Dodo: Ραντεβού με το απροσδόκητο

Στις ταινίες του Πάνου Κούτρα υπάρχει πάντα ένα απρόοπτο/απροσδόκητο/παράδοξο στοιχείο που συνήθως δείχνει να ανατρέπει τις ζωές και κάποιες φορές (υπό προυποθέσεις) να αλλάζει τους χαρακτήρες των ταινιών του προς το καλύτερο. Κάπως έτσι συνέβη στον Γιγαντιαίο Μουσακά, στην Στρέλλα, ακόμη και στην Ξενία (όχι ακριβώς στην Αληθινή Ζωή, μια ταινία αρκετά κοντινή θεματικά με το Ντόντο, αν και εκεί οι ήρωες του Κούτρα αποδέχονται τις οφθαλμαπάτες που ζουν ως κανονικές ζωές). Στο Ντόντο αυτό το στοιχείο με μια διάθεση υπέρβασης μοιάζει να επιβεβαιώνει τον κανόνα που αφορά τον κόσμο των ταινιών του Πάνου Κούτρα.

Η ιστορία του Ντόντο αποτελείται από 14 (αν μέτρησα σωστά) μικρούς πρωταγωνιστές που σχεδόν μοιράζονται ισότιμα την αφήγηση της ταινίας. Είναι ο μπιζνεσμαν και πολιτικός πάτερ φαμίλιας (Άκης Σακελλαρίου) ο οποίος αφού έζησε το success story του στα χρόνια της ελληνικής οικονομικής ευμάρειας φτάνει πια στο απόλυτο ναδίρ, δύο μέρες πριν η κόρη του παντρευτεί τον καλό της, με ένα γάμο που θα λύσει πολλές από τις σοβαρές οικονομικές εκκρεμότητες αυτής της αστικής οικογένειας.

Είναι επίσης η σύζυγος του (πολύ καλή ερμηνευτικά η Σμαράγδα Καρύδη μέσα στην γλυκιά μελαγχολία του ρόλου της), μια πρώην ηθοποιός με επιτυχία σε τηλεοπτικές σαπουνόπερες, που πλέον ζει την πληκτική ζωή μιας αστής κυρίας. Είναι η κόρη της οικογένειας (εξίσου καλή ερμηνευτικά η Νατάσα Εξηνταβελώνη σε έναν εύθραυστο ρόλο) η οποία λίγες ώρες πριν τον ονειρεμένο γάμο της ανακαλύπτει ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας.

Στην πορεία της ιστορίας προστίθενται και νέοι χαρακτήρες, όπως η Ρωσίδα οικονόμος της οικογένειας (η Μαρίσα Τριανταφυλλίδου), η οργανώτρια της πολυτελούς γαμήλιας δεξίωσης (Μαριέλλα Σαβίδου), δυο Σύριοι πρόσφυγες, ένας παλιός θεατρικός κονφερασιέ (ο πάντα πληθωρικός Άγγελος Παπαδημητρίου) και μια non-binary πεταλούδα της νύχτας (Τζεφ Μοντάνα). 

Όλοι αυτοί αποτελούν ένα σύνθετο πορτραίτο της ελληνικής κοινωνίας της τελευταίας δεκαετίας, μια δεκαετία γεμάτη με ανατροπές για αρκετές από τις βεβαιότητες μας και φυσικά μια δεκαετία που μας οδήγησε στο να ανατραπούν αρκετές οφθαλμαπάτες και σιγουριές. Όπως ήδη σημειώσαμε και πιο πάνω παρά το ότι κλείνει ελαφρώς το μάτι προς την Αληθινή Ζωή, προηγούμενη ταινία του Κούτρα, μοιάζει πιο ισορροπημένη οπτικά και αφηγηματικά σε σχέση με εκείνη. Διατηρεί τα στοιχεία υπερβολής, μια ελαφρά ειρωνεία (όχι τόσο σαρκασμό), τα παιχνίδια της μοίρας, τα απρόοπτα ανάμεσα στους πρωταγωνιστές, παρ’ ότι βλέπουμε τον κόσμο αυτών των ηρώων να παραπαίει, μέσα στις νευρώσεις μιας προηγούμενης βεβαιότητας.

Ωστόσο, όπως συμβαίνει στη ζωή έτσι και στην ταινία του Κούτρα υπάρχει εκείνο το απροσδόκητο και σουρεαλιστικό γεγονός που λειτουργεί θαυματουργά και ίσως και θεραπευτικά, ώστε να μας κάνει να αποδεχτούμε αυτή την σειρά των διαψεύσεων μάλλον πιο στοχαστικά και ψύχραιμα.

Τον ρόλο αυτό εδώ έχει η εμφάνιση του ντόντο, ενός παρδαλού, αθώου πτηνού το οποίο έχει εξαφανιστεί εδώ και αιώνες εξαιτίας της ανθρώπινης αλαζονικής και αδηφάγας παρέμβασης στη φύση (ότι διαθέτουν δηλαδή οι περισσότεροι – αν όχι όλοι – οι ήρωες της ταινίας). Αυτός ίσως είναι και ο βαθύτερος συμβολισμός αυτής της απροσδόκητης σουρεαλιστικής παρουσίας μέσα στην ταινία. Ένα πουλί που συμβολίζει την αφέλεια, την ανησυχία, την διαφορετικότητα, την αθωότητα το οποίο ανατρέπει κωμικά τη ροή μιας σειράς από βεβαιότητες αλλά και από ανατροπές που περιμένουν τους ήρωες της ταινίας. 

Το χιούμορ της ταινίας δεν είναι τόσο σαρκαστικό όσο μάλλον ανάλαφρο και κάπως δεικτικό. Η βουτιά που κάνουν αυτοί οι ήρωες αφορά έναν κόσμο που ενδεχομένως να οδηγεί τους ήρωες του Ντόντο στο να αποδεχτούν την αλήθεια μέσα από το θαύμα της παρουσίας αυτού του εξωτικού πτηνού και να υπερβούν όλα τα ψέματα και όλους εκείνους τους συμβιβασμούς που αποδεχτήκαν προ πολλού και με βάση αυτά κατασκεύασαν έναν παράλογο κόσμο από τον οποίο δεν μπορούν να ξεφύγουν.

Το Ντόντο είναι εκεί για να τους κάνει παράλληλα να αποδεχτούν όχι μόνο τους μικρούς ή μεγάλους συμβιβασμούς τους αλλά και εκείνο το παράδοξο που θα τους κάνει να αναγνωρίσουν τις οφθαλμαπάτες τους και τις αδυναμίες με χιούμορ αλλά και περισσότερη ψυχραιμία.