Αντώνης Καρυστινός: Ο έρωτας είναι η φυσική ντοπαμίνη

Λέξεις: Γιώτα Κωνσταντινίδου

Εικόνες: Άννα Καρμίρη

Όταν περπατάς μαζί του στην πόλη ξαφνιάζεσαι από το πόσοι άνθρωποι τον σταματούν για να του μιλήσουν. Η αναγνωρισιμότητά του προκαλεί  το ψευδές συναίσθημα της οικειότητας  στους θαυμαστές του που ο ίδιος φαίνεται να διαχειρίζεται με απόλυτη σύνεση και  ευγένεια. Στον πρωταγωνιστικό του ρόλο στην παράσταση, ‘’Effect- Τομογραφία του έρωτα’’, ο Αντώνης Καρυστινός αποδεικνύει πώς μέσα από το πέρασμα του χρόνου ωριμάζει και εξελίσσεται σε έναν από τους πιο αξιόλογους ηθοποιούς της γενιάς του.

Θεατρικό σύγχρονο κείμενο της Βρετανίδας Lucy Prebble. Πού συναντά η γραφή της την ελληνική πραγματικότητα;

Παντού γιατί δεν μιλάει για μια ελληνική πραγματικότητα το έργο αλλά για την παγκοσμιοποίηση, το  marketing και τον καπιταλισμό. Η Ελλάδα συμμετέχει με τον δικό της τρόπο σ’ αυτό και είναι σαφές τι εννοούμε, οπότε είναι ένα έργο που αναμφισβήτητα αφορά και την Ελλάδα και τους Έλληνες και φυσικά κατ’ επέκταση και ολόκληρο τον πλανήτη.

Ποιο δίλημμα εκφράζεται μέσα από την παράλληλη δράση των ζευγαριών;

Δεν υπάρχει μόνο ένα δίλημμα. Ουσιαστικά βλέπεις έναν έρωτα ο οποίος έχει τελειώσει καθώς ξεδιπλώνεται μπροστά σου το παρελθόν κομμάτι- κομμάτι και την ίδια στιγμή μέσα από την κινηματογραφική αυτή δομή των παράλληλων δράσεων βλέπεις τον έρωτα που γεννιέται. Ένας πλήρης κύκλος αποκαλύπτεται μπροστά σου, ο έρωτας, η ευτυχία, η θλίψη, ο αποχαιρετισμός, η μοναξιά μαζί με την απόσταση.

Τίθεται το ερώτημα, ‘’Τι είναι ο έρωτας’’, σε ποια διευκρίνιση καταλήγει η παράσταση, αν τελικά καταλήγει κάπου;

Το έργο δεν καταλήγει ευτυχώς.  Εγώ, όμως, καταλήγω ότι ευτυχώς δεν ξέρουμε τι είναι ο έρωτας και δεν μας ενδιαφέρει από πού προέρχεται ο έρωτας. Δεν μπορούμε να τα αναλύσουμε και να τα βρούμε όλα. Κάποιες φορές νομίζουμε ότι τα ξέρουμε αλλά εμφανίζονται τοπία άγνωστα και αυτό προσδίδει μυστήριο στη ζωή και εντείνει τη διαφορετικότητα στον άνθρωπο. Είναι αδύνατο να καταγράψεις στατιστικά μια μερίδα ανθρώπων, όπως πράττουν σε περιπτώσεις marketing οι εταιρείες. Ο άνθρωπος δεν είναι προϊόν να τον κατατάξεις, οι άνθρωποι είμαστε διαφορετικοί.

Για εσάς τι είναι ο έρωτας;

Για μένα ο έρωτας είναι η φυσική ντοπαμίνη, όπως καταλαβαίνουμε και στο έργο. Είναι μια ωραία έξαψη. Μπορεί να υπάρχει και με άλλους τρόπους, όχι απαραίτητα μόνο ανάμεσα σε μένα, π.χ προς μια γυναίκα. Μπορεί στα πλαίσια μιας όμορφης μέρας να ασχοληθείς με κάτι που θα σου εξάψει τη φαντασία, να σου δημιουργήσει πάθος. Μπορεί να είναι τέχνη, μια στιγμή με φίλους αλλά ο έρωτας έχει συγκεκριμένη διάρκεια και όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται και στο έργο, ο έρωτας διαρκεί όσο να μεγαλώσει ένα παιδί. Σαν η φύση να το έχει δημιουργήσει έτσι σωστά και μόλις το παιδί ολοκληρωθεί, ο έρωτας εξελίσσεται σε κάτι άλλο. Ο άνθρωπος είναι το μοναδικό πλάσμα το οποίο μπορεί να κάνει τη στρατηγική του, να ελπίζει και ονειρεύεται, να δρομολογεί πράγματα και να θέτει στόχους στη ζωή του.

