Χάσαμε τη ράμπα. Στοπ.

Λέξεις-Εικόνες: Χριστίνα Παρασκευοπούλου

Τον τελευταίο καιρό, περπατώντας στο κέντρο της πόλης, παρατήρησα κάποιες νέες ενδιαφέρουσες προσθήκες στους δρόμους του. “Παρεμβάσεις” στον χώρο, σε μορφή μηνυμάτων, που με εξέπληξαν, όχι για το κοινό πλέον μέσο με το οποίο πραγματοποιήθηκε η ενσωμάτωσή τους, αλλά για το πρωτοφανές για τις συνηθισμένες κινήσεις του είδους περιεχόμενό τους.

“Βλέπεις ράμπα;”, “Σκάλα ή ράμπα;” και “Ανύπαρκτη ράμπα” είναι μερικά μόνο από τα επικριτικά σλόγκαν που βρίσκονται αποτυπωμένα στις διαβάσεις του κέντρου της πόλης με σπρέι, στρέφοντας με αγανάκτηση το δάχτυλο στα σημεία που οι περισσότεροι από εμάς δεν έχουμε αναλογιστεί καν ότι είναι δυσλειτουργικά και εμποδίζουν την μετακίνηση για μία σημαντική μειονότητα του πληθυσμού της Θεσσαλονίκης. Διαβάσεις χωρίς ράμπες ισούνται για τα άτομα με αναπηρίες με παρεμπόδιση κυκλοφορίας και έλλειψη πρόσβασης σε κεντρικά σημεία της πόλης, καθώς κύριοι δρόμοι του κέντρου δεν διαθέτουν τις βασικές υποδομές για να εξυπηρετήσουν την στοιχειώδη μετακίνηση, όπως την διάσχιση μιας διάβασης, καθώς ράμπες υπάρχουν σε ελάχιστα σημεία, ενώ πολλές από αυτές που υπάρχουν δεν είναι σωστά κατασκευασμένες ή κατεστραμμένες.

Ανηφορίζοντας την Εγνατία προς τα πανεπιστήμια, καθώς και σε άλλα σημεία του κέντρου, μπορεί κανείς να συναντήσει πια στις διαβάσεις τα μηνύματα αυτά αποτυπωμένα στην άκρη του πεζοδρομίου, κάτι που κάνει τους περαστικούς να σταματάνε, να κοντοστέκονται και να διαβάζουν τι ακριβώς γράφει στο εκάστοτε σημείο, καθώς δεν είναι συνηθισμένοι να συναντούν “γκράφιτι” πάνω στον δρόμο. “Εικαστικά” στοιχεία του είδους συναντιούνται συχνότερα στους τοίχους της πόλης παρά στις διαβάσεις της. Οι πεζοί διαβάζουν το μήνυμα και συνεχίζουν την πορεία τους, αναλογιζόμενοι κι ο ίδιοι την πρωτοτυπία του. Κι αυτό γιατί ενώ οι παρεμβάσεις αυτές θα χαρακτηρίζονταν κανονικά από πολλούς βανδαλισμός, οι συγκεκριμένες φέρουν ουσιαστικά μηνύματα με θέμα την προσβασιμότητα στην πόλη. Αναφέρονται στην έλλειψη ραμπών στις διαβάσεις της. Και ενώ ίσως ο τρόπος ανάδειξης του προβλήματος δεν είναι ο καλύτερος, το σίγουρο είναι ότι έβαλε έμπρακτα και παραδειγματικά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα ΑΜΕΑ στο νου των περαστικών, καθώς προχωρώντας βλέπουν πως όντως η κυκλοφορία για κάποιον που μετακινείται με καροτσάκι είναι από δύσκολη έως αδύνατη.

