Ανθρώπινες πόλεις

Η μοίρα κάθε χώρας είναι συνυφασμένη, μεταξύ άλλων, με ένα συγκεκριμένο κλίμα. Οι τυχεροί του ευρωπαϊκού νότου, για παράδειγμα, απολαμβάνουν περίπου 300 ημέρες ηλιοφάνειας το χρόνο και γενικά υψηλές θερμοκρασίες. Την ίδια στιγμή πιο βόρεια περιμένουν τον ήλιο σαν μάννα εξ ουρανού, αφού ο καιρός διαμορφώνει την καθημερινότητα. Την καθημερινότητα, όμως, την καθορίζουν και οι άνθρωποι. Στο βαθμό που οι άνθρωποι διαμορφώνουν τις πόλεις τους, τους δίνουν κατεύθυνση, ορίζουν τις προτεραιότητές τους. Αυτό είναι το ευαγγέλιο των Gehl Architects, του κορυφαίου γραφείου αστικού σχεδιασμού στον κόσμο, όπως το παρουσίασε ο Ντέιβιντ Σιμ πριν από δύο χρόνια στη Θεσσαλονίκη και όπως αναμένεται να το παρουσιάσει ο δημιουργός του γραφείου, Γιαν Γκελ σε λίγες μέρες. Για τους αστικούς σχεδιαστές από την Κοπεγχάγη προτεραιότητα σε μία πόλη έχει ο άνθρωπος και οι ανάγκες του.

Την περασμένη Κυριακή η άνοιξη χτύπησε την πόρτα των Βρυξελλών. 22 βαθμοί Κελσίου, ένας λαμπερός ήλιος, ένας καθαρός γαλάζιος ουρανός. Αυτό ήταν το σύνθημα. Όλοι έξω, μία πραγματική, ειρηνική κατάληψη του δημόσιου χώρου. Το Bois de la Cambre, ένα ατελείωτο πάρκο, το εφάμιλλο του Central Park των Βρυξελλών γέμισε κόσμο. Όλες οι φυλές ήταν παρούσες: οι ποδηλάτες, οι οικογένειες, οι αθλητές, οι βαδιστές, οι αραχτοί, η φυλή του πικ νικ. Τα καφέ ήταν άδεια. Σαφή προτεραιότητα είχε η ανθρώπινη ανάγκη να βρίσκεται κανείς έξω στον πράσινο, δημόσιο χώρο απομονωμένος από την καθημερινότητα της πόλης, αλλά εντός αυτής… Δυνατότητα ενοικίασης ποδηλάτων στην είσοδο του πάρκου, διακριτικά αναψυκτήρια εντός του, δυνατότητα να νοικιάσει κανείς βάρκες για να περιηγηθεί στη λίμνη… Ένα πλήρες πακέτο, ώστε να περάσει κανείς ανέξοδα ή έστω με μικρό κόστος την Κυριακή του.

Η φωτογραφία είναι του Θοδωρή Καρανίκα

Αλλαγή εικόνας, η σκέψη στη Θεσσαλονίκη. Η μόνη, σταθερή, ανεξαρτήτως βιωσιμότητας, επένδυση στην πόλη είναι αυτή σε καφέ και μπαρ- εσχάτως προστέθηκαν και οι φούρνοι…- που ανοίγουν συνεχώς για να μπορούμε να “αράζουμε απολαμβάνοντας τον καφέ μας”. Τον οποίο πληρώνουμε 3 έως 4 ευρώ. Θα ήθελα να φανταστώ τη Θεσσαλονίκη με δύο μεγάλα πάρκα να φιλοξενούν το νεαρόκοσμό της. Μία άλλη πόλη, μία φυσιολογική πόλη. Χωρίς το διόλου τιμητικό παράσημο της φραπεδούπολης. Με πολύ πιο φτηνή και ανθρώπινη καθημερινότητα.

Ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, ο κ. Μπουτάρης βρέθηκε πριν από μερικές ημέρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και έδωσε μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ομιλία για την παρουσία των ελληνικών προϊόντων στο εξωτερικό, αλλά και για την αντιμετώπιση του τουρισμού συνολικά. Ανάμεσα σε άλλα συγκράτησα το σύνθημά του για την προώθηση του ελληνικού τουρισμού στο εξωτερικό: “Ελάτε να σας μάθουμε να ζείτε”, είπε, προσθέτοντας το σχόλιο “ούτε live your myth in Greece ούτε τίποτα”. Το σύνθημα αυτό βασίζεται κυρίως στην εξαιρετική ελληνική γαστρονομία και στην απόλαυση της θάλασσας.

Εικόνες, όπως η χθεσινή, όμως, που σαφώς και δεν είναι πρωτόγνωρη, μάλλον μας δείχνουν ότι εμείς πρέπει να μάθουμε να ζούμε στη χώρα μας. Πρέπει να μάθουμε να ζούμε σε μία χώρα που έχει τόσα καλά, ξεκινώντας από το φυσικό τοπίο και το κλίμα και πηγαίνοντας στο φαγητό κ.ο.κ. Πρέπει να απαλλαγούμε από αυτό το στρεβλό μοντέλο ζωής που διαμορφώσαμε αντιγράφοντας παράξενες, διεθνείς επιρροές και αναπαράγοντάς τις τυφλά. Είναι ίσως καιρός να μάθουμε να απολαμβάνουμε περισσότερα πράγματα από την Ελλάδα πέρα από το φαγητό και τον καφέ. Γιατί είναι απληστία να τα περιφρονούμε την ίδια ώρα που ολόκληρη η κεντρική Ευρώπη ξεροσταλιάζει για λιγάκι ουρανό.