Όταν τα χημικά κατασκευάσματα παρεισφρήσουν στη ζωή μας, τι χάνουμε;

Είναι δυσάρεστο. Κάποιοι άνθρωποι έχουν ανάγκη από τα φάρμακα. Το έργο, ωστόσο, δεν καταδικάζει την επιστήμη και τη χρήση των φαρμάκων. Στο κομμάτι της ψυχοφαρμακευτικής, όμως, γίνονται τέρατα. Μελέτες δείχνουν ότι η χρόνια χρήση δημιουργεί απαθείς ανθρώπους, οφείλεται για  άμβλυνση των συναισθημάτων καθώς έχει στόχο να μειώσει τις συναισθηματικές εξάρσεις σ’ αυτούς τους ανθρώπους και έτσι καταλήγουν να χάνουν πολλά πράγματα από τη ζωή.

Γιατί χαρακτηρίζεται ως επιστημονικό θρίλερ το έργο;

Έχει μια δομή με τις τεχνικές του κινηματογράφου, flashback, παράλληλες δράσεις και το σασπένς του πειράματος σε μια φαρμακευτική εταιρεία κάνει το περιβάλλον πλήρως κινηματογραφικό. Έχει πολλές σεναριακές εκπλήξεις, είναι σαν κινηματογραφικό σενάριο και δημιουργείται η αίσθηση ότι παρακολουθούμε κινηματογραφική ταινία. Αυτό επιτυγχάνεται και με τις προβολές καθώς το video mapping του Στάθη Μήτσιου έχει πετύχει εξαιρετικά. Πιστεύω ότι στο εικαστικό του μέρος, είναι το καλύτερο ανέβασμα από τις προηγούμενες αντίστοιχες παραστάσεις του έργου στο Λονδίνο, στην Αυστραλία και την Γερμανία. Έχει επιτευχθεί ένα αφαιρετικό σκηνικό με μια ανυπέρβλητη υψηλή αισθητική. Σ’ αυτό το κομμάτι, είμαι ιδιαίτερα περήφανος.

Είστε ένας γιατρός με απόλυτη εμπιστοσύνη στο σύστημα. Σε τι πιστεύει και σε τι δεν πιστεύει;

Ο ίδιος είναι μεταλλαγμένος γιατρός. Συνηθίζω να αναλύω τους ρόλους σαν ανθρώπους που έχουν ένα ζωτικό ψεύδος, έτσι το αποκαλούμε σαν εργαλείο στο θέατρο. Μπορεί κάποιος να θεωρεί ότι αυτό που κάνει προσφέρει στην ανθρωπότητα αλλά στην ουσία αυτό είναι το ζωτικό του ψεύδος γιατί μέσα από αυτό ωφελείται  ο ίδιος. Του δικού μου ρόλου το ζωτικό ψεύδος, είναι ακριβώς αυτό, ότι θα βρει στο εργαστήριό του, στο μικροσκόπιό του αυτήν την εξίσωση, η οποία θα κάνει ευτυχισμένους τους ανθρώπους. Εκεί έγκειται το ζωτικό του ψεύδος. Είναι ένας άνθρωπος αλλοιωμένος, ένας γιατρός επιστήμονας που κατέληξε να πουλάει φάρμακα μαζικά. Δεν μπορεί να έχουμε εσείς και εγώ την ίδια ασθένεια στη θλίψη μας, δεν γίνεται. Είναι αδύνατο να μας θεραπεύσει το ίδιο πράγμα. Γι’ αυτό το λόγο, αναφέρεται στο έργο ότι είναι θέμα αλληλεπίδρασης με τον κόσμο, την κοινωνία. Αν μια κοινωνία ολόκληρη βρίσκει ως λύση το να συνταγογραφεί και να μπαίνουν σε καταστολή εκατομμύρια άνθρωποι  τότε φταίει η κοινωνία.

Το έργο μπορεί να μη μιλάει ξεκάθαρα για την κρίση αλλά αποτυπώνει τις συνέπειες μιας οικονομικής, ηθικής, ανθρωπιστικής κρίσης. Πείτε μας γι’ αυτό.

Εγώ δεν θέλω να μιλάω για την κρίση. Χάνει την ουσία της γιατί τη χρησιμοποιούμε παντού, γίνεται πολύ πρόχειρη η έννοιά της. Οι συνέπειές της είναι ξεκάθαρες, υπάρχουν και τις βιώνουμε όλοι. Η ζωή όμως είναι πολύ σύντομη και επειδή μπορούμε να κάνουμε πράγματα και να αλλάξουμε, ας σχεδιάζουμε και ας βάζουμε στόχους. Είμαστε η Ελλάδα και η Κύπρος τα τέλεια μοντέλα για τέτοιες στρατηγικές έρευνες.

