Απο τι υλικό φτιάχνονται οι θρύλοι;

του Ιωάννη Πατελιώτη

Μεγαλώνοντας διαβάζαμε στα βιβλία της ιστορίας για θρύλους και ήρωες. Δεν ξέραμε πως είναι, τους περισσότερους τους γνωρίσαμε μέσα από παλιές φωτογραφίες και εικόνες. Ακούγαμε ιστορίες που όλες αναφέρονταν σε περασμένα χρόνια και αιώνες. Στις ημέρες μας οι λέξεις θρύλος και ήρωες μοιάζουν να αναφέρονται σε κάτι τόσο σπάνιο και μακρινό όπως σε αυτούς που αναφέρεται η λέξη άγιος. Σε εποχές που τα πρότυπα σπανίζουν, ελάχιστοι ήταν αυτοί που είχαν το χάρισμα να ενώνουν ανθρώπους και λαούς κάτω από το όνομα τους. Για εμένα, ο Νέλσον Μαντέλα ήταν ένας από αυτούς.

Γιος του αρχηγού μιας Νοτιοαφρικάνικης φυλής, γεννήθηκε σε μια χώρα πολύ διαφορετική από αυτήν που άφησε πίσω του. Οι έγχρωμοι πολίτες της χώρας είχαν περιορισμένες ελευθερίες, στερούνταν βασικών δικαιωμάτων, ήταν πολίτες τρίτης κατηγορίας στην ίδια τους την χώρα. Όλα τα παραπάνω, σε συνδυασμό με την σφαγή του Sharpeville, τον έκαναν το 1961 μαχητή της ελευθερίας. Ένα χρόνο αργότερα, φυλακίζεται και παραμένει πολιτικός κρατούμενος για 27 χρόνια. Το 1990 αποφυλακίζεται, δεν έχει ίχνος μίσους και διάθεσης για εκδίκηση, ονειρεύεται μόνο τη δημοκρατία. Είναι η στιγμή που ανοίγει ο δρόμος για τη λήξη του απαρτχάιντ.

To 1993 κερδίζει το Νόμπελ ειρήνης για τον αγώνα του κατά του απαρτχάιντ και υπέρ της εγκατάστασης δημοκρατίας στην χώρα. Το 1994, δίνεται το δικαίωμα της ψήφου στους έγχρωμους πολίτες της Νοτίου Αφρικής και σε εκείνες της εκλογές ο Μαντέλα γίνεται πρόεδρος της Δημοκρατίας της Νοτίου Αφρικής, η “born-free generation” είναι γεγονός. Μέσα σε μια ήμερα καταφέρνει να ενώσει μια διχασμένη χώρα και να της δώσει μια νέα προοπτική για το μέλλον. Χρηματίζει πρόεδρος της Δημοκρατίας μόνο για μια πενταετία και σαν γνήσιος αλτρουιστής αποχωρεί θέλοντας να δώσει χώρο σε νεότερους του. Συνεχίζει την ανθρωπιστική του δράση ιδρύοντας το “Nelson Mandela Foundation” το όποιο είχε ως κύριο σκοπό την εκπαίδευση, την ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών και την αντιμετώπιση του AIDS.

Είναι μια εποχή που το AIDS παίρνει γιγάντιες διαστάσεις, εκατομμύρια Νοτιοαφρικάνοι, συμπεριλαμβανόμενου κι ενός από τους γιους του Μαντέλα, πεθαίνουν από τον ιό. Ο Madiba κάνει τον αγώνα προσωπική του υπόθεση και κορυφώνεται με μια σειρά συναυλιών, γνωστή ως “46664”, κωδικό που τον συνόδευε στα χρόνια του ως κρατούμενο. Από το 2004 κι έπειτα λόγω της προχωρημένης ηλικίας και προβλημάτων υγείας, απομακρύνεται ακόμη περισσότερο από την πολιτική και κοσμική ζωή ενώ χρησιμοποιεί την φράση “Don’t call me, I will call you” θέλοντας να δείξει πως θα είναι παρών σε οποιαδήποτε σημαντική στιγμή του τόπου. Από το 2011 κι έπειτα, η κατάσταση της υγείας του παρουσιάζει επιδείνωση και το βράδυ της 5ης  Δεκεμβρίου ημερών, περνάει στην αιωνιότητα.

Ο Νέλσον Μαντέλα έχει χαρακτηριστεί ως σύμβολο, ως ένας από τους ανθρώπους που ένα ολόκληρο έθνος τον είδε σαν ελπίδα. Ήταν ένας αγωνιστής υπέρ των δικαιωμάτων της μαύρης φυλής που έκανε την υφήλιο να καταλάβει πως το χρώμα του δέρματος, δεν είναι ικανό για να χωρίσει τους ανθρώπους. Δεν πολέμησε για εκδίκηση, πολέμησε για ισότητα και αυτό ήταν που του έδωσε την σχεδόν μαγική ικανότητα να μπορεί να εμπνεύσει ολόκληρες γενιές. Ήταν αυτός που τα λόγια του μπορούν να κάνουν τον καθένα να δει το μέλλον λίγο πιο φωτεινό και ελπιδοφόρο. Η ιστορία τον έχει καταγράψει ως έναν μαχητή υπέρ της ειρήνης, της ισότητας και της ελευθερίας. Μέχρι χθες, κάποιοι τον περιέγραφαν ως το σπουδαιότερο «ζωντανό» πρόσωπο στη γη, ως ένα πρότυπο και ένα πνευματικό συνοδοιπόρο στον αγώνα υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ο Μαντέλα αγωνίστηκε για αυτό που οι πιο πολλοί από εμάς θεωρούμε αυτονόητο και αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας, την ελευθερία, τις ευκαιρίες, την ισότητα και την ανθρωπιά. Υπήρξε σύμβολο και ηγέτης για τον  λαό του, ηγέτης παλαιάς κοπής, ανιδιοτελής και ενωτικός.

Ο θάνατος του Νέλσον Μαντέλα με ξάφνιασε, τον εκτιμούσα τόσο πολύ που τον είχα σαν έναν άνθρωπο τόσο ισχυρό που ήταν σχεδόν άφθαρτος. Ίσως να είχα αυτή την εντύπωση γιατί τον θεωρώ ξεχωριστό. Ο Νέλσον Μαντέλα είναι ένας από τους ελάχιστους ανθρώπους, που μπορούν να με κάνουν να δακρύσω ακούγοντας τους, ένας από αυτούς που η ιστορία τους με κάνει να νιώθω μικρός και ταυτόχρονα να θέλω να προσπαθήσω για κάτι καλύτερο. Κλείνω με μια φράση του που με καθόρισε ως πολίτη και ως άνθρωπο, μια φράση δυνατή σαν μανιφέστο: «Κανείς δεν γεννιέται, μισώντας κάποιον για το χρώμα του δέρματος, την καταγωγή ή τη θρησκεία του. Οι άνθρωποι πρέπει να μάθουν να μισούν κι αν μπορούν να διδαχθούν το μίσος, μπορούν να διδαχθούν και την αγάπη, γιατί η αγάπη έρχεται πιο φυσικά στην ανθρώπινη καρδιά, παρά το αντίθετο».