Είναι ok να ΜΗΝ είσαι ok τις γιορτές

Το νέο έτος μπήκε, το μεγαλύτερο μέρος των διακοπών – γιορτών πέρασε.

Αλήθεια όμως, εσύ πως τα πέρασες; Μη βιαστείς να απαντήσεις το τυπικό καλά. Γιατί, και καλά να μη πέρασες, πρέπει να σκέφτεσαι πως είναι οκ.

Έχουμε διαρκώς άγχη. Το άγχος των γρήγορων ρυθμών που επιτάσσουν οι νέες συνθήκες. Άγχος για τη δουλειά, άγχος για τη σχολή. Άγχος για τα οικονομικά, την ασφάλεια, την υγεία, την επιβίωση. Δε μπορεί να μας αδικήσει κάποιος μάλιστα – δεν περνάμε και λίγα…

Για να προλάβω καταστάσεις, δε θα μιλήσουμε εδώ για όλα τα δυσάρεστα, ούτε είναι σκοπός η μεμψιμοιρία. Ο μόνος σκοπός αυτού του άρθρου θα είναι η αποκατάσταση της πραγματικότητας.

Πίσω στο θέμα μας, ας ξεκινήσουμε τον συλλογισμό λίγο πιο ειδικά. Το 2023 ήταν αρκετά δύσκολη χρονιά, μπαίνοντας αποφασιστικά και σκληρά. 28 Φεβρουαρίου 2023. Δυστύχημα στα Τέμπη. Από νωρίς, λοιπόν, υπήρχε κάτι που βάραινε την κοινωνία, ένα αίσθημα πίεσης, αγανάκτησης, ντροπής. Ντροπή για πολλούς λόγους… αλλά ας το πάμε λίγο πιο “ψυχολογικά”. Μια ντροπή υπό την έννοια, πως γίνεται εγώ να περνάω καλά από εδώ και στο εξής, ενώ κάπου πέθαναν τόσα παιδιά;

Το σύνδρομο του επιζώντα (Survivor Guilt) συναντάται σε άτομα τα οποία έχουν βιώσει κάποιο πολύ έντονο τραυματικό γεγονός, όπως φυσική καταστροφή, πόλεμο, επιδημία ή ακόμη και ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Περιλαμβάνει έντονες τύψεις καθώς και ενοχές, οι οποίες προέρχονται από την υποσυνείδητη εσφαλμένη αντίληψη του ατόμου που επέζησε ότι δεν θα έπρεπε να είχε επιζήσει από τη στιγμή που όλοι οι άλλοι γύρω του έχασαν τη ζωή τους.

Δεδομένου ότι η ελληνική κοινωνία βίωσε την κατάσταση πολύ έντονα ακόμα κι αν δεν βρισκόμασταν όλοι εκεί, παρατηρήθηκε το φαινόμενο ότι πολλοί νέοι άρχισαν να εκφράζουν ένα αίσθημα ντροπής, μόνο και μόνο επειδή… ζουν ενώ χάθηκαν τόσα παιδιά!

Συνεχίζοντας τη χρονιά, καήκαμε, πνιγήκαμε, βιώσαμε πολλούς θανάτους. Πόλεμοι, σεισμοί. Ακρίβεια. Τόσα πολλά συνέβησαν φέτος.

Και φτάνουμε στις χριστουγεννιάτικες διακοπές. Κι όλοι ξαφνικά πρέπει να είμαστε καλά. “Ε δε θα βγούμε παραμονή Χριστουγέννων;”,  “Δε θα γιορτάσουμε την Πρωτοχρονιά για να πάει καλά η χρονιά; Μέσα θα μείνουμε;”, “Τι μούτρα είναι αυτά χρονιάρες μέρες;”

Και το χειρότερο δεν είναι το τι μας λένε οι γύρω αλλά πόσο το εσωτερικεύουμε και μετά πιεζόμαστε μόνοι μας.

“Όλοι περνάνε καλά, εγώ γιατί όχι;”

“Πρέπει να ‘ανέβω’ λίγο, Χριστούγεννα έρχονται”

“Δεν ευχαριστιέμαι τίποτα. Τι πάει λάθος με μένα;”

Τίποτα δε πάει λάθος με σένα λοιπόν, τίποτα δε πάει λάθος με κανέναν. Απλά, η ανθρώπινη διάθεση δεν ρυθμίζεται με ένα κουμπί. Δε μπορείς να πεις “σήμερα θα είμαι καλά”, γιατί πολύ απλά ζούμε ένα συνεχές, με παρόν αλλά και παρελθόν και μέλλον. Και ναι, είναι αποδεκτό να μην πέρασες καλά, και ναι, καθόλου δεν πειράζει. Γιατί όλα είναι συναισθήματα και πρέπει να τα βιώνουμε. Κάθε τι είναι μια εμπειρία μέσω της οποίας μαθαίνουμε πράγματα. Μην κοιτάς πώς περνάνε οι γύρω σου, αποδέξου όλα τα συναισθήματα που νιώθεις, γιατί για κάποιον λόγο τα νιώθεις.

Φέτος, σχεδόν κάθε οικογένεια μετράει απώλειες. Ανθρώπους, σπίτια, χωράφια, κόπους ζωής. Και όχι, δεν είναι υποχρεωμένοι οι άνθρωποι αυτοί να υποκρίνονται ότι περνούν καλά, γιατί πολύ απλά δεν το κάνουν. Για κάποιους δεν έφτασε το “most wonderful time of the year”, κι ας το ακούν καθημερινά απ’ όπου περνούν.

Και ούτε πρέπει να έχεις περάσει μια τραγωδία για να σου επιτραπεί το να μην είσαι καλά. Ο καθένας έχει τα δικά του.

Πραγματικά, μακάρι όλα να απαλυνθούν και όντως, ο χρόνος, έχει δείξει, πως γιατρεύει τις πληγές λίγο ή πολύ. Αλλά ας μην είμαστε πάλι τόσο αυστηροί με τους εαυτούς μας. Ας επιτραπεί και σε κάποιον να μην περνάει καλά, δεν επέλεξε τη στεναχώρια. Και ας είναι επιτρεπτό να εξυπηρετήσει και να φροντίσει ο καθένας τον εαυτό του με τις ανάγκες του.

Ας αποβάλλουμε αυτό το ταμπού των ημερών υποχρεωτικής καλοπέρασης. Και ναι, υπάρχουν και τα κακά Χριστούγεννα αλλά υπάρχουν και οι καλές Δευτέρες (όσο παράξενο κι αν ακούγεται).  Βγείτε, καθίστε σπίτι, κλάψτε, γελάστε, κάντε ό,τι σας λέει το είναι σας, ακούστε το. Ξέρει καλύτερα.

Άλλωστε, Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά κάναμε, ας τα βιώσαμε, λοιπόν, με όποιον τρόπο. Υπάρχουν γιορτές για να μασκαρευτούμε, δε χρειάζεται από τώρα…

Και αφού τα είπαμε και δε φοβόμαστε να απαντήσουμε πια…

Αλήθεια όμως, εσύ πως τα πέρασες;