Μέσα από την τριβή με το θεατρικό κείμενο, τι αναθεωρήσατε ο ίδιος σαν άνθρωπος;

Δεν αναθεωρώ, οι άνθρωποι δύσκολα αλλάζουν μην κοροϊδευόμαστε. Δεν θεωρώ ότι με αλλάζουν τα θεατρικά έργα, απλώς μαθαίνω κάποια πράγματα παραπάνω και θέτω ερωτήματα και προβληματισμούς μαζί με τους συναδέλφους μου και κάνουμε ένα διάλογο. Στη συνέχεια αυτό το διάλογο τον εσωτερικό τον μοιραζόμαστε με τον κόσμο, τους θεατές. Κάθε μέρα επικεντρωνόμαστε κάπου. Σ’ αυτό το έργο επειδή είναι πολύ καλή η δραματουργία, είχαμε την τύχη να θέσουμε ενδιαφέροντες προβληματισμούς.

Η παράσταση μέσα από τις στάσεις της  σε διάφορα μέρη, Πάτρα, Αθήνα, Θεσσαλονίκη, εξελίσσεται;

Σ’ αυτό ελπίζουμε εμείς. Οι πρόβες είναι ωραίες, μας αρέσουν, περικλείουν το στοιχείο της έρευνας και μας προσφέρουν την ελευθερία να κάνουμε πράγματα που ο θεατής δεν θα τα δει ποτέ γιατί είναι άλλα πράγματα, πιο δικά μας, π.χ οι αυτοσχεδιασμοί. Επειδή το κείμενο ήταν πολύ ελλειπτικό, η ιστορία του ζευγαριού, των δυο γιατρών ήταν κρυμμένη έπρεπε να την εφεύρουμε. Ψάξαμε, εμβαθύναμε και παίξαμε όλες τις σκηνές του παρελθόντος για να δημιουργήσουμε μνήμη στη σχέση μας. Από και πέρα, το κάθε μέρα είναι η δουλειά μας, έχοντας το πλέγμα της σκηνοθεσίας βρίσκεις τις απειροελάχιστες στιγμούλες για να βρεις την αλήθεια.

Λόγω της δουλειάς, ταξιδεύετε συνέχεια. Τι σας στερεί και τι σας προσφέρει αυτό;

Ταξιδεύει πάρα πολύς  κόσμος συνέχεια. Είμαστε σε διαρκή κίνηση. Υπάρχουν και αυτοί που περιφέρονται στο πλανήτη, οι οικονομικοί μετανάστες. Αναμφισβήτητα, κάτι χάνεις και κάτι κερδίζεις. Τον ποιοτικό χρόνο με τη γυναίκα μου, τον χρόνο για τον εαυτό μου, μου τον στερεί. Υπάρχουν όμως συνάνθρωποί μας που έχουν βρεθεί πολύ πιο μακριά και σε πολύ πιο δύσκολες συνθήκες για εργασία.

Η τηλεόραση χαρίζει αναγνωρισιμότητα και αυτό το διαπιστώνετε έντονα και από την επιτυχία του σήριαλ, Μπρούσκο, στο οποίο πρωταγωνιστείτε. Πώς διαχειρίζεστε την οικειότητα που νιώθουν οι άνθρωποι μαζί σας;

Το μέσο αυτό είναι εξαιρετικά δυνατό. Είσαι μέσα στο σπίτι του, μπαίνει μέσα το τέρας είτε με τη μορφή ειδήσεων και κινδυνολογίας, είτε με τη μορφή της ψυχαγωγίας. Υπάρχει η αίσθηση λόγω της αμεσότητας ότι είμαστε μπροστά στους ανθρώπους και γνωριζόμαστε. Δεν είναι απαραίτητα κακό, τις πιο πολλές φορές είναι ευχάριστο γιατί ο άλλος σε πλησιάζει με καλή πρόθεση. Έχει πλάκα η περίπτωση των μικροπωλητών οι οποίοι ξέρουν ότι άμα είσαι αναγνωρίσιμος θα φροντίσεις να μη συγκρουστείς εύκολα για να μην προκαλέσεις, οπότε έρχονται για να σου πουλήσουν κάτι έξυπνα και ξέρουν ότι δεν μπορείς να αρνηθείς.

