διαπίστωσαν ότι οι παντρεμένοι ηλικίας 22 έως 79 ετών που δήλωσαν ότι είχαν τουλάχιστον δύο στενούς φίλους , που σημαίνει τουλάχιστον έναν εκτός από τον σύζυγό τους, είχαν υψηλότερα επίπεδα αυτοεκτίμησης και χαμηλότερα επίπεδα πιθανής κατάθλιψης από εκείνους που δεν είχαν στενούς φίλους έξω από το γάμο τους. Με άλλα λόγια, η μακροχρόνια συντροφική αγάπη μπορεί να είναι απαραίτητη, όμως δεν επαρκεί από μόνη της για να φέρει την ευτυχία.
Όσον αφορά την ευτυχία μας, θα πρέπει να λάβουμε υπόψιν τα όσα είπε ο ο ποιητής Φρίντριχ Νίτσε: «Αυτό που κάνει ένα γάμο αποτυχημένο δεν είναι η απουσία της αγάπης αλλά η απουσία της φιλίας». Είναι αλήθεια ότι ο Νίτσε ποτέ δεν παντρεύτηκε, ενώ φαίνεται να απόρριψε τρεις προτάσεις γάμου από την ίδια γυναίκα. (Ο μηδενισμός δεν είναι πολύ αφροδισιακός, από ότι φαίνεται.) Ωστόσο, ήταν σωστός στα όσα είπε.
«Πέρα από όλα τα δεδομένα και τις μελέτες, απόδειξη αποτελεί και η δική μου ζωή. Εδώ και τρεις δεκαετίες η Dulcinea μου με συνοδεύει σε όλες τις καλές και κακές στιγμές. Μοιραζόμαστε τις χαρές μας και και του φόβους μας –ότι, για παράδειγμα, ένα από τα τρία μας ενήλικα παιδιά μπορεί να κάνει κάτι γελοίο, όπως να φύγει στην Ευρώπη κυνηγώντας την αγάπη. Ελπίζουμε να απολαύσουμε πολλές δεκαετίες ακόμα στην αγάπη και στη φιλία μαζί.
Με πληροφορίες: theatlantic.com
