Έλληνας γεννιέσαι ή γίνεσαι;

Νέες περιπέτειες της ελληνικής ιθαγένειας και η οικονομική ένταξη της κυρίας Λάλε Άλατλι

Κωστής Τσιτσελίκης
έλληνας-γεννιέσαι-ή-γίνεσαι-505678
Κωστής Τσιτσελίκης

Το 2010 επιτεύχθηκε ο εξορθολογισμός του δικαίου της ελληνικής ιθαγένειας, εφαρμόστηκαν διαφανείς διαδικασίες εξέτασης κριτηρίων ένταξης και καταργήθηκαν χρόνιοι αποκλεισμοί επιτρέποντας να γίνουν Έλληνες πολίτες άνθρωποι που είχαν κατακτήσει με τεράστιο κόπο την κοινωνική τους ένταξη.

Συνεπώς, Έλληνες είναι αυτοί που γεννιούνται από γονείς Έλληνες, αλλά είναι και οι μετανάστες/τριες, που έχουν εγκατασταθεί μόνιμα στην Ελλάδα από χρόνια και οι οποίοι επιθυμούν να λάβουν την ελληνική ιθαγένεια, μεταξύ άλλων, μέσω της διαδικασίας της πολιτογράφησης, εφόσον υφίσταται ουσιαστική κοινωνική και οικονομική τους ένταξη.

Η ελληνική ιθαγένεια έκτοτε έμπλεξε σε δικαστικές περιπέτειες σχετικά με τα παιδιά μεταναστών, αλλά και άλλων ειδικών περιπτώσεων, όταν τα κριτήρια άρχισαν να στενεύουν.

Τους τελευταίους μήνες, πολλοί μετανάστες βλέπουν τις αιτήσεις τους για κτήση της ελληνικής ιθαγένειας να απορρίπτονται με βάση ένα υβριδικό μοντέλο ρυθμίσεων που υιοθέτησε το υπουργείο εσωτερικών και που στην πράξη παρακάμπτει τον νόμο ή τον εφαρμόζει με τόσο στενό τρόπο που εν τέλει στερεί τη δυνατότητα απόκτησης της ιδιότητας του πολίτη σε όσους δεν καταφέρνουν να αποδείξουν ότι κέρδιζαν τον ελάχιστο μισθό για κάθε μήνα επί 5 χρόνια. Κι ας γνωρίζουν καλά την ελληνική γλώσσα, την ιστορία, τον πολιτισμό, κι ας αναγνωρίζουν την Ελλάδα ως πατρίδα τους ζώντας πλήρως ενταγμένοι σ’ αυτή.

Ένα τέτοιο οικονομικό κριτήριο δεν το πιάνει τεράστιο τμήμα της ελληνικής κοινωνίας έτσι κι αλλιώς, ειδικά τα χρόνια της κρίσης και της πανδημίας. Κατά συνέπεια, όσοι μετανάστες και μετανάστριες δεν μπορούν να έχουν αντίστοιχη φορολογική δήλωση και παρά το πνεύμα και το γράμμα του νόμου, στερούνται τη νόμιμη προσδοκία να αποκτήσουν την ιδιότητα του Έλληνα πολίτη διότι δεν κέρδισαν αρκετά χρήματα από την εργασία τους, ακόμα και πριν καν αιτηθούν την απόκτηση της ιθαγένειας. Με άλλα λόγια, οι μετανάστες που τα χρόνια της οικονομικής κρίσης και της πανδημίας έχασαν τις δουλειές τους, που είδαν το εισόδημά τους να συρρικνώνεται και αναγκαστικά δούλεψαν στη μαύρη εργασία δεν αξίζουν να λάβουν την ελληνική ιθαγένεια, δηλαδή το δικαίωμα ισότιμης συμμετοχής στη Δημοκρατία.

Η Λάλε Άλατλι είναι από την Τουρκία και δεν έχει έναν «κανονικό» μισθό επί πενταετία. Ωστόσο, ζει στην Ελλάδα όπου έχει σπουδάσει, έχει μελετήσει όσο λίγοι την ελληνική γλώσσα, γράφει και μεταφράζει ελληνική λογοτεχνία και ποίηση, μετέχει ενεργά όσο λίγοι στην κοινωνία, έχει αποκτήσει ακίνητη περιουσία, συναλλάσσεται, πληρώνει φόρους, λογαριασμούς και κοινωνική ασφάλιση. Κι όμως, για το ελληνικό κράτος η Λάλε δεν είναι ενταγμένη! Παραμένει μετανάστρια, αλλοδαπή, ξένη. Η υπόθεσή της θα εξεταστεί από το Διοικητικό Εφετείο Θεσσαλονίκης, το οποίο καλείται να εξετάσει την άρνηση της διοίκησης να δεχτεί ότι Λάλε Άλατλι είναι και οικονομικά ενταγμένη στην ελληνική κοινωνία. Θα είναι άραγε η αρχή ή το τέλος μιας νέας περιπέτειας της ελληνικής ιθαγένειας;

Η Λάλε Άλατλι είναι ένα από τα χιλιάδες θύματα των πολιτικών που δεν θέλουν οι «ξένοι» να γίνουν «Έλληνες». Η θεμιτή προϋπόθεση που θέτει το ελληνικό δίκαιο για οικονομική ένταξη για την απονομή ιθαγένειας διαστρεβλώνεται από τις πρόσφατες μεταρρυθμίσεις του υπουργού Βορίδη και την καθιστά αδύνατη. Αυτή είναι η κοινωνία της συμπερίληψης που ορίζει ο δημοκρατικός πλουραλισμός και το περιεχόμενο της ιθαγένειας;

*Ο Κωστής Τσιτσελίκης είναι Καθηγητής δικαίου δικαιωμάτων του ανθρώπου, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας

