Αριστουργήματα να φαν’ κι οι κότες

Όπου να ΄ναι θα αρχίσει η νέα θεατρική σεζόν, και όπως κάθε σεζόν, έτσι και αυτή θα γεμίσει από εντυπωσιακές λίστες με παραστάσεις που ενώ ακόμη θα είναι στις πρόβες, θα έχουν ήδη κριθεί ως άχαστες. «Αριστουργήματα», «παραστασάρες», «εργάρες», «δραματάρες», «ερμηνειάρες», «δραματουργάρες», «ηθοποιάρες», «σκηνοθετάρες», «σκηνοθετούκλες», «θεατρούκλες».

Αρμαθιές από λέξεις που έχουν πάρει διαζύγιο από το νόημά τους και πλέον υπηρετούν την επανάσταση της υπερβολής, που αγγίζει την έκσταση, κάτι σαν μεταφυσική εμπειρία. Αλλοίμονο σε όποιον δεν τις πιστέψει!

Στην εποχή της ταχύτητας και της γρήγορης εντύπωσης, η θεατρική κριτική των social media ζει και κυριαρχεί μέσα από αστερίσκους, λίγες λέξεις, αβανταδόρικους τίτλους ή hashtags.

Ακολουθώντας τυφλά τη λογική του viral, κυνηγά την υπερβολή: το «καλό» δεν αρκεί. Πρέπει να είναι το καλύτερο, το πιο συγκλονιστικό.

«Αριστουργήματα» κατασκευάζονται από «κριτικάρες» που γράφονται στο πόδι ώστε να είναι clickable, instagrammable.

Οι λέξεις μετατρέπονται σε party animals. Όλοι συμμετέχουν, όλοι διασκεδάζουν, χορεύουν (και μας χορεύουν) και κανένας δεν βγαίνει να μας πει ότι τα γλυκά ήταν μπαγιάτικα.

Η hype ρητορική υπούλως χτίζει μια «γιορτινή» ατμόσφαιρα αναμονής και ενθουσιασμού, επιστρατεύοντας ό,τι πρόχειρα μπορεί να βρει στον Μπαμπινιώτη και τον Τριανταφυλλίδη. «καινοτόμο», «ριζοσπαστικό», «τολμηρό», «αξεπέραστο», «μοναδικό», «εμπειρία ζωής», λέξεις και πάλι λέξεις ώστε να δημιουργηθεί μια a priori θετική διάθεση που θα φέρει τον κόσμο στο ταμείο, χωρίς απαραίτητα να γνωρίζει τι θα δει. Αρκεί να φαντάζεται ότι θα είναι μέρος του πάρτι, της μοναδικής εμπειρίας που του πρότειναν οι «κριτικοί-σχολιαστές» που θεωρεί πιο κοντά του, πιο άμεσους, προσωπικούς, συναισθηματικούς, προσβάσιμους.

Για το ευρύ κοινό, περισσότερο γοητευτική είναι η εντύπωση που του δημιουργεί ένας influencer ή ένας content creator, λ.χ., παρά η τεκμηριωμένη άποψη ενός έμπειρου κριτικού. ΟΙ “ειδικοί”, οι γνώστες του χώρου δεν είναι στις επιλογές του. Αυτοί θεωρούνται …. «βαρετοί», «δύσκολοι», «απόμακροι», «εκτός εποχής». Δεν “φοριούνται”.

Το μάρκετινγκ μιας παράστασης μαθαίνει στο κοινό όχι να παρακολουθεί, αλλά να καταναλώνει. Να αγοράζει εμπειρίες όπως θα αγόραζε ένα ταξιδιωτικό πακέτο: μοναδικό, εξωτικό, απίστευτο. Και μετά, να αναρωτιέται:

«Άξιζε τα λεφτά;» «Πέρασα καλά;»

Η καλλιτεχνική αξία αντικαθίσταται από την ικανοποίηση της κατανάλωσης. Και αυτή καθορίζεται συναισθηματικά, μέσα από την ψευδαίσθηση της εγγύτητας.

Φυσικά, δεν είναι όλο το κοινό το ίδιο. Ποτέ και πουθενά. Υπάρχουν θεατές που εμπιστεύονται την κρίση των ειδικών. Αλλά τον κανόνα σήμερα τον διαμορφώνουν τα social media και το δικό τους κοινό, που αριθμεί εκατομμύρια. Και αυτό το κοινό αφορά το σύντομο σχόλιό μου. Όπως είπα παραπάνω, ζούμε την επανάσταση της υπερβολής και όσο θα διαρκεί, θα έχουμε αριστουργήματα να φαν’ κι οι κότες.

Όπου να ’ναι θα αρχίσει και το πάρτι της «κατασκευής» τους.

Πάρτε χαρτί και μολύβι να τα θυμάστε. Όλα θα είναι υπέροχα. Μην αγγίζετε τίποτα. Όλα θα είναι sold out. Κι αν δεν είναι, κακό του κεφαλιού μας που δεν βοηθήσαμε να γίνουν.