Ασφαλείς; Ούτε καν στα σπίτια μας.

Παγκόσμια Ημέρα Εξάλειψης της Βίας κατά των Γυναικών και στο μυαλό μου τρέχουν συνεχώς οι ίδιες σκέψεις, σαν μια λούπα, μια αυτοματοποιημένη πορεία σκέψης δίχως δυνατότητα λύσης και επομένως, εξόδου.

Οι θηλυκότητες που με πλαισιώσουν είτε στις ομάδες και τις δράσεις της GEA είτε προσωπικά με κοιτούν κατάματα, με ένα διαπεραστικό βλέμμα, περιμένοντας να πω κάτι θετικό, ώστε να μπορέσουν να αντέξουν την ωμότητα εκεί έξω. «Κουραστήκαμε να ακούμε τα χιλιόμετρα που έχουμε να διανύσουμε ακόμη…».

Μα η αλήθεια είναι πως έχω ξεμείνει από ελπιδοφόρα μηνύματα, τα οποία μερικές φορές παρακάμπτουν σημαντικά την πραγματικότητα. Δεν θέλω να τις γεμίσω με ψευδαισθήσεις, ούτε να τις βάλω ξανά σε  μία άλλης  μορφής ροζ συννεφάκι, έχω ευθύνη απέναντί τις.

Έκθεση Ευρωπαϊκού Δείκτη Ισότητας για το 2022:

Η πρόσφατη δημοσιοποίηση των συνολικών στοιχείων του Ευρωπαϊκού Δείκτη Ισότητας για τις είκοσι επτά χώρες έρχεται να επιβεβαιώσει αυτό το άσχημο στην ατμόσφαιρα συναίσθημα, το οποίο ενέχει και ένα κομμάτι συνειδητοποίησης ό,τι στο καιρό μας η πρόοδος θα συνοψίζεται, λαμβάνοντας υπόψιν τιε τρέχουσες συνθήκες, στη διατήρηση των  κατεκτημένων. «Τελικά, δεν είμαι τρελή που αισθάνθηκα άσχημα, όταν με διαπέρασε εκείνη η ματιά του άγνωστου άνδρα στο δρόμο.» Η πατριαρχική θέσμιση της κοινωνίας και οι ανισοτικοί όροι του παιχνιδιού μας κάνουν συχνά να αναρωτιόμαστε, εάν το βιώμα έλαβε χώρα πραγματικά, πιο απλά μας μαθαίνει και μαζί με εμάς μαθαίνει και τους γύρω μας να μας αμφισβητούμε πριν καν ανοίξουμε το στόμα μας. Η αποδόμηση ενός βιώματος που για να μην πάρει τον χώρο και τον χρόνο που του αναλογεί γκρεμίζεται από την πατριαρχική μηχανή, αποτελεί το αντίθετο της ανάγκης για ορατότητα. Όμως, την ίδια στιγμή που μια θηλυκότητα βιώνει αυτήν την σύγχυση νοημάτων, -που ας είμεθα ειλικρινείς: συμβαίνει καθημερινά σε μικρά και μεγάλα πράγματα και σε διαφορετικούς τομείς, οι οποίοι με κάποιον τρόπο τελικά ενώνονται και επικοινωνούν-, καταφέρνει να ανακτήσει τη δύναμη της και να ζητήσει στήριξη, μέσω αρχικά της ενεργητικής ακρόασης από μια φιλική προς την ίδια, κοινότητα. Σίγουρα, με τη σειρά της, αυτή η κοινότητα έχει να διανύσει τα δικά της βήματα εξέλιξης, μα το γνωστό σύνθημα «καμία μόνη» δηλώνει χαρακτηριστικά αυτό που έχουμε όλες ανάγκη, την άνευ όρων αναγνώριση και αποδοχή του βιώματος.

