Άλλο φτώχεια και άλλο φτωχοποίηση

Η πείνα που χορταίνεται με τα χέρια είναι διαφορετική από την πείνα που χορταίνεται με το μαχαιροπίρουνο, διαβάζαμε στη Γερμανική Ιδεολογία του Μαρξ, αν δεν κάνω λάθος. Αξέχαστη μένει και η σκηνή του αμερικάνικου κινηματογράφου όπου ο Τσάρλι Τσάπλιν τρώει αξιοπρεπής, με μαχαιροπίρουνο τα δετά παπούτσια του. Η γενιά μου δεν χόρτασε την πείνα της με τα χέρια, ακόμα και αν πείνασε, αλλά κατανοούσε τη διαλεκτική των εννοιών. Ολόκληρος ο πλανήτης έχει ρημάξει, είναι δυνατό να μην ρημάξουν οι άνθρωποι; Μόνο πόσοι, πότε και πώς θα ρημάξουμε παίζεται ακόμα.

Ο Καπιταλισμός είναι ένα έξυπνο σύστημα, βρίσκει τρόπους να επιβιώνει, ως τώρα. Αυτή είναι η ουσία της νεοφιλελεύθερης άποψης (αμερικάνικης ή γερμανικής) και ασφαλώς δεν είναι κάτι «νέο». Είναι ο παλαιός καλός Καπιταλισμός, όπως και αν τον καμουφλάρουμε. Αλλά το «είμαι νεοφιλελεύθερος» ακούγεται καλύτερα από το «είμαι καπιταλιστής». Στην πραγματικότητα έχουμε να κάνουμε με «επικοινωνιακό όρο», ο οποίος ούτε νέα Θεωρία ούτε νέα Ιδεολογία διαθέτει. Προτιμώ τον όρο «ύστερος καπιταλισμός».

Πώς φτάσαμε εδώ; Νομίζω σε ένα συμπέρασμα καταλήγουμε όλοι: Το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα και η διαπλεκόμενη Πολιτική, οι άξονες, δηλαδή, πάνω στους οποίους βασίζονται σήμερα τα πάντα, από την απλή ζωή του καθενός μας έως την πολυπλοκότητα της ζωής των κρατών και της οργάνωσής τους, είναι στον αέρα. Σαθροί και άρρωστοι. Μια φούσκα, που καλύπτει ολόκληρο τον πλανήτη. Για να σωθεί το σύστημα και οι δυνάμεις που το στηρίζουν, πρέπει να οδηγηθούν εκατομμύρια άνθρωποι και ολόκληρες χώρες στην φτωχοποίηση, σαν μικρές τρύπες στην τερατώδη φούσκα. Πάση θυσία. Αυτός είναι ο ρόλος του ΔΝΤ: Η συντεταγμένη φτωχοποίηση, με συνοπτικές διαδικασίες. Απέναντι, ο φόβος και το φάντασμα της άτακτης χρεοκοπίας.

Διαβάζω πολλά κείμενα για τη χαμένη αθωότητα της ελληνικής κοινωνίας, για τη φιλική και αλληλέγγυα γειτονιά, την ευθυμία της παρέας με το τίποτα, το σπιτικό φαγητό και την καλή μάνα, το ανθρώπινο περιβάλλον, το καλό δημόσιο σχολείο, και τα καλοκαίρια χωρίς διακοπές, αλλά με μαγικά θερινά σινεμά. Ακόμα και ο πόλεμος ωραιοποιείται από το φόβο μιας κοινωνίας που διαλύεται – η Βέμπο ξανά στο ελληνικό θέατρο! Έχει μια ομορφιά η νοσταλγία και η επιστροφή σε κάτι γνώριμο για το οποίο μπορείς να μιλήσεις στα παιδιά σου. Μπορείς όμως και να τους τα προτείνεις;

Θα μπορούσαμε, αν τα είχαμε σώσει, αν είχαμε διατηρήσει πολύτιμα στοιχεία της κοινωνίας και της κουλτούρας μας. Τώρα δεν υπάρχει επιστροφή στην παλαιά – καλή φτώχεια. Υπάρχει μόνο η φτωχοποίηση και ο αυταρχισμός που θα την επιβάλλει. Η προλεταριοποίηση όχι μιας τάξης, αλλά ολόκληρων λαών είναι πρωτοφανής και αυτή τη φορά πρόκειται για την Ευρώπη και όχι για την Αφρική ή τη Ν. Αμερική. Αυταρχικός, ανεξέλεγκτος ή ύστερος Καπιταλισμός, όπως και αν τον ονομάσουμε, η Θεωρία και η Ιδεολογία του είναι η ίδια. Οι αντιφάσεις του ωστόσο έχουν νέα πρόσωπα και ολόκληρη η Αριστερά καθυστέρησε να τα αναγνωρίσει, ευημερώντας για λίγο, όπως όλοι μας. Τώρα αμύνεται και ίσως βλέπει επιτέλους ότι υπήρχαν άνθρωποι που επιθυμούσαν πριν φτάσουμε εδώ έναν καλύτερο και δικαιότερο κόσμο, δίχως πλαστές ανάγκες, φαύλες πολιτικές και αχυράνθρωπους στα πόστα της Ε.Ε. Δεν περιμένω από την Αριστερά να έχει το Σχέδιο Σωτηρίας ή να απαντά στη γελοία ερώτηση «που θα βρει τα χρήματα». Είμαστε εμείς που πρέπει να βρούμε τα χρήματα για την Πολιτική που θα είναι καθαρή, δίπλα στους ανθρώπους και άξια της εμπιστοσύνης μας.

Πώς θα γίνουν όλα αυτά; Αλίμονο αν πιστέψουμε ότι η ανθρωπότητα, όπως και ο καθένας μας, έχει μόνο ΜΙΑ επιλογή, την επιλογή του δόγματος Σόιμπλε: Να σωθεί το σωστό σύστημα και ας καταστραφούν οι λάθος λαοί και οι λάθος χώρες, μαζί με την βλάσφημη διαφορετικότητά τους.