Από τη Θεσσαλονίκη στη Ρουάντα…μία μπάλα για όλους δρόμος!

Λέξεις: Ηλίας Μάστορας

Εδώ και 8 χρόνια, μια τρελή ιδέα γεννήθηκε στην χώρα μας. Η μοναδική μπάλα ποδοσφαίρου κατάλληλη και για παιδιά με οπτική αναπηρία να κουδουνίσει σε κάθε σπίτι και σε κάθε σχολείο τυφλού παιδιού.

Η μαγεία κρύβεται μέσα της καθώς δεν πωλείται αλλά μόνο δωρίζεται. Η πρωτοβουλία ονομάστηκε «Μία μπάλα για όλους» και κατάφερε να αλλάξει τον κόσμο του ποδοσφαίρου σε 215 χώρες και περιοχές.

Τα Ηνωμένα Έθνη αποφάσισαν πριν ένα μήνα να πιστοποιήσουν το φορέα υλοποίησης της παγκόσμιας καμπάνιας που εδρεύει στο Πανόραμα του Δήμου Πυλαίας Χορτιάτη.

Με την υποστήριξη του Ιδρύματος για τα παιδιά της UEFA και της UNICEF Ρουάντα, κατάφερα ως εμπνευστής της παγκόσμιας καμπάνιας να επιβιβαστώ μαζί με 200 ειδικές μπάλες για να προσγειωθώ στην πρωτεύουσα της χώρας, το Κιγκάλι.

Ήταν η 80η χώρα που επισκέφτηκα και είχα προετοιμαστεί ώστε να μην έχω στερεότυπα. Η Ρουάντα είναι η πιο καθαρή χώρα της Αφρικής και χωρίς αμφιβολία, πιο καθαρή από τη δική μου Ευρωπαϊκή χώρα. Πέρα από τις κεντρικές πολιτικές αποφάσεις όπως η μη χρήση πλαστικής σακούλα, δεν υπήρχε κανένα σκουπίδι στους δρόμους. Κάθε τελευταίο Σάββατο του μήνα, όλοι οι κάτοικοι της χώρας καθαρίζουν εθελοντικά τις γειτονιές τους.

31 χρόνια πριν, η χώρα ήταν όνειδος για τα ΗΕ καθώς μέσα σε 100 ημέρες, είχαν δολοφονηθεί 500.000 – 1.000.000 κάτοικοι. Το πιο συγκλονιστικό ήταν ότι πίσω από τα εγκλήματα δεν ήταν οργανωμένος στρατός αλλά οι άνθρωποι στην κάθε γειτονιά είχαν πειστεί ότι έπρεπε να αφανίσουν τους ανθρώπους της διπλανής πόρτας.

Ως εκπαιδευτής ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δε με ενδιαφέρει αν θα ονομαστεί γενοκτονία ή εθνοκάθαρση ή πλειοψηφικού Χούτου εναντίον της μειονότητας Τούτσι. Το δικαίωμα στη ζωή είναι αδιαπραγμάτευτο για όλους τους ανθρώπους, σε όλο τον κόσμο. Το πιο συγκλονιστικό που βίωσα στην επαφή μου με τους ανθρώπους της UNICEF και στο πεδίο ήταν η απόφαση να ζήσουν όλοι μαζί. Όταν έκανα την αφελή ερώτηση αν είσαι Χούτου ή Τούτσι μου απάντησαν ότι πλέον είμαστε κάτοικοι της Ρουάντα.

Με λίγες ώρες ύπνου, η πρώτη ημέρα ξεκίνησε από τα γραφεία της UNICEF. Είναι απίστευτο συναίσθημα να αγαπούν την ιδέα σου σε άλλες χώρες και να την αναδεικνύουν ως καλή πρακτική. Σχεδιάσαμε τα επόμενα βήματα και ξεκινήσαμε για το πεδίο, ένα σχολείο 1.150 μαθητών και μαθητριών στα σύνορα με την Ουγκάντα. Η Ρουάντα είναι ίσως η μοναδική χώρα της Αφρικής που εφαρμόζει συμπεριληπτική πολιτική στα σχολεία όπως και η Ελλάδα. Μόλις φτάσαμε μετά από 3,5 ώρες οδηγώντας σε αυτοκινητόδρομο αλλά κυρίως σε αγροτικούς δρόμους, μας περίμενε και μια μητέρα με τον 5χρονο Ντάμας. Ο μικρός γεννήθηκε σε οικογένεια βλεπόντων αλλά πρόωρα και έχασε την όρασή του ολικά στη θερμοκοιτίδα. Είπα στον Τζόναθαν της UNICEF, να φέρει την πρώτη μπάλα πριν ξεκινήσει η βιωματική συμπεριληπτική δράση για όλο το σχολείο. Τότε, γίναμε μάρτυρες μια ιστορίας γραμμένη σε παραμύθια: Ο Ντάμας μόλις άκουσε να κουδουνίζει η μπάλα στα χέρια του Τζόναθαν, άφησε το χέρι της μητέρας του και κατευθύνθηκε σα μαγεμένος προς τη μπάλα χωρίς το μπαστούνι του. Όταν αγκάλιασε τη μπάλα, φώναξε στη μητέρα του ότι αυτή η μπάλα είναι για εμένα.

Η συγκίνηση ήταν τέτοια για τους ανθρώπους της UNICEF που αποφάσισαν το πρώτο ντοκιμαντέρ να αφιερωθεί στον Ντάμας. Όλο το σχολείο, Nyarurema Primary School, πάνω από χίλια παιδιά, έπαιξαν όλα μαζί με τη χρήση της «Μία μπάλα για όλους». H UNICEF ανέλαβε να μοιράσει δωρεάν τις 200 μπάλες ώστε να δημιουργηθούν 200 νέες ιστορίες. Είχα τη χαρά να έχω μαζί μου και επιπλέον μπάλες με τυπωμένο το 80ο Δημοτικό σχολείο της Θεσσαλονίκης που υποστήριξε τη δωρεάν διανομή. Οι μπάλες δόθηκαν σε μια καθολική δασκάλα της περιοχής που φιλοξενεί παιδιά αλμπίνους με μειωμένη όραση.

Αποφάσισα να μοιραστώ αυτές τις λίγες σκέψεις αφήνοντας λίγες ημέρες από το ταξίδι εκεί ώστε να συνειδητοποιήσω τι αποκόμισα από το ταξίδι. Η κάθε χώρα έχει κάτι να σου προσφέρει στην καθημερινότητα και πώς μπορεί να αλλάξει η τοπική κοινότητα, η γειτονιά που αλληλοεπιδρούμε και η κοινωνία μας.

Ως άνθρωπος του πεδίου και της εκπαίδευσης, ξεκινάμε τις συμπεριληπτικές δράσεις σε όλα τα Νηπιαγωγεία της χώρας όπου φοιτούν και παιδιά με οπτική αναπηρία. Καταφέραμε να εξασφαλίσουμε την υποστήριξη ώστε όλα αυτά τα 8 χρόνια, να μη χρεώνουμε τίποτα στη δωρεάν διανομή και στις επιτόπιες εκπαιδεύσεις σε όλη την επικράτεια και στο εξωτερικό. Η μεγαλύτερη αθλητική συμπεριληπτική γιορτή θα υλοποιηθεί στις 30/4/2026 στο Ολυμπιακό Κέντρο Πανοράματος με τη συμμετοχή 1.000 παιδιών με και χωρίς οπτική αναπηρία και 30 χώρες!

*Ο Ηλίας Μάστορας είναι ο εμπνευστής της παγκόσμιας καμπάνιας “Μία μπάλα για όλους”