Τι σχέση μπορεί να έχει μια Τουρκάλα, μια διερμηνέας, μια διανοούμενη, μια εργαζόμενη μετανάστρια στην Ελλάδα με την ίδια την Ελλάδα, τους Έλληνες και την ελληνική ιθαγένεια; Τι προβλέπει ο νόμος και τι απαντά το ελληνικό κράτος σε όσους ζητούν να πολιτογραφηθούν Έλληνες πολίτες; Άραγε Έλληνας γεννιέσαι ή γίνεσαι;
Για πολλούς από εμάς, η Ελλάδα δεν είναι μόνο η χώρα καταγωγής, αυτή στην οποία έχουμε γεννηθεί ή, για να το πούμε αλλιώς, αυτή με την οποία συνδεόμαστε με δεσμούς «αίματος». Είναι και αυτή στην οποία μεγαλώνουμε, σπουδάζουμε, εργαζόμαστε και διατηρούμε ισχυρούς βιοτικούς δεσμούς με την κοινωνία, δραστηριοποιούμαστε και συμμετέχουμε ενεργά ως άτομα και μέλη του κοινωνικού συνόλου. Η απάντηση του Έλληνα νομοθέτη είναι μία: Έλληνες είναι αυτοί που γεννιούνται από γονείς Έλληνες, αλλά είναι και οι μετανάστες/τριες, που έχουν εγκατασταθεί μόνιμα στην Ελλάδα από χρόνια και οι οποίοι επιθυμούν να λάβουν την ελληνική ιθαγένεια, μεταξύ άλλων, μέσω της διαδικασίας της πολιτογράφησης, εφόσον υφίσταται ουσιαστική ένταξή τους στην ελληνική κοινωνία.
Για να είμαστε ακριβείς αυτά είναι τα κριτήρια που απαιτεί ο νόμος. Τι συμβαίνει όμως στην πραγματικότητα; Τους τελευταίους μήνες πολλοί μετανάστες βλέπουν τις αιτήσεις τους για κτήση της ελληνικής ιθαγένειας να απορρίπτονται σωρηδόν με βάση ένα υβριδικό μοντέλο αναδρομικής νομοθέτησης του Υπουργού Βορίδη που παραβλέπει όλα τα παραπάνω και στερεί την ιδιότητα του πολίτη σε όσους δεν καταφέρνουν να αποδείξουν ότι κέρδιζαν τουλάχιστον 500 ευρώ το μήνα από την εργασία τους. Κι ας γνωρίζουν καλά την ελληνική γλώσσα, την ιστορία, τον πολιτισμό, κι ας αναγνωρίζουν την Ελλάδα ως πατρίδα τους ζώντας πλήρως ενταγμένοι σ’ αυτή. Σ’ αυτούς όλους οι αποφάσεις και εγκύκλιοι του κ. Βορίδη αναδρομικά και παρά το νόμο στερούν τη νόμιμη προσδοκία να αποκτήσουν την ιδιότητα του Έλληνα πολίτη διότι δεν κέρδισαν αρκετά χρήματα από την εργασία τους τα προηγούμενα χρόνια [πριν καν ζητήσουν ιθαγένεια…]. Οι μετανάστες που -όπως και οι Έλληνες- τα χρόνια της σφοδρής οικονομικής κρίσης και της πανδημίας έχασαν τις δουλειές τους, που είδαν το εισόδημά τους να συρρικνώνεται και δούλεψαν στη μαύρη εργασία δεν αξίζουν να λάβουν την ελληνική ιθαγένεια που θα τους χάριζε μετά από τόσα χρόνια πραγματικής παρουσίας στην Ελλάδα την ισότιμη συμμετοχή στη δημοκρατία.
Στο πρόσωπο της δικιάς μας Λάλε απαντώνται όλα τα παραπάνω. Η Λάλε είναι Τουρκάλα και δεν έχει έναν «κανονικό» μισθό. Ωστόσο ζει στην Ελλάδα όπου έχει σπουδάσει, έχει μελετήσει όσο λίγοι από εμάς την ελληνική γλώσσα και γράμματα, γράφει και μεταφράζει ελληνική λογοτεχνία και ποίηση, μετέχει ενεργά όσο λίγοι στην κοινωνία, αποκτά κινητή κι ακίνητη περιουσία, συναλλάσσεται, πληρώνει λογαριασμούς και κοινωνική ασφάλιση. Κι όμως, για το ελληνικό κράτος η Λάλε δεν είναι ενταγμένη! Παραμένει μετανάστρια, παραμένει για πάντα ξένη.
Την Παρασκευή 17 Φεβρουαρίου στις 7:00 μμ στο συνεργατικό καφενείο «Το Ωραίον Ντεπώ» συζητάμε ανοιχτά τις προκλήσεις και αστοχίες του ελληνικού συστήματος απονομής ιθαγένειας υπό το φως των πρόσφατων μεταρρυθμίσεων στον τομέα της πολιτογράφησης αλλοδαπών και στηρίζουμε τη δικαστική διεκδίκηση της Λάλε για κτήση της ελληνικής ιθαγένειας. Στη Λάλε και σε όσους το κράτος των «αρίστων» αρνείται το δικαίωμα να γίνουν Έλληνες πολίτες συμπαραστεκόμαστε ενεργά ώστε να αποκτήσουν το νόμιμο δικαίωμα να συμμετέχουν ισότιμα στην ελληνική κοινωνία, να εκλέγουν και να εκλέγονται, να αποφασίζουν τελικά ποιος θα τους κυβερνά.
Επικοινωνία: Το Ωραίον Ντεπώ mail: [email protected] τηλέφωνο: 231 600 7780
Σχετικά Αρθρα
Σχετικά Αρθρα