Εκκωφαντικές σιωπές

της Γιώτας Κωνσταντινίδου Εικόνες: Νατάσσα Χριστιανοπούλου

Η Σοφία Νάκου κουβαλάει τη θεατρική της ομάδα από το Λονδίνο στη γενέτειρά της, τη Θεσσαλονίκη και μας προσκαλεί να παρακολουθήσουμε τρία έργα του Χάρολντ Πίντερ μέσα από μια ιδιαίτερη σκηνοθετική ματιά. “Hear no Evil, Speak no Evil, See no Evil”. Όπως είχε πει και ο Πίντερ “είναι οι σιωπές που δεν μιλάει κανείς και είναι και οι σιωπές που κανένας δεν σταματάει να μιλάει!”

Η Rooster theatre company από τι ανθρώπους αποτελείται και με τι έργα καταπιάνεται;

Καταρχήν είμαστε άτομα που ξεκινήσαμε μαζί από τη σχολή καθώς οι περισσότεροι από εμάς αποφοιτήσαμε από το Kingston University στο Λονδίνο. Είχαμε την τύχη να δουλέψουμε μαζί σε μια παραγωγή στο τρίτο έτος και από τότε κολλήσαμε! Είναι πολύ όμορφο το να μπορείς να δουλεύεις με ανθρώπους με τους οποίους μοιράζεστε κοινούς στόχους και βλέψεις. Δουλεύουμε μαζί τρία χρόνια τώρα, και σε αυτό το διάστημα έχουμε παρουσιάσει διαφόρων ειδών έργα, από Μάρτιν Μακντόνατ, Ζαν Κοκτώ μέχρι Μπέρτολντ Μπρεχτ και τώρα Χάρολντ Πίντερ. Είναι όλα τους έργα τα οποία είχαν την υπογραφή μας. Σαν ομάδα πάντα δουλεύουμε με παραστάσεις οι οποίες έχουν κάτι να μας που, με την ελπίδα ότι θα πουν κάτι και στο κοινό το οποίο θα μας παρακολουθήσει. Προσπαθούμε να μην αρκούμαστε στο ασφαλές θέατρο αλλά να πιέζουμε τους εαυτούς μας και τις επιλογές μας σε κατευθύνσεις που έχουν κάτι καινούριο να εξερευνήσουμε και κάτι καινούριο να μας προβληματίσει.

Η παράσταση ‘’ Hear no Evil, Speak no Evil, See no Evil’’, μετά από πετυχημένη πορεία στο εξωτερικό κάνει την πρώτη εμφάνισή της στην Ελλάδα. Γιατί στη Θεσσαλονίκη;

Ναι, το “Hear no Evil, Speak no Evil, See no Evil” ξεκίνησε από το Brighton Fringe και μετά από κάποιες θετικές κριτικές πήγαμε ως καλεσμένοι στο Edinburgh Fringe. Γιατί Θεσσαλονίκη; Μπορώ να αναφέρω αρκετούς λόγους! Καταρχήν γεννήθηκα και μεγάλωσα εδώ, είναι μεγάλη ευκαιρία για μένα το να μπορώ να παρουσιάσω σε αυτή την πόλη ένα μέρος της δουλειάς που έχω κάνει τα τελευταία έξι χρόνια στο Λονδίνο. Αυτό σε ένα εγωιστικό επίπεδο! Τώρα σε πρακτικό επίπεδο, ο χώρος του BlackBox είναι πανέμορφος, είναι μια καταπληκτική σκηνή για πειραματικό θέατρο και ομάδες που θέλουν να κάνουν κάτι διαφορετικό. Οπότε όταν ο Θωμάς Χαρέλας επικοινώνησε μαζί μου προτείνοντάς μου να φέρουμε την παράσταση στη Θεσσαλονίκη δεν υπήρχε άλλη απάντηση από το «ναι!». Τέλος, έχω πίστη στο κοινό της Θεσσαλονίκης. Είναι μια πόλη η οποία βράζει! Ο Σαββόπουλος κάποτε είχε πει πως η μουσική του μέλλοντος της Ελλάδας θα έρθει από τη Θεσσαλονίκη! Θέλω να πιστεύω ότι κάτι παρόμοιο θα συμβεί και με το θέατρο. Αυτή η πόλη έχει τόσους νέους ανθρώπους με βλέψεις και όνειρα και θέλω να πιστεύω ότι ο καθένας από αυτούς θα τα καταφέρει. Πιστεύω στο κοινό της Θεσσαλονίκης και πιστεύω στην κουλτούρα αυτής της πόλης!

Αγγλόφωνη παράσταση. Είναι ένα κριτήριο που περιορίζει το κοινό ή κεντρίζει το ενδιαφέρον του;

Νομίζω και τα δύο, η γλώσσα αυτή καθεαυτή είναι σίγουρα ένας περιοριστικός παράγοντας, ειδικά όταν μιλάμε για θέατρο του παραλόγου που είναι από μόνο του δυσνόητο. Γι’ αυτό και βάλαμε τα δυνατά μας βάζοντας ελληνικούς υπέρτιτλους στα περισσότερα κομμάτια της παράστασης. Από την άλλη, νομίζω ότι το κοινό της Θεσσαλονίκης δείχνει ενδιαφέρον προς μια παράσταση η οποία έρχεται από Μεγάλη Βρετανία. Είναι σίγουρα κάτι το διαφορετικό καθώς έχει δημιουργηθεί από παραγωγούς που έχουμε διαφορετικά καλλιτεχνικά ερεθίσματα από αυτά της Ελλάδος. 

Το ύφος της παράστασης φλερτάρει με το ‘’διαφορετικό’’, το ‘’ασυνήθιστο’’;

Έτσι νομίζω! Αλλά ειλικρινά για μένα αυτό είναι και το νόημα του θεάτρου. Διαβάζοντας ένα κείμενο ο κάθε σκηνοθέτης βλέπει κάτι διαφορετικό, αυτό είναι η ομορφιά της τέχνης! Είναι μια ασυνήθιστη παράσταση γιατί πάει κόντρα στο πως παρουσιάζονται επί σκηνής τα έργα του Χάρολντ Πίντερ, καθώς ήταν επιλογή μας το να τα δούμε από μια διαφορετική οπτική γωνία. Αλλά θέλω να πιστεύω πως το θέατρο έχει πολλές νέες θεατρικές ομάδες οι οποίες κάνουν ή σκοπεύουν να κάνουν διαφορετικές και ασυνήθιστες παραστάσεις, γιατί έτσι προχωράει η τέχνη!

Ποια είναι τα σκηνοθετικά τεχνάσματα και ευρήματα που χρησιμοποιήσατε;

Αυτό είναι μεγάλη ερώτηση! Γιατί είναι πολλά! Άλλα έχω ένα μότο με βάση το οποίο δουλεύω πάντα, πως οι ρόλοι του έργου το οποίο σκηνοθετώ ανήκουν στους ηθοποιούς τους. Δεν προσπαθώ ποτέ να πλάσω τους θεατρικούς χαρακτήρες όπως τους έχω εγώ μέσα στο μυαλό μου. Αν το έκανα αυτό θα έκανα παραστάσεις με πολλές Σοφίες πάνω στη σκηνή, αυτό θα ήταν τρομακτικό! Σκοπός είναι να εμπνεύσεις τους ηθοποιούς να βρουν από αυτοί τους χαρακτήρες τους και εν τέλει σαν σκηνοθέτης να λειτουργήσεις σαν το τρίτο μάτι που κρίνει αν το αποτέλεσμα είναι ικανοποιητικό ή όχι. Ένας σκηνοθέτης κάποτε μου είχε πει ότι το να σκηνοθετείς ένα έργο είναι σαν να μεγαλώνεις ένα παιδί, θα κάνεις το καλύτερο που μπορείς και θα το συμβουλέψεις όσο καλύτερα μπορείς άλλα στην τελική θα μεγαλώσει και θα γίνει ένας ξεχωριστός άνθρωπος!

Πόσο συνηθισμένο είναι το ελληνικό κοινό σε τέτοιου είδους παραστάσεις και πόσο εκπαιδεύσιμο μπορεί να καταστεί;

Δε νομίζω ότι το ελληνικό κοινό είναι συνηθισμένο σε τέτοιες παραστάσεις, το λέω αυτό διότι ερχόμενη από Αγγλία η παράστασή μας έχει εμπνευστεί και επηρεαστεί από διαφορετικούς παράγοντες. Θεωρώ ότι το κοινό της Θεσσαλονίκης είναι ένα ανοιχτόμυαλο κοινό που ενδιαφέρεται να παρακολουθήσει κάτι το διαφορετικό. Θέλω να πιστεύω πως το κοινό αυτής της πόλης έχει παιδεία στο θέατρο, πράγμα που θεωρώ αναγκαίο, και γι’ αυτό είναι έτοιμοι να δεχτούν κάτι το διαφορετικό.

Ο συμβολικός τίτλος, μεταφράζεται ως ο σύγχρονος φιμωμένος άνθρωπος που εθελοτυφλεί και αγνοεί καταστάσεις;

Αυτός είναι ένας από τους τρόπους που μπορεί κάποιος να μεταφράσει αυτό τον τίτλο. Για κάποιον άλλον μπορεί να σημαίνει όλα τα πράγματα τα οποία δεν μας επιτρέπεται να δούμε και να αντιληφθούμε. Ή όλα τα πράγματα που δεν μάθαμε ποτέ ότι έχουμε τη δυνατότητα να δούμε! Εξαρτάται από την οπτική γωνία του κάθε ατόμου!

Αυτά που δε λέμε, οι σιωπές μας είναι πιο εκκωφαντικές από τα λόγια που επιλέγουμε να πούμε;

Υπάρχουνε πολλών ειδών σιωπές.. Όπως είχε πει και ο Πίντερ είναι η σιωπές που δεν μιλάει κανείς και είναι και οι σιωπές που κανένας δεν σταματάει να μιλάει! Και τα δύο είδη μπορούν να γίνουν το ίδιο εκκωφαντικά! Πάντως σίγουρα τα λόγια που επιλέγουμε να πούμε είναι από τους λιγότερο εκκωφαντικούς ήχους και αυτή είναι η γενεσιουργός αιτία πολλών προβλημάτων σήμερα.

Τι αίσθηση αφήνει η παράσταση με το πέρας της στο θεατή;

Θέλω να πιστεύω ότι το κοινό φεύγει από το θέατρο σκεφτόμενοι το τι ήταν η παράσταση που μόλις είδαν. Θέλω να κάνω θέατρο το οποίο προβληματίζει τους θεατές. Η παράστασή μας δεν έχει τη συνηθισμένη δομή γεγονός που συχνά μπερδεύει το κοινό αλλά στο τέλος φαίνεται να κατανοούν το λόγο που πήραμε τις αποφάσεις αυτές. Μια από τις κριτικούς που είχαμε στην πρεμιέρα (Λίας Καραμπατέα) ανέφερε πως: «Είναι μια παράσταση, που πρέπει να «πονέσει» λίγο το μυαλό του θεατή για να μπει στο νόημα των έργων και να προβληματιστεί. Γιατί να θεωρηθεί κάτι κακό όμως αυτό;» νομίζω πως θα συμφωνήσω με τα λόγια αυτά!

Ζείτε στο εξωτερικό και στην Ελλάδα. Τι είναι αυτό που πάντα θα συνδέει τους ανθρώπους;

Τα τελευταία έξι χρόνια είμαι κάτοικος Λονδίνου, και αυτό που έχω σίγουρα συνειδητοποιήσει είναι ότι όλοι οι άνθρωποι είναι διαφορετικοί μεταξύ τους. Σίγουρα υπάρχουν πολλές διαφορές μεταξύ Ελλήνων και Άγγλων. Θεωρώ όμως πως υπάρχουν συγκεκριμένες ομάδες Ελλήνων, για παράδειγμα, με τους οποίους δεν θα ήθελα να είχα απολύτως καμιά σχέση, οπότε αν σκεφτώ αυτούς σαν μέρος της Ελλάδας τότε θα σου πω πως με συνδέουν πιο πολλά πράγματα με τους Άγγλους. Αλλά το ίδιο ισχύει και με αυτούς! Αυτό που θέλω να πω είναι πως αυτά που συνδέουν ή δεν συνδέουν τους ανθρώπους δεν έχουν να κάνουν με το που γεννήθηκες ή με το που μεγάλωσες αλλά με τις επιλογές που έκανες στη ζωή σου. Θεωρώ ότι τα ίδια πράγματα που με συνδέουν με όλους τους ανθρώπους στην Αγγλία με συνδέουν και με τους ανθρώπους στην Ελλάδα. Οι άνθρωποι συνδέονται μεταξύ τους μέσω των προσωπικών επιλογών τους, και όχι μέσω του τι τρώνε, τι γλώσσα μιλάνε και από πια πλευρά του δρόμου οδηγούν.

Συντελεστές

Σκηνοθεσία: Σοφία Νάκου Βοηθός σκηνοθέτη– Σκηνογράφος:Laura Duffy Παίζουν οι ηθοποιοί: Francesca De Soica, Samuel Nunes de Souza, Alexander John Πληροφορίες της παράστασης Χώρος: Black Box, Βασ. Όλγας 65 και Φλέμινγκ 2 Παραστάσεις: 26-30 Νοεμβρίου 2014 Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Τρίτη – Σάββατο στις 21:00, Κυριακή στις 20:00 Εισιτήρια: Γενική είσοδος 15€ * Μειωμένο: 10€ Πληροφορίες – κρατήσεις: 2310 829254 begin_of_the_skype_highlighting 2310 829254 end_of_the_skype_highlighting Προπώληση Εισιτηρίων: στο Black Box Ώρες ταμείου: 10:30-13:30, 17:30-21:00

Περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση εδώ