«Ατυχήματα» και συγκλονισμοί

Λέξεις: Χάρης Χεϊζάνογλου

Ατύχημα είναι αυτό που συμβαίνει κόντρα στις πιθανότητες να συμβεί. Όταν κάτι συμβαίνει επειδή έχουν διαμορφωθεί όλες οι συνθήκες και όλες οι πιθανότητες ώστε να συμβεί, τότε είναι το αυτονόητο αποτέλεσμα.

Κανείς βεβαίως μπορεί να προσποιείται ότι συγκλονίζεται από το αυτονόητο, να κηρύττει τριήμερο εθνικό πένθος κλπ, αλλά η πραγματικότητα είναι ότι τις πρακτικές του ελληνικού κράτους στο μεταναστευτικό τις ξέρουμε, τις έχουμε δει να καταγγέλλονται συστηματικά, όχι μόνο από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, αλλά από έγκυρα ΜΜΕ του εξωτερικού, μέχρι και από άλλες χώρες μέλη της Frontex.

Αλλά οκ, ας προσποιηθούμε όλοι ότι δεν τα ξέρουμε, ότι δεν κάνει η Ελλάδα push backs, ότι η ευθύνη είναι των διακινητών όπως είπε η κυρία πρόεδρος που είναι και μετριοπαθής, ότι οι δημοσιογράφοι δεν ξέρουν, και ας κάνουμε ότι συγκλονιστήκαμε και ότι πιστεύουμε όσους προσποιούνται ότι συγκλονίστηκαν…

Άλλωστε προφανώς δεν θα είναι η πρώτη φορά που το εθνικό φαντασιακό υποδύεται ένα ρόλο για να πετάξει την υποψία της ευθύνης από πάνω του. Και αυτό βεβαίως ξεκινάει από την πολιτική τάξη αλλά καταλήγει στον πολίτη και το δικό του φαντασιακό, τη δική του ηθική συγκρότηση, τις δικές του κόκκινες γραμμές.

Πριν από μερικές ημέρες η κοινωνία πήγε κι έδωσε 40% σε ένα κόμμα του οποίου ο Υπουργός υγείας είναι αυτός που έλεγε ότι “δεν νοείται φύλαξη των συνόρων χωρίς να υπάρχουν νεκροί”. Πιστεύει κανείς ότι το δόγμα στο μεταναστευτικό είναι πολύ διαφορετικό σήμερα από αυτό που έλεγε ο Πλεύρης τότε; Εγώ πιστεύω πως όχι, και πιστεύω ότι η ελληνική κοινωνία και το ξέρει αυτό και το αποδέχεται. Μπορεί να μην το χειροκροτεί ανοιχτά, γιατί ξέρει ότι δεν είναι ηθικά σωστό να χειροκροτεί, αλλά το αποδέχεται και πιθανότατα το επιθυμεί, τουλάχιστον σημαντικό μέρος της.

Σήμερα βεβαίως θα υποδυθεί την συγκλονισμένη, γιατί αυτό επιβάλλει ο αριθμός των νεκρών, αλλά ακόμα κι αυτό δεν ξέρει να το κάνει αρκετά πειστικά, ή μάλλον δεν την νοιάζει. Την νοιάζει περισσότερο από την ανθρώπινη ζωή, το πώς πάνω σε αυτό θα βρει έναν τρόπο να κολλήσει τα δικά της αφηγήματα. Η Τατιάνα μας ενημέρωσε ότι δεν φτάνει που δεν έχουμε ασθενοφόρα, αλλά έρχονται κι αυτοί οι κακόμοιροι και απασχολούν κι αυτά που έχουμε. Ο νεοφιλελεύθερος απανθρωπισμός αναρωτιέται “πόσο κοστίζει” μια διάσωση πλοιαρίου, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας κάνει schooling και τα ρίχνει στους διακινητές, και ο καθένας υποδύεται αυτό που υποδυόταν και πριν.

Δεν θυμάμαι πόσες φορές έχω γράψει ότι δεν είναι πια πολιτικό όλο αυτό, είναι βαθιά οντολογικό. Είναι ένα σύμπαν που όλοι υποδύονται έναν ρόλο τον οποίο αναρωτιέμαι ώρες ώρες αν και οι ίδιοι τον πιστεύουν. Πρέπει να έχεις καταφέρει να μην σε νοιάζει καθόλου ο άλλος άνθρωπος, πρέπει να έχει σκοτώσει μέσα σου κάθε μορφή ενσυναίσθησης και ανθρωπισμού.

Αυτό συμβαίνει και καλλιεργείται συστηματικά εδώ και χρόνια, και πλέον έχει γεννήσει ένα βαθύ χάσμα, ανάμεσα σε εκείνη τη μερίδα της κοινωνίας η οποία είναι διατεθειμένη να το ανεχθεί, να το δεχθεί ή και να το υποστηρίξει, και στην άλλη που το απεχθάνεται και θέλει να το αλλάξει. Κι αν δεν μας είναι αντιληπτό ως χάσμα, τότε πρέπει να μπει μια χοντρή κόκκινη γραμμή για να το ορίσει και να ξέρεις πού να μην πας αν δεν θες να γίνεις Ρινόκερος.

Γιατί τελικά, το πρωταρχικό δίλημμα δεν ήταν και δεν είναι το αριστερά ή δεξιά, το καπιταλισμός ή σοσιαλισμός. Αυτά είναι σημαντικά αλλά έπονται. Αυτό που προηγείται είναι το οντολογικό ερώτημα, αν θες να είσαι με τους ανθρώπους ή με τους Ρινόκερους.