«Αποφασίζομεν και διατάσσομεν» σε Μετρό και Fly Over. Ο ιδιότυπος Μεσαίωνας της Θεσσαλονίκης

Λέξεις: Γιάννης Μυλόπουλος

Η κυβέρνηση, σε μια πρωτοφανή επίδειξη αυταρχισμού και οπισθοδρομικής αντίληψης, ξεκινά στη Θεσσαλονίκη την Υπερυψωμένη Περιφερειακή Οδό, (ΥΠΟ), γνωστή και ως Fly Over, παραβιάζοντας κάθε πνεύμα επιστημονικής δεοντολογίας, αδιαφορώντας για κάθε έννοια τεχνικής τεκμηρίωσης και καταπατώντας κάθε αρχή δημοκρατικής διαβούλευσης.

Με άλλα λόγια η ΥΠΟ ξεκινά:

1. Χωρίς επιστημονική τεκμηρίωση για την αναγκαιότητα του έργου και τη συμβολή της λειτουργίας του στην επίλυση του κυκλοφοριακού προβλήματος
2. Χωρίς εξέταση, χωρίς αξιολόγηση και χωρίς επιλογή της καλύτερης μεταξύ πολλών εναλλακτικών τεχνικών λύσεων
3. Χωρίς κυκλοφοριακή μελέτη που να ανταποκρίνεται σε πραγματικά δεδομένα, μια και η κυκλοφοριακή μελέτη εκπονήθηκε την εποχή του Covid, σε συνθήκες χαμηλής κυκλοφορίας λόγω lockdown
4. Χωρίς να ληφθεί υπόψη η προτεραιότητα των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς στην επίλυση του κυκλοφοριακού προβλήματος, με δεδομένο ότι η διεθνής επιστημονική αντίληψη για την επίλυση του κυκλοφοριακού βρίσκεται στην κατεύθυνση της μείωσης της κυκλοφορίας των αυτοκινήτων
5. Χωρίς να ληφθεί υπόψη στην κυκλοφοριακή μελέτη η δυναμική των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς και η αλληλεπίδρασή τους με το συγκεκριμένο έργο. Αφού οι δυο γραμμές Μετρό που είναι υπό κατασκευή, θα λειτουργήσουν πριν την ολοκλήρωση της ΥΠΟ, οπότε και θα έχουν προκαλέσει μείωση στην κυκλοφορία κατά 120.000 αυτοκίνητα στην πόλη καθημερινά. Με σημαντικό μέρος αυτής της μείωσης να μεταφέρεται προφανώς και στην περιφερειακή
6. Χωρίς κυκλοφοριακή μελέτη για τη διαχείριση της κυκλοφορίας στη φάση της κατασκευής του έργου, όπως σήμερα διαπιστώνεται και τέλος
7. Χωρίς μελέτη των επιπτώσεων που προκύπτουν από την όχληση των κατοίκων των περιοχών από τις οποίες θα διέρχεται.

Με δυο λόγια παραβιάστηκε κάθε έννοια επιστημονικής δεοντολογίας, αγνοήθηκε κάθε αρχή τεχνικής τεκμηρίωσης και καταπατήθηκε κάθε μορφή δημοκρατικής διαβούλευσης για την κατασκευή ενός μεγάλου τεχνικού έργου που θα επηρεάσει τη ζωή στην πόλη για πολλές δεκαετίες.

Με μόνη μέθοδο, την ολοκληρωτική πολιτική του «αποφασίζομεν και διατάσσομεν».

Δεν είναι πάντως η πρώτη φορά που αυτή η κυβέρνηση υποπίπτει στο αμάρτημα της παραβίασης της επιστημονικής δεοντολογίας, της αγνόησης της τεχνικής τεκμηρίωσης και της καταπάτησης της δημοκρατικής διαβούλευσης, προκειμένου να εκτελέσει ένα μεγάλο έργο στη Θεσσαλονίκη.

Τα ίδια ακριβώς βήματα οι κυβερνώντες ακολούθησαν και το 2019 όταν χωρίς μελέτη, χωρίς τεκμηρίωση και χωρίς διαβούλευση, με μόνο όπλο επικοινωνιακά τεχνάσματα, άλλαξαν τον μέχρι τότε σχεδιασμό του Μετρό, σύμφωνα με τον οποίο το έργο θα παραδίνονταν σε κυκλοφορία στο τέλος του 2020, με τα αρχαία ακέραια και αυθεντικά να παραμένουν αμετακίνητα στη θέση τους.

Και με συνέπεια, όπως σήμερα αποδεικνύεται, να καθυστερήσει η ολοκλήρωση του Μετρό για ακόμη πέντε και πιθανόν και περισσότερα χρόνια.

Ισχυριζόμενοι, χωρίς καμία επιστημονική ή τεχνική τεκμηρίωση, ότι ο ακολουθούμενος μέχρι τότε σχεδιασμός «δεν θα έβγαζε πουθενά».

Και αγνοώντας ότι η ίδια τεχνική μέθοδος που τόσο ανερμάτιστα απέρριψαν και που ήθελε τον σταθμό Βενιζέλου να κατασκευάζεται υπογείως, με τα αρχαία αμετακίνητα στη θέση τους, είχε ήδη εφαρμοστεί επιτυχώς στον σταθμό Μοναστηράκι του Μετρό της Αθήνας, 20 χρόνια πριν. Και αγνοώντας τις τεχνικές εκθέσεις ειδικών στο αντικείμενο της εδαφοτεχνικής και των υπόγειων κατασκευών καθηγητών πολυτεχνείων, καθώς και τις αντιδράσεις έμπειρων μελετητών υπόγειων τεχνικών έργων.

Η παραβίαση της επιστημονικής δεοντολογίας και της τεχνικής τεκμηρίωσης κόστισε, όπως αποδεικνύεται σήμερα εκ του αποτελέσματος, την πρωτοφανή στα διεθνή χρονικά καθυστέρηση στην παράδοση του έργου.

Και επιπλέον, κόστισε στο δημόσιο, μέχρι σήμερα τουλάχιστον, 100 εκατομμύρια ευρώ σε αποζημιώσεις για την καθυστέρηση που το ίδιο το δημόσιο προκάλεσε στους εργολάβους.

Αντί, δηλαδή, να είναι ο εργολάβος που έπρεπε να καταβάλει ποινικές ρήτρες στο δημόσιο, στο ενδεχόμενο που το έργο δεν τελείωνε στο τέλος του 2020, έγινε πλήρης αντιστροφή όσων προβλέπονταν στη σύμβαση του έργου. Με ωφελημένους τους εργολάβους και ζημιωμένο το δημόσιο.

Και τέλος, η αδιαφορία για την κοινωνική συνιστώσα, με ολόκληρη την πόλη να ζητά την παραμονή των αρχαίων στη θέση τους, κόστισε την καταστροφή της αυθεντικότητας και της ακεραιότητας ενός εξαιρετικά σημαντικού αρχαιολογικού ευρήματος. Για το οποίο διαμαρτυρήθηκε, χωρίς όμως και πάλι να εισακουστεί, το σύνολο της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας.

Η παθογένεια της Θεσσαλονίκης σε σχέση με τα τεχνικά έργα, από την υποθαλάσσια που ακυρώθηκε με τεράστιο κόστος για το δημόσιο, μέχρι το Μετρό που καθυστερεί δεκαετίες προς όφελος των εργολάβων που κερδίζουν από τις καθυστερήσεις, μέχρι και τώρα τον Fly Over που έχει αναστατώσει την πόλη και την έχει ξεσηκώσει εναντίον του, είναι πάντα ο ίδιος… Μεσαίωνας όσον αφορά στον τεχνικό σχεδιασμό.

Καταπατάται η επιστημονική δεοντολογία, παραβιάζεται κάθε έννοια τεχνικής τεκμηρίωσης και αγνοείται η αρχή της δημοκρατικής διαβούλευσης.

Με κερδισμένους κάθε φορά, όλως… συμπτωματικά, τους εργολάβους. Που κερδίζουν από τις καθυστερήσεις και τις ακυρώσεις των χωρίς επιστημονικές και τεχνικές αρχές σχεδιασμένων τεχνικών έργων.

Και με μεγάλη χαμένη την πόλη και τους κατοίκους της. Που συνεχίζουμε τον δικό μας κυκλοφοριακό Μεσαίωνα, με τα λεωφορεία του ΟΑΣΘ.

*O Γιάννης Μυλόπουλος είναι Καθηγητής Πολυτεχνικής Σχολής, πρώην Πρύτανης ΑΠΘ – Επικεφαλής παράταξης: «Αλλαγή στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας»