Έχω κατάθλιψη – Κι εγώ αγχώδη διαταραχή
Αφήστε τους ανθρώπους να μιλήσουν όσο είναι νωρίς!
Τα τελευταία χρόνια οι συζητήσεις περί των ψυχικών νοσημάτων εντείνονται διαρκώς. Μετά την καραντίνα οι άνθρωποι που κάνουν ψυχοθεραπεία αυξήθηκαν. Η κοινωνική κρίση και ο εγκλεισμός έφεραν στην επιφάνεια, φοβίες, άγχος και πανικό.
Η ΕΥ Ελλάδος, η Hellas EAP και το Εργαστήριο Πειραματικής Ψυχολογίας του Τμήματος Ψυχολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών πραγματοποίησαν έρευνα για την ψυχική υγεία και ευεξία (wellbeing) των εργαζόμενων στην Ελλάδα.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε με τη συμμετοχή 3.129 εργαζόμενων όλων των ηλικιών, από μικρούς και μεγάλους οργανισμούς του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα και διερεύνησε εννέα παραμέτρους: άγχος, κατάθλιψη, σωματοποίηση, θυμό, μοναξιά, ποιότητα ζωής εργαζόμενου (wellbeing), εργασιακή ποιότητα ζωής, στάσεις απέναντι στην απομακρυσμένη εργασία και στάσεις απέναντι στην ψυχική υγεία.
Η φετινή έρευνα κατέγραψε, και πάλι, υψηλά ποσοστά για μία σειρά από συμπτώματα που σχετίζονται με την κατάθλιψη, με πολλούς από τους σχετικούς δείκτες να παρουσιάζουν επιδείνωση. Έτσι, τέσσερις στους δέκα εργαζόμενους αισθάνονται μελαγχολία και 41% απαισιοδοξία για το μέλλον, έναντι 35% το 2021. Δύο στους δέκα, όπως και πριν δύο χρόνια, έχουν αισθήματα αναξιότητας, ενώ το ποσοστό όσων έχουν σκεφτεί να δώσουν τέλος στη ζωή τους εμφανίζεται αυξημένο το 2023, φτάνοντας το 2% από 1,1% το 2021.
Αρκετά εκτεταμένα είναι και τα συμπτώματα που σχετίζονται με το άγχος σε σχέση με το 2021, καθώς τρεις στους τέσσερις (75% από 68%) αισθάνονται νευρικότητα ή εσωτερική ταραχή, 44% από 40% βρίσκονται σε υπερένταση, 16% από 14% βιώνουν έντονη και συνεχή ανησυχία, και 10% από 8% βιώνουν κρίσεις πανικού. Ελαφρώς αυξημένες είναι και οι εκδηλώσεις θυμού, καθώς 75% των ερωτώμενων, έναντι 70% το 2021, αισθάνονται εκνευρισμό, ενώ, όπως και πριν δύο χρόνια, τρεις στους δέκα έχουν ξεσπάσματα θυμού που δεν μπορούν να ελέγξουν. Αξίζει να σημειωθεί ότι υψηλότερες τιμές άγχους και θυμού εμφανίζουν οι γυναίκες και οι νεότεροι εργαζόμενοι, ενώ οι εργαζόμενοι σε υβριδικό μοντέλο έχουν σημαντικά χαμηλότερες τιμές άγχους.
Σήμερα, Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας, το Περιφερειακό Γραφείο του Π.Ο.Υ. για την Ευρώπη δημοσιεύει τα πιο πρόσφατα ευρήματα για την ψυχική υγεία των εφήβων έτσι όπως αυτά προκύπτουν από τη διακρατική έρευνα με τίτλο «Έρευνα για τις Συμπεριφορές που Συνδέονται με την Υγεία των Εφήβων». Το 2022 (έτος συλλογής των πιο πρόσφατων δεδομένων) «πολύ καλή» υγεία ανέφεραν ότι έχουν μόνο δύο στους/στις 5 εφήβους (42%) στην Ελλαδα, με το ποσοστό του δείκτη αυτού να είναι σταθερά μειούμενο κατά τη διάρκεια της τελευταίας 15ετίας—ιδιαίτερα στο τελευταίο της μέρος. Παρόμοια, μόλις ένας/μία στους/στις 3 εφήβους (32%) στη χώρα μας ανέφερε «υψηλά» επιπέδα ικανοποίησης από τη ζωή το 2022, με το ποσοστό αυτό να είναι επίσης σταθερά σε πτώση σε όλη τη διάρκεια της τελευταίας 20ετίας. Τέλος, το 60% των εφήβων ανέφεραν εμμένουσες ψυχολογικές ή/και σωματικές ενοχλήσεις το 2022.
