Ένα φως από το μέλλον στη ζωή των προσφυγόπουλων

Λέξεις: Γιώργος Ψωμιάδης

Τo όνομα της ομάδας τους είναι ελευθερία. Λέξη για πολλούς αυτονόητη, αλλά για άλλους αξία μακρινή και άπιαστη. Ο λόγος για μια ομάδα νεαρών προσφύγων που κατάφεραν να κυνηγήσουν το κάτι παραπάνω στην νέα τους ζωή. Πρόκειται για τα προσφυγόπουλα από τον Σύλλογο Μερίμνης Ανηλίκων, που εδρεύει στην Αθήνα, τα οποία μέσα σε μερικούς μήνες συμμετείχαν σε κατασκηνώσεις και διαγωνισμούς ρομποτικής, γευόμενοι τα οφέλη και τους καρπούς μιας πρωτόγνωρης για αυτούς εμπειρίας.

«Τα περισσότερα παιδιά έχουν σταματήσει να πιστεύουν ότι μπορούν να κάνουν κάτι παραπάνω. Έχουν στο νου τους μόνο το να δουλέψουν για 400 ευρώ. Οπότε θέλαμε να κάνουμε κάτι εντυπωσιακό και «ακραίο» για να αρχίσουν να ονειρεύονται και άλλα πράγματα για τον εαυτό τους. Νομίζουν ότι το έχουν χάσει αυτό το τρένο, ακόμη κι αν είναι μορφωμένα και προέρχονται από καλό οικονομικό επίπεδο. Είναι η αλήθεια, οι περισσότερο δεν πιστεύουν ότι μπορούν ξανά να σπουδάσουν και να κάνουν και κάτι παραγωγικό. Για αυτό αποφασίσαμε να ασχοληθούμε με την ρομποτική.»

Αυτά είναι τα λόγια της Δήμητρας Αδαμαντίδου της αρωγού της όλης προσπάθειας. Η ίδια είναι η υπεύθυνη της ομάδας διαμενόντων προσφυγόπουλων , και υπεύθυνη προγραμμάτων και επικοινωνίας στον Σύλλογο Μερίμνης ανηλίκων.

Ο Σύλλογος Μερίμνης Ανηλίκων είναι ειδικά αναγνωρισμένο φιλανθρωπικό σωματείο που λειτουργεί από το 1924. Έως σήμερα, πάνω από 2500 νέοι ποικίλων κοινωνικών αναγκών και εθνικοτήτων έχουν φιλοξενηθεί στον Σταθμό. Τα τελευταία χρόνια η δυναμικότητά του είναι 17 θέσεις ενώ οι έφηβοι που φιλοξενούνται είναι ασυνόδευτοι ανήλικοι από χώρες, που έχουν πληγεί από πολέμους και καταστροφές. Στα φιλοξενούμενα παιδιά προσφέρονται υπηρεσίες στέγασης, σίτισης και ολοκληρωμένης καθημερινής φροντίδας, κοινωνικής συμβουλευτικής, ψυχολογικής υποστήριξης και εκπαίδευσης, ώστε με την ενηλικίωσή τους να είναι ικανοί να ανταποκριθούν στην αυτόνομη διαβίωσή τους. Στα πλαίσια αυτά έχουν δομηθεί δομήσει σταθερές συνεργασίες μέσα από άτυπα ή οργανωμένα δίκτυα συνεργατών, εξίσου σημαντικά και τα δύο. Ένας από αυτούς τους συνεργάτες είναι το μη κερδοσκοπικό σωματείο eduACT.

Η Δήμητρα με καμάρι μου αφηγείται το εγχείρημα και το μαγνητόφωνο γράφει.

«Όλα ξεκίνησαν πέρυσι το καλοκαίρι όταν είδα ένα άρθρο για την ρομποτική κατασκήνωση της eduACT στην Χαλκιδική. Σκέφτηκα ότι θα ήταν καλή ευκαιρία για τα παιδιά να πάνε εκεί για να αρχίσουν οι ίδιοι να ασχολούνται με κάτι που φαίνεται τόσο δύσκολο και απρόσιτο όπως η ρομποτική, να αρχίσουν να σκέφτονται ότι μπορούν να κάνουν το οτιδήποτε. Αρχικά στείλαμε μια ομάδα πέντε παιδιών στην κατασκήνωση. Νόμιζαν ότι είναι στον παράδεισο. Ενθουσιάστηκαν με τα πάντα. Από την πρώτη αυτή εμπειρία ξεκινήσαμε και μετά αποφασίσαμε να πάρουμε μέρος στον διαγωνισμό του First LEGO LEAGUE, τον πρώτο διαγωνισμό ρομποτικής στην Ελλάδα που διεξάγεται από την eduACT. Εκεί τα παιδιά αντέδρασαν πολύ καλά. Αρχικά το κίνητρο τους ήταν απλά ότι θα πάνε στην Θεσσαλονίκη, δεν είχαν καν σκεφτεί το βραβείο. Τελικά προλάβαμε και κάναμε το project αν και ξεκινήσαμε αργά. Τα παιδιά δουλέψαν πολύ στην επόμενη ημέρα και αναγκάστηκαν να ανταπεξέλθουν.

Η ιδέα που παρουσίασαν τα παιδιά στον διαγωνισμό ήταν ότι πηγαίνεις σε ένα μαγαζί που παίρνεις καφέ, πας με ένα δικό σου ποτήρι, δίνοντας το σου χαμηλώνει το κόστος και ταυτόχρονα είναι οικολογικά τα οφέλη.

Βέβαια το σημαντικό είναι να δουλεύουν σαν ομάδα. Και όλη αυτή η διαδικασία τους ανάγκασε να νιώσουν ομάδα. Τους βοήθησε να αντιληφθούν ότι οι επιλογές τους έχουν συνέπειες. Μέσα από αυτό προσπαθούμε να δουλέψουμε πράγματα πολύ σημαντικά και για αυτούς και για την ζωή τους μετέπειτα.

Μέχρι και τον διαγωνισμό η ρομποτική αυτή καθαυτή ήταν δευτερεύουσα, μας ενδιέφερε περισσότερο το ιδεολογικό κομμάτι. Ένα όχημα για να κερδίσουν στον χαρακτήρα τους. Συνολικά τα παιδιά που συμμετείχαν σε αυτή τη διαδικασία είναι γύρω στα 17 παιδιά, από αυτά υπάρχουν τέσσερα παιδιά με μεγάλο ενδιαφέρον στο αντικείμενο της ρομποτικής.

  Όταν την ρώτησα για το όνομα της ομάδας που είναι Ελευθερία, η ίδια μου εξήγησε τόσο την σημασία της ονομασίας όσο και την βαρύτητα του παρελθόντος τους.

«Όταν συμμετείχαν την πρώτη φορά είχαμε κάνει ένα εργαστήρι για τα ανθρώπινα δικαιώματα και μέσα σε αυτό είχαμε μελετήσει πολύ την έννοια της ελευθερίας. Οι περισσότεροι έρχονται από μέρη στα οποία δεν είναι λεύτεροι.»

«Μάθαμε για την ελευθερία μέσα σε μια ομάδα ή μέσα στο σπίτι. Την ελευθερία των υποχρεώσεων και δικαιωμάτων. Εδώ στον σύλλογο παίρνουμε το ιστορικό των παιδιών και το μελετάμε, το κάθε παιδί έχει μια δύσκολη ιστορία και η ελευθερία στα μέρη τους δεν θεωρείται δεδομένη. Άλλωστε, όταν ένα παιδί έρχεται μόνο του υπάρχει ένα σοβαρός λόγος. Υπάρχει ένας διακινητής, και πληρώνουν για να τους μεταφέρει αλλά είναι μόνα τους. Ο καθένας έχει την ευθύνη του εαυτού του καθώς είναι ασυνόδευτοι ανήλικες, μερικών εκ των οποίων έχουν πεθάνει οι γονείς τους. Άλλοι πάλι έπρεπε να φύγουν επειδή σε αυτή την ηλικία 15-18 φεύγουν για τα διάφορα καθεστώτα ως στρατιώτες οπότε έχουν έναν επιπλέον κίνδυνο.

Και ναι ζούμε σε μια κοινωνία που τα υγιή ερεθίσματα εκλείπουν. Και προσπάθειες σαν κι αυτές αποτελούν ίσως το έναυσμα για περεταίρω καλλιέργεια των νέων ανθρώπων.

«Η ενασχόληση με την ρομποτική έχει βοηθήσει στο να καλλιεργήσουμε τα ενδιαφέροντα ορισμένων παιδιών. Ένα από τα παιδιά στην αρχή αυτοσχεδίασε στο διαγωνισμό, και ήταν ο μόνος που είχε υπολογιστή. Έκτοτε μας λέει ότι θέλει να ασχοληθεί με τους υπολογιστές και με την τεχνολογία. Ο ίδιος παρακολουθώντας επίσης πως είναι να είσαι κοινωνικός λειτουργός, απέκτησε και κοινωνικό ενδιαφέρον και θαυμασμό για αυτή τη δουλειά. Θέλει δηλαδή να γίνει κάτι που συνδέεται με τον κόσμο και δεν είναι μια απλή μονάδα μέσα στην κοινωνία.»

Και καθώς το μαγνητόφωνο κλείνει, σκέφτομαι ότι ίσως το να δίνεις ευκαιρίες στους νέους που έχουν ξεχάσει το πώς είναι να κάνεις το κάτι παραπάνω στην ζωή σου, να κυνηγάς όνειρα και να χτίζεις φιλοδοξίες, ίσως κάποια μέρα μπορεί να σου επιστραφεί. Όταν μια μέρα η κοινωνία μας θα αποσκοπεί και αυτή στο κάτι παραπάνω. Και όχι δεν πρόκειται μόνο για ένα δούναι και λαβείν, αλλά για μια απαραίτητη αναγκαιότητα της σήμερον ημέρας. Πάνω απ’ όλα πρόκειται για ένα καθήκον.