7 πράγματα που μου έμαθε το 2012 για τη μουσική εν Ελλάδι

Θα ήταν ψέμα αν έλεγα πως θυμάμαι πολλά ενδιαφέροντα γεγονότα από το χώρο της ελληνικής μουσικής τη χρονιά που πέρασε. Το 2012, όπως και τα δέκα τουλάχιστον τελευταία χρόνια, ήταν, ασχέτως κρίσης, μια αδιάφορη χρονιά με περισσότερες δυσάρεστες και λιγότερες ευχάριστες ειδήσεις. Θα σας μεταφέρω κάποιες από αυτές με την παράκληση να μην τις πάρετε τοις μετρητοίς γιατί πρόκειται για προσωπικές μου εκτιμήσεις, περασμένες από το φίλτρο παράφορης και υπερβολικής υποκειμενικότητας που με διακρίνει τα τελευταία χρόνια (όσο γερνάει ο άνθρωπος γίνεται παράξενος…).

1. Οι δύο πιο δυσάρεστες ειδήσεις από το χώρο του ελληνικού τραγουδιού ήταν φυσικά οι θάνατοι του Δημήτρη Μητροπάνου και του Αλκη Αλκαίου. Ο πρώτος, έφυγε εντελώς ξαφνικά, λίγο μετά το Πάσχα κι ενώ ετοιμάζονταν για σειρά εμφανίσεων στη Θεσσαλονίκη τις οποίες και περιμέναμε με ανυπομονησία. Τα τελευταία χρόνια είχε σημαντικά προβλήματα υγείας αλλά τα πάλευε και συνέχιζε τόσο τις εμφανίσεις, όσο και την ηχογράφηση τραγουδιών. Η συγκίνηση όλων ήταν τεράστια, η δε ανταπόκριση στη συναυλία που οργανώθηκε στη μνήμη του στο Καυτανζόγλειο τον περασμένο Σεπτέμβρη εντυπωσιακή.

2. Λιγότερο αιφνίδιος αλλά εξίσου δυσάρεστος ήταν και ο θάνατος του ποιητή Αλκη Αλκαίου, συνομήλικου περίπου του Μητροπάνου και ανθρώπου που του έγραψε την «Ρόζα», το «Πάντα γελαστοί», τις «Ατάκες» και άλλα εκπληκτικά τραγούδια. Ο Αλκαίος ήταν τα τελευταία 25 τουλάχιστον χρόνια καθηλωμένος λόγω κινητικών προβλημάτων. Είχε βασανιστεί στην χούντα και η υγεία του είχε κλονιστεί ενώ τα τελευταία χρόνια υπέφερε από καρκίνο. Ο θάνατος του Αλκαίου πέρασε κάπως στα «ψιλά» αλλά η απώλειά του θα φανεί τα επόμενα χρόνια. Ελπίζω να υπάρχουν άνθρωποι που θα επισημαίνουν ότι τραγούδια όπως «Το κακόηθες μελάνωμα», «Η πιρόγα (ερωτικό)», το «Πόρτο Ρίκο», το «Κιφ» και τόσα άλλα, ήταν δικά του…

3. Στη χρονιά που πέρασε η Θεσσαλονίκη (που γιόρταζε και τα 100 χρόνια από την απελευθέρωσή της, τρομάρα της), φιλοξένησε το «Womex», μια δημοφιλή έκθεση μουσικής που διεκδικούν κάθε χρόνο δεκάδες χώρες του κόσμου. Οσοι βρέθηκαν πέρασαν ωραία κι έμαθαν ενδιαφέροντα πράγματα (άλλωστε η έκθεση είναι για επαγγελματίες του χώρου), ωστόσο η Θεσσαλονίκη έχασε την ευκαιρία να προβάλει τη δική της μουσική κουλτούρα στους επισκέπτες, να προσελκύσει μουσικό τουρισμό αλλά και να προκαλέσει το ενδιαφέρον των ίδιων των κατοίκων της, οι περισσότεροι εκ των οποίων δεν πήραν καν χαμπάρι τι έγινε…

4. Το 2012 θα το θυμάμαι για το απίστευτο πλήγμα που γνώρισε η νυχτερινή διασκέδαση σε κάθε είδους ζωντανή σκηνή, από μπουάτ μέχρι σκυλάδικα. Η «Πρόβα» έκλεισε, το «Πλατώ» υπολειτουργεί, η «Μικρή σκηνή Φιξ» άνοιξε και σταμάτησε το πρόγραμμα μέσα σε έναν μήνα… Για να μη αναφερθώ στα κέντρα διασκέδασης τα οποία από εξαήμερο πρόγραμμα το έχουν ρίξει στις εκ περιτροπής παρουσιάσεις σχημάτων, όπως στην επαρχία! Η εξήγηση γα την παρακμή αυτή είναι απλή: Ο κόσμος αδυνατεί να πληρώσει 40 ευρώ το ζευγάρι για να δει έναν καλλιτέχνη και προτιμά διασκέδαση σε μπαρ ή στο σπίτι. Εχω δεκάδες φίλους που επιλέγουν ένα ή δύο σχήματα για να δουν όλη τη σεζόν ενώ πριν μερικά χρόνια δεν υπήρχε Παρασκευή και Σάββατο που να μην έτρεχαν σε συναυλίες. Σημεία των καιρών…