Η Έκθεση έρχεται να επιβεβαιώσει ένα γνώριμο βίωμα των θηλυκοτήτων, το οποίο καλούνται να διαχειριστούν μόνες τους συχνά. Το ξέρω από πρώτο χέρι πως αυτή η διαπίστωση πονά και θυμώνει, θυμώνει πολύ καθώς η αλλαγή γίνεται με πολύ αργά βήματα και παράλληλα οι θηλυκότητες καλούμαστε να αντιμετωπίζουμε καθημερινά τα ίδια φαινόμενα που στηλιτεύουμε τόσο με το λόγο μας, όσο και με τις πράξεις μας. Η πατριαρχία αιωρείται πάνω από τα κεφάλια μας σαν φάντασμα, ζει συχνά μέσα στο μυαλό μας και μας στοιχειώνει, καθώς όσο και να θέλουμε και να προσπαθούμε να απαλλαγούμε από αυτήν υπάρχει τόσο πυκνή εκεί έξω που μας πνίγει. Παρά το πηκτό βίωμα, το οποίο μα στερεί χώρο βιοτικής σημασίας για την ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας και το λόγους μας, καταφέρνουμε να δηλώνουμε παρούσες, προσπαθώντας να ανταπαντήσουμε στην αδικία, με αιτήματα διαχρονικής αξίας, όπως η άρση της περιθωριοποίησης σε άτομα και πληθυσμιακές ομάδες που «διαφέρουν» από τους ετεροκανονικούς όρους που μας έχουν επιβληθεί. Από το 2013, έως και σήμερα εν έτει 2022, η Ελλάδα βρίσκεται καρφωμένη στην τελευταία θέση του Ευρωπαϊκού Δείκτη Ισότητας. Παρά τα αλλεπάλληλα αιτήματα τόσο των διεθνών και ευρωπαϊκών θεσμών, όσο και των φεμινιστικών οργανώσεων, η χώρα μας εξακολουθεί να κωφεύει στην επίσημη καταγραφή και δημοσιοποίηση των στατιστικών στοιχείων αναφορικά με τα περιστατικά βίας, ενδοοικογενειακής/ενδοσυντροφικής και τις γυναικοκτονίες. Για ποιο λόγο ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος, το οποίο συνταγματικά κατοχυρώνει τόσο την ισότητα ων φύλων, όσο και την αξιοπρέπεια του προσώπου επιθυμεί να βάζει κάτω από το χαλί αυτό το θέμα;

Έκθεση για τις γυναικοκτονίες του ΟΗΕ για το 2021:

Στη συνολικά αρνητική εικόνα έρχεται να προστεθεί η επίσημη Έκθεση για το έτος 2021 της Επιτροπής για τα Ναρκωτικά και το Έγκλημα (UNODC) και της Επιτροπής των Γυναικών (UNW) του ΟΗΕ, υπολογίζεται ό,τι 81.100 γυναίκες και κορίτσια έχασαν τη ζωή τους, λόγω του φύλου τους, διεθνώς μονάχα για το έτος 2021. Πιο συγκεκριμένα, περίπου 45.000 γυναίκες και κορίτσια δολοφονήθηκαν από πρόσωπα του άμεσου περιβάλλοντός τους, είτε από τους συζύγους/συντρόφους τους είτε από κοντινά πρόσωπα της οικογένειά τους. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ό,τι σε μέσο όρο δολοφονείται περισσότερο από μια γυναίκα ή κορίτσι κάθε ώρα από μέλη της οικογένειάς τους. Σύμφωνα με την Έκθεση, οι περισσότερες γυναικοκτονίες λαμβάνουν χώρα στην ιδιωτική σφαίρα, με αποτέλεσμα η οικογενειακή εστία να αποτελεί το πιο επικίνδυνο μέρος!  Η διαπίστωση αυτή αποτελεί ένα τραγικό στοιχείο, καθώς φανερώνει την μεγάλη διάσταση του φαινομένου. Οι ρίζες της κακοποίησης απλώνονται εντός του κεντρικού για την κοινωνία θεσμού της οικογένειας, η οποία αντί να αποτελεί ένα ασφαλές και ειρηνικό περιβάλλον, συχνά αποτελεί εστία τσακωμών και βίας. Οι γυναίκες, τα κορίτσια και οι θηλυκότητες δεν είναι ασφαλείς ούτε στο ίδιο τους το σπίτι! Τα στατιστικά της Έκθεσης αποτυπώνουν χαρακτηριστικά τη διαφορά: το 56% των γυναικών και κοριτσιών δολοφονήθηκαν εντός της οικίας από κοντινό ή και συγγενικό πρόσωπό. Ενώ, μόλις το 11% των ανδρών συνολικά δολοφονήθηκε εντός της οικίας από πρόσωπο του άμεσου περιβάλλοντος. Τα στατιστικά δεδομένα αποτυπώνουν με χαρακτηριστικό τρόπο όχι μόνον την αριθμητική διαφορά, μα σε ένα δεύτερο επίπεδο τα αίτια που οδηγούν στο μεγάλο αυτό ποσοστό.

Επιπλέον, η Έκθεση κάνει μνεία στο κενό διεθνώς της αποτύπωσης έμφυλων χαρακτηριστικών σε περιστατικά δολοφονιών, καθώς στα στοιχεία των 4 από τις 10 περιπτώσεων  δολοφονιών γυναικών ή κοριτσιών, το  2021 δεν καταγράφονται τόσο τα έμφυλα χαρακτηριστικά, όσο και ειδικά στοιχεία, με αποτέλεσμα να παραμείνουν αδιευκρίνιστες. Σημαντικές πληροφορίες δίνονται ακόμη, για την κατάσταση που επικράτησε κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού και της πανδημίας, τα στοιχεία είναι ανησυχητικά επίσης, καθώς σημειώθηκε σημαντική αύξηση των γυναικοκτονιών, ειδικά στη βόρεια Αμερική (+9%) και στην δυτική και Νότια Ευρώπη (+13 και +5%). Τη μεγαλύτερη αύξηση  γυναικοκτονιών από κοντινό πρόσωπο διεθνώς  για το έτος 2021 παρατηρείται στην ήπειρο της Αφρικής και της Ασίας και έπεται η Αμερική και η Ευρώπη.