Θα ζούσατε σε κάποια άλλη χώρα;

Θα μου άρεσε να ζω σε μια χώρα που θα ήταν καλύτερες οι συνθήκες διαβίωσης. Στην Ελλάδα δεν μπορείς να κάνεις εύκολα τέχνη. Γι’ αυτό αναγκαζόμαστε να κάνουμε πολλά πράγματα που υπό άλλες συνθήκες δεν θα τα κάναμε. Σε μια τέτοια χώρα, λοιπόν, θα ήθελα να ζήσω. Πέρυσι το Μάιο βρέθηκα στο Μόναχο για γυρίσματα κινηματογραφικής ταινίας και συνειδητοποίησα ότι είναι πολύ διαφορετικά τα πράγματα για τους Γερμανούς ηθοποιούς.

Βρίσκεστε συχνά στην Κύπρο λόγω γυρισμάτων. Πώς είναι η κατάσταση εκεί;

Αυτό που έγινε εκεί ήταν πάρα πολύ σκληρό. Είναι αντισυνταγματικό. Υπάρχει ανεργία και στην Κύπρο αλλά ως μικρότερο μέρος αναπροσαρμόζεται στα νέα δεδομένα.  Είναι πιο ευέλικτο μοντέλο γι’ αυτό λέω ότι εμάς και την Κύπρο μας χρησιμοποιούν οι Ευρωπαίοι ως μοντέλο εφαρμογής πολιτικών. Καλλιτεχνικά εκεί τα πράγματα είναι διαφορετικά. Ένας ηθοποιός το χειμώνα θα κάνει τρεις  διαφορετικές παραστάσεις οι οποίες θα ανεβούν για μικρό χρονικό διάστημα γιατί το θεατρικό κοινό είναι μικρό.

Πείτε μας για τη νέα κινηματογραφική σας ταινία.

Η προηγούμενη ταινία βασιζόταν σε μια πτυχιακή εργασία. Εκεί με είδαν κάποιοι άνθρωποι και μου ζήτησαν πριν μερικούς μήνες να πρωταγωνιστήσω και στη δική τους ταινία. Είναι μια ταινία μεσαίου μήκους και αυτή τη φορά δεν είναι κομμάτι πτυχιακής εργασίας αλλά αφορά σε γερμανική παραγωγή. Βασίζεται στο διήγημα του Χρήστου Οικονόμου, ‘’Κομμάτι- κομμάτι  μου παίρνουν τη ζωή’’ και τα γυρίσματα της ταινίας θα πραγματοποιηθούν στο Πήλιο ή στη Λέσβο. Είναι ένα ζευγάρι Ελλήνων οι οποίοι ετοιμάζονται να μεταναστεύσουν για τα Βαλκάνια γιατί το εργοστάσιο που δούλευαν μεταφέρθηκε εκεί. Είναι μεγάλο το ελληνικό στοιχείο στο Μόναχο, πρόκειται για παιδιά τρίτης γενιάς στη κινηματογραφική σχολή στη Γερμανία όπου έχουν μια εικόνα για την Ελλάδα της κρίσης από φίλους και συμφοιτητές στη σχολή. Στην ουσία δεν μιλάμε για μια βιομηχανία που θέλει ταινίες για την κρίση στην Ελλάδα, αλλά για νέους ανθρώπους που έχουν ευαισθησία απέναντι σ’ αυτή την κοινωνική κρίση. Οι νέοι Γερμανοί έχουν κόμπλεξ απέναντι στην ιστορία και τις πράξεις της χώρας τους. Την ημέρα των γυρισμάτων στο Νταχάου, επειδή ήξεραν ότι είμαστε Έλληνες ήταν πολύ εσωστρεφείς και κουμπωμένοι, ιδιαίτερα στην ερώτηση, ‘’Το Νταχάου είναι μακριά από εδώ;’’ Το κουβαλάνε τόσες γενιές και προσπαθούν να το βγάλουν από πάνω τους. Έχουν κόμπλεξ αυτό κατάλαβα από την επαφή μαζί τους και αυτό είναι  κάτι που συμβαίνει και στα σχολεία όταν διδάσκονται την ιστορία, όπως μου είπαν. Σκεφτείτε εμείς μιλάμε για τις νωπές μνήμες του Εμφυλίου, αν για παράδειγμα ξέρω ότι ο παππούς μου ανεξάρτητα με την ιδεολογία που υποστήριζε, είχε προκαλέσει θάνατο, πώς θα ένιωθα, φανταστείτε τώρα,  να είσαι Γερμανός και να ξέρεις ότι ο παππούς σου συμμετείχε στα εγκλήματα πολέμου. Η ιστορία είναι δίπλα μας, ζουν άνθρωποι ακόμα που έχουν υποφέρει.

Δείτε περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση “Effect- Τομογραφία του έρωτα” εδώ