Ας αφήσουμε όμως τους ανθρώπους να μιλήσουν.
Όταν η σεροτονίνη μου έπιασε πάτο
Είμαι η Μυρτώ και είμαι 25 ετών. Για εμένα η σχέση μου με την ψυχική υγεία ξεκινά στην εφηβεία μου και συγκεκριμένα στην Δευτέρα Λυκείου, όποτε το αδιαχείριστο άγχος για την επιτυχία μου στις πανελλαδικές και μία ακόμη σοβαρή κατάσταση έφεραν στην ζωή μου τις κρίσεις πανικού. Θυμάμαι πως καθόμουν στο κρεβάτι το βράδυ και το μυαλό μου έτρεχε μόνο σε δυσάρεστα γεγονότα που συνέβαιναν εκείνη την περίοδο, ξαφνικά ξεκινούσε ο κρύος ιδρώτας, οι ταχυπαλμία, το κλάμα με λιγμούς, με πλακώνανε οι τοίχοι, αισθανόμουν σαν να τρίζει το δωμάτιο και να μην έχω αέρα να αναπνεύσω, σαν να τελειώνει η ζωή μου σε μερικά λεπτά, δεν μπορούσα καν να φωνάξω για βοήθεια, δεν είχα φωνή, έκλεινε. Δεν είχα μιλήσει σε κανέναν τότε, δεν μπορούσα να περιγράψω τι μου συμβαίνει, πάθαινα κρίσεις πανικού περίπου 2 με 3 φορές την ημέρα. Έτυχε να με πιάσει στο σχολείο όπου διακριτικά βγήκα εκτός τάξης και θυμάμαι πως κατέβαινα τα σκαλιά για να βγω στο προαύλιο και έτρεμαν τα πόδια μου, σαν να κόβονται τα γόνατα μου στην μέση, δεν μπορούσα να το διαχειριστώ, προσπαθούσα να αναπνεύσω με τον ρυθμό μου και ήταν αδύνατο. Σε μία τέτοια κρίση, βρέθηκα στις τουαλέτες του σχολείου και έλειπα από το μάθημα αρκετή ώρα, η καλύτερη μου φίλη κατέβηκε να δει αν είμαι καλά. Τότε ανακάλυψα πως παθαίνω κρίση πανικού γιατί εκείνα τα χρόνια δεν ήταν και τόσο διαδεδομένο. Όμως δεν επισκέφθηκα κάποιον ψυχολόγο τότε, είχα πει πως θα το παλέψω μόνη.
Στην τρίτη Λυκείου, στην εξέταση του μαθήματος της ιστορίας, η κρίση πανικού βγήκε νικήτρια. Βλέποντας τα θέματα και ενώ όλη την χρονιά έγραφα γύρω στο 17 με 19, το μυαλό μoυ θόλωσε, δεν μπορούσα να σκεφτώ, δεν μπορούσα να θυμηθώ πως ξεκινάνε τα κεφάλαια, και κάπως έτσι ξεκίνησα να τρέμω, να κλαίω, να ασφυκτιώ και πάτωσα…Μετά από αυτή την τραυματική εμπειρία πήρα την απόφαση να επισκεφθώ για πρώτη φορά ψυχολόγο. Οι κρίσεις πανικού μετά από μήνες τριβής με το μέσα μου ξεκίνησαν να ελαττώνονται. Ξεκίνησα κι εγώ να πιστεύω πιο πολύ στον εαυτό μου, να εκφράζω αυτά που αισθάνομαι και να προσπαθώ να αποκτήσω μία ισορροπία ανάμεσα στο άγχος, στον πανικό και στην ηρεμία.
Είχα πια όνομα για αυτό που μου συνέβαινε. Αγχώδη καταθλιπτική διαταραχή
Είμαι ο Άγγελος Κάλφας και πέρασα χρόνια ολόκληρα όπου η ψυχή μου και ο εγκέφαλος μου βρίσκονταν σε μια διαρκή πάλη. Μια πάλη που με οδήγησε σε δυσλειτουργικές καταστάσεις.
Πολλά πρωινά δεν μπορούσα να σηκωθώ από το κρεβάτι. Πολλές στιγμές δεν μπορούσα να βγω μια απλή βόλτα με τον σκύλο μου. Μέρες αμέτρητες δεν μπορούσα να μαγειρέψω το πιο απλό φαγητό για να τραφώ.
