Αποχαιρετισμός στον Ευάγγελο Ζάχο-Παπαζαχαρίου

Έφυγε σήμερα από τη ζωή σε ηλικία 86 ετών ο εθνολόγος – ανθρωπολόγος και συγγραφέας Ευάγγελος Ζάχος – Παπαζαχαρίου, ο οποίος υπέγραφε και ως Εμμανουήλ Παπαζαχαρίου και Ε. Ζάχος.

Ο Κώστας Μπακιρτζής τον αποχαιρετά με το παρακάτω κείμενο:

«Αποχαιρετούμε σήμερα μια πολύ σπουδαία φυσιογνωμία της χώρας, τον εθνολόγο – ανθρωπολόγο και συγγραφέα Ευάγγελο Ζάχο-Παπαζαχαρίου.

Εξαιρετικά ιδιοφυής, εκπληκτικός στο έργο του, με χιούμορ και ιδιαίτερα προσιτός άνθρωπος, ο Ε. Ζάχος μου είχε χαρίσει μια υπέροχη στιγμή σε μια συναυλία των Χειμερινών Κολυμβητών στην Αθήνα.

Έρχεται η σερβιτόρα για παραγγελία και ο Ζάχος την ρωτάει εάν σερβίρεται ζεστή σοκολάτα. Όταν η πρώτη του απαντάει αρνητικά, ο Ζάχος της λέει:

Εντάξει, ένα διπλό ουίσκι.

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1938. Σπούδασε στο Παρίσι Ανατολικές, Βαλκανικές Γλώσσες και Πολιτισμούς, Κοινωνική Ανθρωπολογία, Εθνολογία, Εθνομουσικολογία, Εθνικό Κινηματογράφο και Τηλεόραση. Διδάκτωρ της Συγκριτικής Φιλολογίας της Σορβόννης, υπήρξε επί δεκαετία ερευνητής του Εθνικού Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών Γαλλίας στον τομέα της Κοινωνικής Ιστορίας των Βαλκανικών χωρών.

Το συγγραφικό του έργο αποτελείται κυρίως από μελέτες («Η Πιάτσα», «Είμαστε Πόντιοι», «Λεξικό της αργκό», «Ο άλλος Θεόφιλος», «Ο Μάρκος και η λαϊκότητα», «Η λαϊκότητα στον παλιό ελληνικό κινηματογράφο», «Βαλκανική κολυμβήθρα ονομάτων») αλλά και πεζογραφία («Ο ξένος της Νέας Κερασούντας» «Περιπέτειες στην Ευρώπη», «Βίος και πολιτεία του Διονυσίου εκ Φουρνά», «Στα Εξάρχεια το `80»).

Ο δίσκος των Χειμερινών Κολυμβητών «Η μαστοράντζα του Ερντεμπίλ», περιλαμβάνει τραγούδια σε στίχους δικούς του ενώ έχει συνεργαστεί και με άλλους μουσικούς-τραγουδοποιούς όπως τον Νίκο Ξυδάκη.

Οι δύο τελευταίες ταινίες του Νίκου Παναγιωτόπουλου, «Η λιμουζίνα» και «Η κόρη του Ρέμπραντ» γυρίστηκαν σε δικά του σενάρια». 

Το βιογραφικό του

Ο Ευάγγελος Ζάχος – Παπαζαχαρίου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1938. Σπούδασε στο Παρίσι Ανατολικές, Βαλκανικές Γλώσσες και Πολιτισμούς, Κοινωνική Ανθρωπολογία, Εθνολογία, Εθνομουσικολογία, Εθνικό Κινηματογράφο και Τηλεόραση. Διδάκτωρ της Συγκριτικής Φιλολογίας της Σορβόννης, υπήρξε επί δεκαετία ερευνητής του Εθνικού Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών Γαλλίας στον τομέα της Κοινωνικής Ιστορίας των Βαλκανικών χωρών.

Μετά από εικοσαετή παραμονή στο Παρίσι επέστρεψε στην Ελλάδα. Εργάσθηκε ως επιστημονικός συνεργάτης του Δήμου Βόλου και δίδαξε Εθνογραφία – Λαογραφία στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.

Τα τελευταία χρόνια ζούσε στην Καλλιθέα.

Το συγγραφικό του έργο περιλαμβάνει κυρίως μελέτες («Η Πιάτσα», «Είμαστε Πόντιοι», «Λεξικό της αργκό», «Ο άλλος Θεόφιλος», «Ο Μάρκος και η λαϊκότητα», «Η λαϊκότητα στον παλιό ελληνικό κινηματογράφο», «Βαλκανική κολυμβήθρα ονομάτων») και πεζογραφία («Ο ξένος της Νέας Κερασούντας» «Περιπέτειες στην Ευρώπη», «Βίος και πολιτεία του Διονυσίου εκ Φουρνά», «Στα Εξάρχεια το `80»).

Τραγούδια σε δικούς του στίχους και μουσική δική του έχουν τραγουδήσει οι Χειμερινοί Κολυμβητές («Η μαστοράντζα του Ερντεμπίλ»). Στιχουργικά είχε συνεργαστεί με το Νίκο Ξυδάκη (ο «Νείλος», με την Ελευθερία Αρβανιτάκη) ενώ τελευταία κυκλοφόρησαν δύο δίσκοι με δικούς του στίχους: Τα «Αναστάσιμα» του Γιάννη Γιάρου με το Λάκη Χαλκιά και η «Ανατολή Ανατολών» του Κώστα Γανωτή. Αξίζει να σημειωθεί ότι τη δεκαετία του ’80 έγραψε τους στίχους του τραγουδιού «Γκρέμισ’ τα όλα πια», αναφερόμενος στον Ανδρέα Παπανδρέου.

Σε δικά του σενάρια γύρισε ο Νίκος Παναγιωτόπουλος τις δύο τελευταίες του ταινίες, «Η λιμουζίνα» και «Η κόρη του Ρέμπραντ».

Εικόνα: Eurokinissi/Στέλιος Μισίνας