Η προσβασιμότητα για τα ΑΜΕΑ ήταν πάντα κρίσιμο ζήτημα και ειδικά στην χώρα μας η εφαρμογή των κανόνων προσβασιμότητας είναι καινούριο σχετικά φαινόμενο. Πριν λίγους μήνες πραγματοποιήθηκε μία έρευνα προσβασιμότητας αστικών δημοσίων χώρων στην Θεσσαλονίκη από τις οργανώσεις “Ένωση για τα δικαιώματα των Πεζών”, “Αναπηρία Σήμερα”, “Άρσις” και από ομάδα 12 ατόμων πεντάμηνης απασχόλησης για κοινωφελή εργασία, υπό την επιμέλεια του συντονιστή της Θεματικής Ομάδας ΑμεΑ των Οικολόγων Πρασίνων, Φώτη Μπίμπαση. Σημαντική αναφορά στην έρευνα έγινε σε προβλήματα που δημιουργούνται για τη μετακίνηση των ατόμων με ειδικές ανάγκες ενώ τα βασικά ζητήματα που σημειώθηκαν ήταν η έλλειψη ραμπών, τα εμπόδια που τις αποκλείουν με κάποιο τρόπο με κυριότερη αιτία το παράνομο παρκάρισμα και η γενικότερη δυσκολία πρόσβασης και μετακίνησης που υπάρχει για ΑΜΕΑ στα πεζοδρόμια της πόλης.

Εκτός από τα κύρια ζητήματα που έχουν να κάνουν με την ανεπάρκεια ραμπών και την κακή κατασκευή τους, ένα βασικό πρόβλημα είναι πως οι ράμπες που υπάρχουν σημειώνονται κυρίως στις διαβάσεις των πεζοδρομίων και πιο σπάνια στη μέση τους, κι έτσι στην συχνή περίπτωση στάθμευσης οχημάτων στις γωνίες των δρόμων οι όποιες ράμπες υπάρχουν αποκλείονται, εμποδίζοντας και την τελευταία δίοδο στα άτομα που μετακινούνται με καροτσάκια. Ένα επιπλέον σημαντικό και αρκετά διαδεδομένο πρόβλημα που παρατηρείται σύμφωνα με την έρευνα είναι η ανισοστάθμιση του πεζοδρομίου, που έχει σαν αποτέλεσμα τα κάθε είδους αμαξίδια των ΑΜΕΑ να παρεμποδίζονται και να μην έχουν τη δυνατότητα να περάσουν από τα ανάλογα σημεία. Εμπόδια αυτού του είδους βρέθηκαν κατά την έρευνα σε 1.715 (!!!) σημεία της πόλης.

Όπως αναφέρεται, υπάρχουν 2.114 ράμπες διάσπαρτες στην πόλη, αριθμός ίσως υποσχόμενος, όχι όμως ακόμα αρκετά ικανοποιητικός. Επιπλέον, οι περισσότερες από αυτές βρίσκονται σε κεντρικά σημεία και κυρίως δίπλα στα φανάρια, ενώ η περιφέρεια αντιμετωπίζει ακόμα μεγαλύτερες ελλείψεις σχετικά με το κέντρο αλλά και περισσότερες περιπτώσεις παράνομης στάθμευσης που εμποδίζουν την κυκλοφορία των ΑΜΕΑ.

Μόλις χτες, η Διεύθυνση Βιώσιµης Κινητικότητας και Δικτύων του Δήμου Θεσσαλονίκης ανακοίνωσε ότι άρχισαν να εκτελούνται εργασίες στην πόλη και ανάμεσα σε αυτές η κατασκευή ραµπών ΑΜΕΑ στις Α΄, Β΄, Δ’ και Ε’ Δημοτικές κοινότητες, στις Λεωφόρους Κων. Καραµανλή και Οµήρου, Κων. Καραµανλή και Αιγάλεω, Κων. Καραµανλή και Περδίκα, Κων. Καραµανλή και Παπαναστασίου και στην Θεαγένους Χαρίση. Καιρός είναι ο Δήμος να αναγνωρίσει τη σοβαρότητα του ζητήματος και να επιχειρήσει μια στοιχειώδη βελτίωση της κατάστασης, ενώ παράλληλα, με την δημιουργία ραμπών ωφελούνται και διευκολύνονται και γονείς που σπρώχνουν τα καροτσάκια των παιδιών τους και άλλοι πεζοί που αντιμετωπίζουν κινητικά προβλήματα.

Μπορεί κανείς λοιπόν να πει πως το ζήτημα έχει καταφέρει να ευαισθητοποιήσει τους πολίτες της Θεσσαλονίκης και μένει τώρα να υλοποιηθούν οι υποδομές που η πόλη και οι κάτοικοί της έχουν ανάγκη για μία βιώσιμη αστική καθημερινότητα.