Covid-19: Αιτία υπαρξιακής κρίσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης;

Λέξεις: Σκιαδά Ελεάννα

Ο αριθμός των νεκρών εντός των ευρωπαϊκών συνόρων έχει ξεπεράσει εκείνον της Κίνας, με την Ιταλία και την Ισπανία να θρηνούν τα περισσότερα θύματα και την Γαλλία να τις ακολουθεί, έχοντας μπει σε παρόμοια τροχιά. Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται μπροστά σε μία πρωτόγνωρη ανθρωπιστική και υγειονομική κρίση, αναγνωρίζοντας πως η οικονομική ύφεση που θα διαδεχτεί τις δύο προηγούμενες, θα είναι ανάλογης βαρύτητας. Μήπως ωστόσο το μεγαλύτερο πλήγμα που πέτυχε ο κορωνοϊός, είναι η αναζωπύρωση των υπαρξιακών ερωτημάτων, που η ενωμένη Ευρώπη φαίνεται να θεωρούσε παρελθόν μετά την οικονομική κρίση του 2009;

Το πρόσωπο της Ε.Ε. δεν υπήρξε εξ αρχής ξεκάθαρο, κάτι που δικαιολογεί την αναποφασιστικότητα με την οποία τείνει να επιλύει ζητήματα, που χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης. Προσπαθώντας να ικανοποιήσει 27 κράτη μέλη –κάποια περισσότερο από άλλα- παρουσιάζεται συχνά αργοκίνητη, ενώ δεν φαίνεται να έχει αποβάλει τη διάκριση ανάμεσα σε ευρωπαϊκό βορρά και νότο.

Το τελευταίο Eurogroup επιβεβαίωσε τη διχοτόμηση αυτή της κατά τα άλλα «ενωμένης Ευρώπης», με το κορωνο-ομόλογο» να γίνεται το μήλο της έριδας μεταξύ των δύο στρατοπέδων. Ο Τζουζέπε Κόντε, δυσαρεστώντας με την επιθετική, κατά τα γερμανικά media, συμπεριφορά του την Γερμανίδα Καγκελάριο, υποστήριξε σθεναρά την ανάγκη έκδοσης κορωνο-ομολόγων, με τον Ισπανό Πέδρο Σάντσεθ να τάσσεται στο πλευρό του Ιταλού Πρωθυπουργού. Η αμοιβαιοποίηση του χρέους απορρίφθηκε τόσο από τη Γερμανία, όσο και από τον άξονα χωρών που έχει σχηματιστεί γύρω από την Καγκελάριο, Άνγκελα Μέρκελ. Ολλανδία, Αυστρία και Ελβετία απορρίπτουν τα κορωνο-ομόλογα ως λύση για τις εξαντλημένες από τον κορωνοϊό οικονομίες, ενώ 7 χώρες μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, δηλώνουν σύμφωνες με την πρόταση του Ιταλού Πρωθυπουργού.

Αν ισχύει το γνωστό «ο φίλος φαίνεται στις δύσκολες στιγμές», η πεισματική άρνηση της Γερμανίδας Καγκελαρίου απέναντι στην πρόταση του Κόντε, μιας Ιταλίας δηλαδή που μετρά πάνω από 9.000 θανάτους, μάλλον στερεί από τη σιδηρά κυρία της Ευρώπης το χαρακτηρισμό του «φίλου». Στο σημείο όμως που έχει φτάσει η Ευρώπη σήμερα, είναι επιτρεπτό ένας τέτοιος χαρακτηρισμός να είναι ακόμα διαπραγματεύσιμος;

Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Στήριξης προτάθηκε προς υπεράσπιση της απόρριψης της πρότασης αμοιβαιοποίησης του χρέους, ως «θεραπεία» από τις χώρες του ευρωπαϊκού βορρά, η οποία ωστόσο φαίνεται να μην ικανοποιεί πλέον τις οικονομίες των νότιων ευρωπαϊκών χωρών. Προς αποφυγή λοιπόν μία πλήρους αποτυχίας του Eurogroup, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ πρότεινε υποβολή προτάσεων για εκ νέου συζήτηση του θέματος, δίνοντας προθεσμία περισυλλογής στα κράτη μέλη.

Μία Ευρωπαϊκή Σύνοδος Κορυφής μέσω τηλεδιάσκεψης, σε μία περίοδο τεταμένη για την Ευρώπη, κατάφερε να φέρει ξανά στην επιφάνεια την ασυνεννοησία μεταξύ βορρά και νότου. Να τροφοδοτήσει την αμφισβήτηση της ευρωπαϊκής συνύπαρξης, η οποία είχε αρχίσει να υποχωρεί μετά την οικονομική κρίση.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει την κατάλληλη ευκαιρία να σταματήσει να προβάλλεται ως μία συμβίωση μεταξύ αταίριαστων. Μεταξύ του καθωσπρέπει βορρά και του σκανταλιάρη νότου. Πρέπει να κινηθεί προς την κατεύθυνση μίας ουσιαστικής συνύπαρξης μεταξύ όλων των κρατών μελών, αγωνιζόμενη παράλληλα για μία οικονομία προς όφελος της Ένωσης και όχι προς όφελος συγκεκριμένων κρατών. Οι μελλοντικές αποφάσεις οφείλουν να ενισχύσουν τον ενθουσιασμό για μία ολοκληρωτική «ένωση», εξυμνώντας το ευρωπαϊκό ιδεώδες.

Οποιαδήποτε στάση υποδηλώνει πείσμα και προσπάθεια κυριαρχίας, μόνο το αντίθετο αποτέλεσμα μπορεί να έχει, το οποίο δεν είναι άλλο από τη σταδιακή αποδόμηση της Ε.Ε.  Χάνοντας την εμπιστοσύνη του ευρωπαϊκού λαού, η Ε.Ε. θα χάσει την ουσία της, αυτό που την κρατάει ζωντανή. Αν η επόμενη Σύνοδος Κορυφής ακολουθήσει τα βήματα της προηγούμενης, μάλλον θα πρέπει να αποδεχτούμε πως ευρωπαϊκός βορράς και νότος χορεύουν στο ρυθμό του «Let’s call the whole thing off».