2 Αυγούστου – Παγκόσμια Ημέρα Ρομά Ολοκαυτώματος

Η 2α Αυγούστου αναγνωρίστηκε το 2015 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως η παγκόσμια ημέρα του Ρομά Ολοκαυτώματος. 

Ένα Ολοκαύτωμα ξεχασμένο και άγνωστο για πολλά χρόνια, μιας και μόλις το 1985 η Γερμανία αναγνώρισε πως οι διώξεις των τσιγγάνων κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, που στοίχισαν τη ζωή σε παραπάνω από 500.000 ανθρώπους, είχαν ως στόχο τον αφανισμό της φυλής των Ρομά. 

Η 2α Αυγούστου έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια ημέρα μνήμης του Ρομά ολοκαυτώματος, μιας και εκείνη την ημέρα εξοντώθηκαν στο Άουσβιτς-Μπιρκενάου σε θαλάμους αερίων 3.000 Ρομά, μεταξύ αυτών και 800 παιδιά.

Με την πτώση του τείχους του Βερολίνου η Γερμανική πρωτεύουσα όχι μόνο διέσωσε κομμάτια της ιστορίας της αλλά κατασκεύασε και ένα πλήθος μνημείων ενάντια στην λήθη έτσι που να υπενθυμίζουν τις θηριωδίες των Ναζί στην Ευρώπη.

Οι Ρομά δεν μπορούσαν να αποτελούν εξαίρεση αρχής γενομένη από το Μνημείο που βρίσκεται στα νότια του πάρκου στο Μπούντεστάγκ δίπλα από το μνημείο για το Ολοκαύτωμα των Εβραίων που συγκεντρώνει πλήθος κόσμου.

Το μνημείο προς τιμή των Ρομά, αποτελείτε από μια στρογγυλή σκοτεινή επιφάνεια νερού με έναν τρίγωνο στο κέντρο της. Κάθε μέρα, η πέτρα βυθίζεται μέσα στο νερό και βγαίνει με ένα φρέσκο λουλούδι. Γύρω από την λίμνη βρίσκουμε χαραγμένα σε πέτρες τα ονόματα στρατοπέδων όπου δολοφονήθηκαν οι 500.000 Σίντι και Ρομά κατά την διάρκεια του Β Παγκοσμίου Πολέμου.

Ο Ισραηλινός καλλιτέχνης Ντάνι Κάραβαν είχε την ιδέα για την σκοτεινή επιφάνεια νερού που συμβολίζει το θάνατο και την συμφορά αλλά ταυτόχρονα και την αναγέννηση της ελπίδας. Οι επισκέπτες που περιδιαβαίνουν στο πάρκο μνήμης ακούνε τους ήχους ενός τσιγγάνικου βιολιού.

  Το μνημείο έρχεται μετά από πολλά χρόνια να αποκαταστήσει την ιστορική αδικία της μη αναφοράς των Ρομά στα θύματα των στρατοπέδων συγκέντρωσης. Οι Ρομά σε σχέση με τις άλλες ομάδες στόχου των Ναζί, δεν είχαν τις γνώσεις, το υπόβαθρό και την ικανότητα να αναδείξουν την ιστορία τους, να αντιπαρέλθουν, να αμυνθούν και να διεκδικήσουν τα δικαιώματα και την ιστορική τους δικαίωση. Δεν τους δόθηκαν ποτέ τα κίνητρα και οι ευκαιρίες να μπορέσουν να ξεφύγουν από όλα αυτά που τους περιχαρακώνουν. 

Δημιουργήθηκε η πεποίθηση ότι είναι κατώτεροι ακόμα και στους ίδιους διότι μη έχοντας τις ίδιες ευκαιρίες δεν μπορούν να ξεφύγουν από ένα προδιαγεγραμμένο μέλλον που τους έχει οριστεί.

Δεκάδες έρευνες και βιβλία έρχονται στις ημέρες μας να φωτίσουν την άγνωστη μέχρι πρότινος ιστορίας τους.

  Ειδικό τμήμα για τους Ρομά έχει δημιουργηθεί στο Άουσβιτς καθώς επίσης και στο μουσείο που φέρει την ονομασία «Η τοπογραφία του τρόμου» Πρόκειται για ένα μουσείο που μέσα από φωτογραφίες και ντοκουμέντα παρουσιάζει την άνοδο του φασισμού και τις θηριωδίες των SS κατά την διάρκεια του πολέμου. Στο αχανές αυτό σημείο που φιλοξενεί και μια υπαίθρια έκθεση υψώνονταν κάποτε τα κτήρια της Γκεστάπο και των Ες Ες. Ακριβώς εδώ βρισκόταν το διοικητικό κέντρο του Χίτλερ και των συνεργατών του. Οι βομβαρδισμοί των συμμάχων το ισοπέδωσαν.

Εκεί μπορεί κανείς να βρει στην υπαίθρια έκθεση και στο εσωτερικό του μουσείου αναλυτικές λεπτομέρειες για τις εκτοπίσεις Εβραίων, ομοφυλόφιλων, πολίτικων κρατούμενων Σίνι και Ρομά σε διαφορετικές ενότητες.

Η ιστορική καταγραφή του Ολοκαυτώματος αποτελεί χρέος, προς έναν λαό που κακοποιήθηκε όχι μόνο ως προς τον τρόπο που του συμπεριφέρθηκαν επί Ευρωπαϊκού εδάφους, αλλά και ως προς την αποσιώπηση της ιστορίας, σε μια προσπάθεια υποβάθμισης των δεινών που είχαν οι Ρομά υποστεί και συνεχίζουν σε μεγάλο βαθμό να υφίστανται.