5. Παρ’ ότι όλοι καταλαβαίνουμε ότι η νύχτα περνάει κρίση, ευχάριστη έκπληξη προκάλεσαν δύο – τρεις μουσικές προτάσεις που ξεφεύγουν από την απλή συνταγή «βγαίνω και τραγουδάω» των περισσοτέρων. Αναφέρομαι στις παραστάσεις του σχήματος «Opera Chaotique» που συνδυάζουν γκόθικ στοιχεία Οπερας με μουσικές χαοτικές – πριονικές και εντυπωσιακές (αν δεν τους ακούσετε οι ίδιοι, δύσκολα θα σας τους περιγράψει σωστά κάποιος…) αλλά και του Στάθη Παχίδη (πρόζα – διαδραστικότητα και διασκευές μαζί με την Εύη Σιαμαντά και τον Αστέρη Πελτέκη) και του Διογένη Δασκάλου και των «Monie and Monie Conniente» (αυτή τη φορά σε συνεργασία με τον Αγάθωνα).

6. Στο χώρο της δισκογραφίας, το 2012 θα το θυμάμαι για την εμφάνιση της Μαριέττας Φαφούτη και του Λόλεκ αλλά και για τους δίσκους του Γιάννη Χαρούλη, του Κωνσταντίνου Βήτα και του Μίλτου Πασχαλίδη. Την Φαφούτη την άκουγα όλο το καλοκαίρι και τον Λόλεκ τον έμαθα από το Ράδιο Αρβύλα. Φρέσκο πράγμα, αν και όχι τόσο σημαντικό. Ελπίζω το επόμενο βήμα να είναι καλύτερο. Να ακούσετε τον δίσκο «Μαγγανείες» σε μουσική Θανάση Παπακωνσταντίνου με ερμηνευτή τον κρητικό Γιάννη Χαρούλη. Να προσέξετε και το «Κάποτε» και την «Τράπουλα», σε στίχους Οδυσσέα Ιωάννου που περιέχονται στο δίσκο του Πασχαλίδη «Ξένοι σ’ έναν τόπο που αλλάζει». Η «Χρυσαλίδα» του Βήτα πέρασε και δεν ακούμπησε (το live στον Μύλο ήταν όμως εξαιρετικό…). Για το τέλος άφησα το νέο δίσκο του φοβερού «τριδύμου» της δισκογραφίας: Καραμουρατίδης – Ευαγγελάτος – Μποφίλιου (η σειρά δεν είναι τυχαία) απέδειξαν με τη νέα τους συνεργασία ότι στον χώρο του έντεχνου τραγουδιού, οι τρεις τους «παίζουν μπάλα» μόνοι τους.

7. Μέσα στο 2012 μου άρεσε πολύ και ο τρόπος που κινήθηκε μουσικά η Θεσσαλονικιά Ζωή Παπαδοπούλου. Μέσω διαδικτύου η ερμηνεύτρια ζήτησε από φιλόδοξους δημιουργούς να της προτείνουν τραγούδια και έτσι συγκέντρωσε ένα τεράστιο υλικό που δεν έχει σε τίποτα να ζηλέψει τις προτάσεις των εταιριών. Να ακούσετε το «Ξαναγεννήσου» σε στίχους και μουσική του Τάσου Γεωργόπουλου.

Έφυγε λοιπόν το 2012 και ήρθε το 2013. Να προβλέψω ότι στις επόμενες 365 μέρες τα σημαντικότερα μουσικά νέα θα είναι οι απώλειες; Θα είναι σα να κλέβω εκκλησία… Εύχομαι στη χρονιά που μπήκαμε να έχουμε όλοι περισσότερη διάθεση για ψυχαγωγία και περισσότερα χρήματα για να την… αγοράσουμε. Κακά τα ψέματα, αν δεν υπήρχε αυτή η παρατεταμένη οικονομική κρίση και είχαμε κουράγιο να ακούσουμε ένα CD, έναν δημιουργό, λίγο ραδιόφωνο έστω, τότε η ανασκόπηση που επιχείρησα θα ήταν πιο φωτεινή και κάποιοι καλλιτέχνες που τώρα κινούνται στην αφάνεια θα ήταν περισσότερο γνωστοί στο κοινό.