Trans Γυναίκες: Ορατότητα και Εργασιακό Δικαίωμα:

Είναι αλήθεια πως και το γενικό πλαίσιο δεν είναι ευνοϊκό οι συνεχιζόμενες και αλλεπάλληλες κρίσεις δημοσιονομικού, υγειονομικού, πολίτικου περιεχομένου δεν καθιστούν γόνιμο το έδαφος για την διεκδίκηση ια την πραγμάτωση φεμινιστικών ιδεών. Αυτό όμως θα πρέπει να αποτελεί δικαιολογία αποχής και ηττοπάθεια από τη συνέχιση του αγώνα, καθώς το φεμινιστικό πρόταγμα για την επίτευξη ουσιαστικής ισότητας και η ανάγκη ορατότητας των ανθρώπων, ακώλυτη η επιτέλεση του φύλου κα αποτελούν αιτήματα βασικά για τον πυρήνα της ανθρώπινης ύπαρξης. Πόσο συχνά βλέπουμε γυναίκες trans σε θέσεις ευθύνης ή σε επαγγελματικά με το πρόσημο του κύρους της ετεροκανονικότητας; Η άρση του εργασιακού αποκλεισμού και της περιθωριοποίησης των trans ατόμων και ειδικά των trans γυναικών αποτελεί καίριο αιτήματα της εφαρμογής της ισότητας στην εργασία, τόσο στην πρόσβαση στην αγορά εργασίας, όσο και στον ίδιο τον επαγγελματικό πεδίο. Άλλωστε, το δικαίωμα της ανεμπόδιστης άσκησης του εργασιακού δικαιώματος αποτελεί πυρήνας της ελεύθερης έκφρασης της προσωπικότητας και προστατεύεται συνταγματικά στο άρθρο 22 παρ. 1 του Σ, όπου επισημαίνεται ό,τι ανεξαρτήτως φύλου, οι εργαζόμενες/-οι θα πρέπει να λαμβάνουν ίση αμοιβή για ίση αξία παρεχόμενης εργασίας.

Παρά την νομική αναγνώριση της ταυτότητας του φύλου με το Ν. 4491/2017, της θεσμικής αναγνώρισης ενός φάσματος φύλων, πέραν των δυο αναγνωριζόμενων από τις κυρίαρχες πατριαρχικές αντιλήψεις, περί δυο βιολογικών φύλων, οι εργασιακές ευκαιρίες για τα άτομα αυτά εξακολουθούν να είναι περιορισμένες έως και ανύπαρκτες, οδηγώντας τα συχνά στην σεξεργασία, η οποία για πολλά άτομα αποτελεί προσωπική επιλογή και για κάποια άλλα μονόδρομος, καθώς εξακολουθεί να υφίσταται το κοινωνικό στερεότυπο, κατά το στάδιο της πρόσληψης. Ενώ, με υπουργική απόφαση εντάχθηκε στο πρόγραμμα επαγγελματικής απασχόλησης του ΟΑΕΔ και τα trans άτομα, παρ’ όλα ταύτα η πρακτική εφαρμογή της εργασιακής συμπερίληψης χωλαίνει στη πράξη, καθώς ουκ ολίγες φορές έχουν δημοσιευτεί ιστορίες διακριτικής μεταχείρισης των trans ατόμων στο εργασιακό χώρο.

Παραμονές της 25^ης Νοέμβριου γνωστοποιήθηκε η πιλοτική χρήση της ψηφιακής εφαρμογής «κουμπί πανικού» σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, η χρήση της κρυπτογραφημένης εφαρμογής γίνεται κατόπιν αιτήσεως, καθώς απαιτούνται δικαιολογητικά ως προϋπόθεση εγγραφής στην εφαρμογή. Θα μπορέσει όμως μια εφαρμογή για να σώσει τις γυναίκες και τα κορίτσια από τα χέρια των κακοποιητών, όταν αυτοί κατά πλειοψηφία βρίσκονται μέσα στο ίδιο σπίτι; Η απάντηση είναι αρνητική, μπορεί εξατομικευμένα όντως να σωθούν κάποιες γυναίκες λη κορίτσι, ένα και εφόσον προλάβουν να πατήσουν το χρυσό κουμπί, όμως τι γίνεται με τις υπόλοιπες; Η πολιτεία οφείλει να λάβει σοβαρά και ουσιαστικά μετρά ανάσχεσης και εξάλειψης του φαινομένου, αρχόμενη από τα μετρά προλήψεις σε σύμπραξη με φορείς, επιστημόνισσες/επιστήμονες, δηλαδή με διεπιστημονική ματιά, όπου όλα τα εμπλεκόμενα μέρη θα συμβάλλουν ουσιαστικά με τις δυνάμεις και τις γνώσεις που διαθέτουν προτού να είναι αργά και θρηνήσουμε και άλλες ζωές αθώων γυναικών.