Διάδοση της νεοελληνικής λογοτεχνίας στην Ιταλία

Μου προκαλούσαν ανέκαθεν ενδιαφέρον αλλοεθνείς που σε κάποια στιγμή αποφάσισαν να ταυτίσουν και πράγματι ταύτισαν τη ζωή τους και τη μοίρα τους με την Ελλάδα, την ελληνική γλώσσα και τον ελληνικό πολιτισμό. Ο ταξιδιωτικός συγγραφέας, Πάτρικ Λη Φέρμορ και ο Καθηγητής Νεότερης Ιστορίας, Χάγκεν Φλάισερ είναι δύο ενδεικτικά παραδείγματα που τα τελευταία χρόνια συνέχισαν την παλιά παράδοση του Φιλελληνισμού, αλλά προσάρμοσαν τη ζωή και το έργο τους στη νέα Ελλάδα.

Το 2008 είχα την τύχη να γνωρίσω τον Ιταλό μεταφραστή και μελετητή της ελληνικής λογοτεχνίας, Μαουρίτσιο Ντε Ρόζα. Ο Μαουρίτσιο σπούδασε ελληνική φιλολογία και Ιστορία της ελληνικής γλώσσας στο Πανεπιστήμιο του Μιλάνου και παρακολούθησε μαθήματα Νεοελληνικής γλώσσας και πολιτισμού στα Πανεπιστήμια Αθηνών και Θεσσαλονίκης. Η περίπτωσή του δεν διαφέρει από τα προηγούμενα δύο παραδείγματα. Βιώνει τον ελληνικό πολιτισμό ως ουσιαστικό κομμάτι της ζωής του, χωρίς το οποίο δεν θα μπορούσε να υπάρξει. Γι’ αυτό, εξάλλου, ζει και εργάζεται στην Αθήνα περίπου μια δεκαετία. Μάλιστα έχοντας στο ενεργητικό του μεταφράσεις περίπου σαράντα βιβλίων Ελλήνων συγγραφέων (Ζατέλη, Καρυστιάνη, Αλεξάνδρου, Δούκα, Στάϊκο κ.α.), επάξια έχει χαρακτηριστεί ως “πρεσβευτής των ελληνικών γραμμάτων στη γενέτειρά του”. Το 2006 ήταν υποψήφιος για το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης με το μυθιστόρημα «Το Κιβώτιο» του Άρη Αλεξάνδρου.

Ο Μαουρίτσιο συγκαταλέγεται σε μια ομάδα μεταφραστών, συγγραφέων και άλλων ανθρώπων του πολιτισμού, οι οποίοι στις αρχές του 2011 στο Μιλάνο, προχώρησαν στην ίδρυση του εκδοτικού συνεταιρισμού Μ-Τ, με στόχο τη διάδοση της γραμματείας και του πολιτισμού των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης, με ιδιαίτερη έμφαση στη Ρωσία και στην Ελλάδα. Ο Μαουρίτσιο είναι υπεύθυνος της ελληνικής σειράς. Το πρώτο βιβλίο που κυκλοφορεί ήδη στην Ιταλία και έχει τίτλο «IL VICINO DI CASA – Racconti greci contemporanei» παρουσιάστηκε στα τέλη Ιουνίου στο Μιλάνο και αποτελεί τον πρώτο τόμο μιας ανθολογίας του Ελληνικού και Κυπριακού διηγήματος (στη σειρά Emmeti.epsilon). Στο μέλλον ο Μ-Τ θα επιχειρήσει τη σύσταση μιας “βιβλιοθήκης του Ελληνικού πνεύματος”.

Στόχος του Μ-Τ είναι να δείξει στο κοινό της Ιταλίας (αλλά και άλλων Ευρωπαϊκών χωρών) ότι η Ελλάδα έχει πολλές όψεις, τις καλύτερες από τις οποίες δεν τις έχει ακόμη ανακαλύψει. Σε μια ιστορική συγκυρία στην οποία το όνομα της Ελλάδας αμφισβητείται και αντιμετωπίζεται με δυσπιστία στο εξωτερικό, δραστηριότητες, όπως η ανωτέρω, προβάλλουν ένα ζωντανό κομμάτι της σύγχρονης πολιτιστικής ζωής του τόπου: τη νέα ελληνική Γραμματεία.

* Ο Βασίλειος Χατζηιωάννου είναι λέκτορας Πολιτικής Δικονομίας στη Νομική Σχολή του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης.