Ένας χρόνος με τον κυρ-Γιάννη

Τη νύχτα της Κυριακής 14 Νοεμβρίου είχαμε μαζευτεί σε ένα σπίτι και παρακολουθούσαμε αποτελέσματα των δημοτικών εκλογών. Το θρίλερ έμοιαζε ατέλειωτο, τα δεδομένα άλλαζαν διαρκώς. Κάποια στιγμή μάλιστα φαινόταν ότι ο δήμος πήγαινε στα ίδια χέρια ξανά. Όταν οριστικοποιήθηκαν όλα, η νίκη με τη μικρή διαφορά, κατεβήκαμε στην Τσιμισκή στο εκλογικό κέντρο τη Πρωτοβουλίας. Ήταν η μοναδική φορά που πήγαινα στα επινίκια ενός υποψηφίου. Έμοιαζε αυτονόητο να πανηγυρίσει κάνεις το τέλος μιας φαυλότητας που οδήγησε την πόλη στο μαρασμό. Ο νέος δήμαρχος έμοιαζε εκείνο το βράδυ κουρασμένος αλλά σίγουρος. Είχε προηγηθεί μια προεκλογική περίοδος μακριά και αμφιλεγόμενη που είχε παλέψει με θεριά, ανθρώπους και παπάδες να πείσει ότι μπορεί να αποτελέσει την εναλλακτική λύση στην παραδοσιακή πολιτική που αργοπέθαινε. Το πρότερο παρελθόν του, τα πάθη και τα λάθη του αποτελούσαν το βασικό του όπλο. Και κυρίως ο ευθύς του λόγος που ξάφνιασε και σόκαρε πολλούς.

Ένα χρόνο μετά. Τη βραδιά του Πολυτεχνείου. Στο γραφείο του στο Δημαρχείο. Έξω πέφτουν μολότοφ. Η πόλη είναι έρημη. Φτωχότερη, εγκαταλειμμένη εν πολλοίς. Απέναντι από το παράθυρο του βουνά από χώμα. Τα πάρκα της νέας παραλίας σκεπάζουν το άγαλμα του εθνάρχη Καραμανλή. Το κρύβουν. Μια από τις υπαναχωρήσεις του τη χρονιά που πέρασε. Αναγκαίος συμβιβασμός για πολλούς, πολιτικάντικος ελιγμός για άλλους. Κάθεται στην πολυθρόνα κουρασμένος. Μιλάει ειλικρινά για όλα. Παραδέχεται λάθη και σφάλματα. Δικά του ή της ομάδας του. Μια ομάδας από νέους στην πλειοψηφία τους ανθρώπους, που ξεκίνησαν -όχι σαν επαγγελματίες πολιτικοί- να αλλάξουν την πόλη. Άλλοι από αυτούς κινήθηκαν στην πορεία στο δρόμο των επαγγελματιών, άλλοι ναρκοθέτησαν το δρόμο των υπολοίπων και άλλοι απλά δούλεψαν απρόσκοπτα. Και μερικοί ορέγονταν την καρέκλα του. Πέρσι τέτοιες μέρες ο δήμαρχος δήλωνε πως δεν θα είναι ξανά υποψήφιος. Φέτος φρενάρει τις διαδικασίες της διαδοχής και τις ορέξεις.

Ένας χρόνος λοιπόν. Ώρα για ταμείο. Η εκλογή του στη Θεσσαλονίκη όπως και του Καμίνη στην Αθήνα σηματοδότησε την ελπίδα. Στην Αθήνα έσβησε ταχύτατα. Εδώ τρεμοπαίζει. Για ένα μεγάλο μέρος ψηφοφόρων, που ψήφισε τη νέα δημοτική αρχή, η απογοήτευση της αδυναμίας αλλαγής της καθημερινότητας είναι κυρίαρχη. Το γρήγορο θαύμα της αλλαγής που ανέμεναν δεν ήρθε. Ο καθένας έχει να πει και μια ιστορία που άκουσε, είδε, έγινε μάρτυρας. Δεν ξέρω αν υπάρχει καμιά σφυγμομέτρηση να μετρήσει το πρόσημο. Μπορώ να σας πω όμως τη δική μου αίσθηση. Υποκειμενικά μιλώντας και έχοντας την τιμή να είμαι φίλος του δημάρχου αρκετά χρόνια τώρα, θεωρώ ότι μια χαρισματική προσωπικότητα όπως εκείνος έχει δρόμο μπροστά του και δικαίωμα να ολοκληρώσει το έργο του και να κριθεί στο τέλος. Αντικειμενικά, όμως, στέκομαι απέναντι στο χρόνο που πέρασε σαν να ήταν μια τετραετία. Καθώς όλα γύρω αλλάζουν δραματικά, η πόλη ακολουθώντας την πορεία της χώρας στο χαμό ρημάζει μέρα με τη μέρα και ελάχιστα πράγματα προχωρούν, λέω πως έγιναν λίγα. Γνωρίζω καλά τη γραφειοκρατία, τις εμπλοκές, το παλιό σύστημα των διορισμένων που μπλοκάρει πολλά, την έλλειψη χρημάτων, την αδυναμία εφαρμογής των νόμων, το παράλυτο πια κράτος, όμως δεν μπορώ να δεχτώ πως ένας δήμαρχος τυφώνας αφήνει το χρόνο να φύγει και δεν αποφασίζει να συγκρουστεί με συστήματα σαθρά, με μικροφιλοδοξίες, με μια νοοτροπία που πρέπει να πεθάνει αν θέλουμε να προκύψει το καινούργιο. Ο ίδιος βαθμολογεί το έργο του λίγο πάνω από τη βάση. Εγώ θα είμαι αυστηρότερος. Αν ο πρώτος χρόνος υπήρξε η δοκιμή, ο δεύτερος πρέπει να είναι η απογείωση. Αλλιώς θα έχει την τύχη του ναυαγίου. Και ποτέ ξανά κάνεις δεν θα πιστέψει στα θαύματα.

Η Θεσσαλονίκη ζει την πιο εξωστρεφή περίοδο των τελευταίων τρίαντα χρόνων της. Αυτή την εξωστρέφεια πρέπει να αρπάξει σαν ευκαιρία και να σαρώσει όσα την κρατούν ακόμα δεμένη στο βάλτο. Πριν πολλά χρόνια ένα βράδυ στο Νυμφαίο γνώρισα έναν άνθρωπο που τρώγοντας ήρεμος ένα πιάτο ζεστή κοτόσουπα γύρισε και μου είπε: “Πρέπει να τα αλλάξουμε όλα”. Εγώ το ξέρω Δήμαρχε. Τώρα πρέπει να το πιστέψετε και σεις.

*Εικόνα: Άγγελος Ζυμάρας, Stereosis