Αν η αναλογία λειτουργούσε ανάποδα
Tο σύστημα των αντιλήψεων που επικρατεί (και όχι μόνο στην Ελλάδα) είναι οικονομικοκεντρικό, σε τέτοιο βαθμό που το καθιστά κοντόφθαλμο σε σημείο αυτοκαταστροφικό.
Λέξεις: Χάρης Χεϊζάνογλου
Αν η έρευνα για φαρμακευτικά προϊόντα κατά της τριχόπτωσης μπορεί να φέρει μεγαλύτερα κέρδη από ότι η έρευνα στην επιδημιολογία τότε το πιθανότερο είναι ότι περισσότεροι ερευνητές θα ασχοληθούν με τη φαλάκρα παρά με τον έμπολα ή με τον κορωνοϊό.
Αντίστοιχα, αν η διαδικτυακή ζήτηση για ερωτικό περιεχόμενο είναι μεγαλύτερη από τη ζήτηση για υπηρεσίες τηλεδιασκέψεων, και προφανώς και τα αντίστοιχα κέρδη, το Pornhub θα πηγαίνει σφαίρα αντέχοντας εκατομμύρια συνδέσεις, ενώ το Webex θα πέφτει με μερικές χιλιάδες.
Με λίγα λόγια, μπορεί κανείς με σχετική ασφάλεια να υποθέσει πως πολλά από αυτά που αναδύονται ως προβλήματα, και όχι μόνο κατά τη διάρκεια της πανδημίας, έχουν σχεδόν πάντα ως βάση τους ένα άλλο πιο θεμελιώδες πρόβλημα κατανομής πόρων (ανθρώπινων, τεχνικών, οικονομικών, φυσικών, παραγωγικών, κλπ), καθώς το σύστημα έχει δομηθεί έτσι ώστε οι διαθέσιμοι πόροι να μετατοπίζονται και να κατανέμονται με όποιο τρόπο μπορεί να μεγιστοποιήσει την παραγόμενη οικονομική υπεραξία. Μάλιστα στον μεταμοντέρνο καπιταλισμό αυτό πλέον γίνεται σε μεγάλο βαθμό σχεδόν αυτόματα.
Αυτό συχνά κάνει πολύ δύσκολο να βρεθούν και να απελευθερωθούν πόροι για να καλυφθούν άλλες αναδυόμενες ανάγκες, λιγότερο ή και καθόλου επικερδείς, όπως αυτές που έχουμε σήμερα λόγω της πανδημίας. Κι όταν ακόμα οι πόροι βρεθούν έχουν κόστος. Για να το καταλάβουμε, πόροι είναι ας πούμε οι ιδιώτες γιατροί και οι ιδιωτικές ΜΕΘ.
Από την άλλη βέβαια η πανδημία έχει οικονομικό κόστος, το οποίο το σύστημα επιχειρεί να μειώσει μετακινώντας πόρους προς αυτή την κατεύθυνση. Το ζήτημα λοιπόν δεν είναι αν το σύστημα προσπαθεί, αλλά πόσο. Η απάντηση είναι τόσο όσο και ορίζεται από την σχέση ανάμεσα στις οικονομικές απώλειες λόγω κορωνοϊού και στο ποσό που επενδύεται για την αντιμετώπιση του. Εδώ λοιπόν, υπάρχει και λειτουργεί μια ενδιαφέρουσα αναλογία. Όσο μικρότερες είναι απώλειες για την οικονομία, δηλαδή όσο λιγότερα κρούσματα έχουμε, τόσο μικρότερο είναι το ποσό που επενδύεται για την αντιμετώπιση του ιού, γεγονός το οποίο νομοτελειακά οδηγεί σε αύξηση των κρουσμάτων και σε απώλειες για την οικονομία οι οποίες αναγκαστικά δημιουργούν την ανάγκη επένδυσης χρημάτων για την αντιμετώπιση του ιού.
Αν αυτή η αναλογία λειτουργούσε ανάποδα, αν δηλαδή όταν υπήρχαν λίγα κρούσματα επενδύονταν περισσότερα χρήματα στην αντιμετώπιση, ή αν δεχόμασταν την οικονομική χασούρα σαν κάτι αναγκαίο για την αντιμετώπιση και δεν ανοίγαμε για τον τουρισμό (πρακτικά σχεδόν χωρίς ελέγχους), ή αν είχαμε έτοιμες ΜΕΘ και γιατρούς, διενεργούσαμε μαζικά τεστ, είχαμε επενδύσει σε λεωφορεία κλπ, τώρα δεν θα είχαμε τη χασούρα του δεύτερου lockdown.
Οδηγούμαστε εδώ κυρίως γιατί το σύστημα των αντιλήψεων που επικρατεί (και όχι μόνο στην Ελλάδα) είναι οικονομικοκεντρικό, σε τέτοιο βαθμό που το καθιστά κοντόφθαλμο (το λέω όσο πιο κομψά μπορώ), σε σημείο αυτοκαταστροφικό.
Αλλού, που το σύστημα των αντιλήψεων, όσο προβληματικό κι αν είναι σε κάποιους τομείς, κουβαλάει τη γνώση ότι τα προβλήματα τα λύνεις ρίχνοντας όλους σου τους πόρους όπως και όταν πρέπει, και το “πρέπει” σου το επιβάλλει το ίδιο το πρόβλημα, και όχι το πότε η αγορά διαγιγνώσκει ότι είναι “οικονομικά εφικτό ή αναγκαίο” για την ίδια, εκεί λοιπόν το έλυσαν και δεν έχουν κρούσματα ούτε δεύτερο κύμα.
Σχετικά Αρθρα