Ξεσπούσα σε κλάματα ανά πάσα στιγμή, σε οποιοδήποτε περιβάλλον και αν βρισκόμουν. Πράγματα που με γέμιζαν, έχασαν το χρώμα τους. Κρίσεις πανικού η μια μετά την άλλη. Ξεκίνησε η συστηματική ψυχοθεραπεία με ψυχίατρο / ψυχοθεραπεύτρια. Είχα πια όνομα για αυτό που μου συνέβαινε. Αγχώδη καταθλιπτική διαταραχή. Λίγους μήνες μετά ήρθε στο τραπέζι η πρόταση φαρμακευτικής αγωγής σε συνδυασμό με την ψυχοθεραπεία. Στο άκουσμα ένιωσα έναν κόμπο στον λαιμό. Κόμπιασα γιατί κατάλαβα πως αν ξεκινήσω αγωγή σε συνδυασμό με την ψυχοθεραπεία, θα κληθώ από ένα διάστημα και μετά να αποχωριστώ την μόνιμη θλίψη που ένιωθα.
Να χωρίσω με το μόνιμο συναίσθημα άγχους, ανησυχίας, ματαιότητας. Δεν είχα μάθει να ζω χωρίς αυτά. Δεν ήξερα ποιος είμαι χωρίς την θλίψη. Όλο αυτό το διάστημα είχα ψηφιακή έκθεση, φώτα, project, προσπαθούσα να εμπνεύσω κόσμο, να τον κάνω να χαμογελάσει. Και υπήρχε μεγάλη μερίδα ανθρώπων που πίστευαν πως ενδεχομένως έχω μια ιδανική ζωή. Πάντα επέλεγα ποιες στιγμές μου θα δημοσιεύσω. Και έδειχνα τις λίγες στιγμές της ημέρας όπου έβλεπα λίγο φως.
Ό,τι έχω δημοσιεύσει είναι η αλήθεια μου. Απλά είναι μέρος αυτής. Τα social media δεν είναι η πραγματική ζωή και καλό θα ήταν να μην αντιμετωπίζονται έτσι. Τα ξεπέρασα όλα αυτά; Όχι. Ωστόσο, έχω σημειώσει τρομερή πρόοδο , σταμάτησα την φαρμακευτική αγωγή, δουλεύω καθημερινά επάνω στην ψυχή και τον εγκέφαλο μου , και προσπαθώ να βλέπω το μέλλον με αισιοδοξία. Ξέρω πως θα τα καταφέρω. Όπως και εσύ. Δεν είσαι μόνος , δεν είσαι μόνη, δεν είσαι μόνο. Είμαστε πολλά άτομα εκεί έξω.
Μη ντραπείς να ζητήσεις βοήθεια από έναν ειδικό άνθρωπο. Θα ήθελα να κλείσω αυτό το κείμενο, ζητώντας σου να είσαι ένας ευγενικός άνθρωπος. Δεν γνωρίζεις τι μπορεί να βιώνει κάθε άτομο μέσα του. Δεν γνωρίζεις τι μπορεί να του συμβαίνει μόλις κλείσει την πόρτα του σπιτιού του. Αν διάβασες μέχρι εδώ, κράτα πως οι ψυχές μας είναι πολύχρωμες. Έχουν όλα τα χρώματα του ουράνιου τόξου. Απλά κάποια άτομα από εμάς χρειαζόμαστε λίγη περισσότερη προσπάθεια για να τα ανακαλύψουμε. Και θα τα ανακαλύψουμε. Και κάποια μέρα θα είμαστε επάνω σε αυτό το ουράνιο τόξο και θα κοιτάμε από μακριά όλον τον μαύρο καπνό που βγάλαμε από μέσα μας και τον αφήσαμε πίσω μας.
Όλα θα πάνε καλά.
Σε ευχαριστώ που με «άκουσες».
Η Ελένη Περράκη αναφέρει, πως δεν υπάρχει υγεία χωρίς ψυχική υγεία:
Και επειδή πολύ συχνά ακούμε πως πολλοί άνθρωποι δεν ζητούν βοήθεια διότι αδυνατούν να ανταποκριθούν οικονομικά, παρακάτω παραθέτω δομές, ΜΚΟ και δημόσιους φορείς που παρέχουν ΔΩΡΕΑΝ τις υπηρεσίες τους!
Τα ΚΨΥ λειτουργούν καθημερινά, δέχονται ασθενείς μετά από ραντεβού (ο κάθε πολίτης μπορεί να απευθυνθεί μόνο στο ΚΨΥ που καλύπτει το δήμο στον οποίο είναι εγγεγραμμένος)
Για τις νέες μανούλες:
Για στήριξη παιδιών και οικογενειών στην πορεία του πένθους και της αρρώστιας, απευθυνθείτε στον πιο καταρτισμένο φορέα της χώρας μας τη Μέριμνα (Merimna).
