Ενθουσιασμός, χάος. Ξανά από την αρχή.

Το κόμμα Your Party ιδρύθηκε το καλοκαίρι από τον Τζέρεμι Κόρμπιν και την Ζάρα Σουλτάνα, και οι δύο πρώην βουλευτές των Εργατικών και νυν ανεξάρτητοι. Κύριος στόχος του κόμματος να δοθεί φωνή και έκφραση σε έναν χώρο, αυτόν της αριστεράς που δεν είχε για δεκαετίες μέχρι τώρα κόμμα στην Μεγάλη Βρετανία.

Με τα λόγια του Κόρμπιν το όραμα του κόμματος είναι να γίνει μια πολιτική “από τα κάτω, δημοκρατική, ανοιχτή, και πάνω από όλα να φέρει ανθρώπους κοντά στην πολιτική που δεν είχαν μέχρι σήμερα ασχοληθεί με την πολιτική”

Ο ενθουσιασμός έντονος, καθώς δήλωση ενδιαφέροντος συμμετοχής στο κόμμα δήλωσαν πάνω από 800.000 άνθρωποι, και οι δημοσκοπήσεις, μέχρι και πριν το συνέδριο έδιναν στο κόμμα μέχρι και 12%, ποσοστό σχετικά υψηλό για ένα νεοσύστατο αριστερό κόμμα στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Ωστόσο, ήταν πολύ καλό για να είναι αληθινό, και αριστερό.

Βασικές στιγμές του συνεδρίου

Είναι Σάββατο 29 Νοεμβρίου, και το ιδρυτικό συνέδριο του Your Party ξεκινάει, ωστόσο, η έναρξή του δεν ήταν η ομαλότερη. Η Σουλτάνα απουσιάζει από την πρώτη μέρα της συζήτησης, χαρακτηρίζοντας «απρόσωπους γραφειοκράτες» που αποκόπτουν το κόμμα από την κοινωνία όσους έδιωχναν μέλη τα οποία ανήκαν και σε άλλα κόμματα, όπως οι Εργατικοί, το Κομμουνιστικό κόμμα και άλλων πολιτικών κομμάτων.

Υποδεικνύοντας τον στενό κύκλο του Τζέρεμι Κόρμπυν για την εξέλιξη αυτή ήταν κάτι παραπάνω από εμφανές πως η διαμάχη μεταξύ τους, περισσότερο για τις πρακτικές του κόμματος παρά για την πολιτική, καλά κρατεί.

Αποτέλεσμα της απαγόρευσης αυτής ήταν να βρίσκονται μόλις 2.500 άτομα στο συνεδριακό κέντρο του Λίβερπουλ.

Σύμφωνα με άρθρο στο Guardian ένας μεγάλος αριθμός ακτιβιστών που δήλωσαν παρών στο συνέδριο, και οι οποίοι δεν ήταν αφοσιωμένοι στο πρώσοπο του Κόρμπιν ή της Σουλτάνας, εξογίστηκαν με τις διασπάσεις αυτές.

Οι ακτιβιστές αυτοί, νέοι αλλά όχι πολιτικά άπειροι, αφοσιωμένοι στην υπόθεση της αριστεράς  και χωρίς διάθεση για επείδηξη αριστερής καθαρότητας, είναι από τους κύριους στόχους που θα πρέπει να έχει το κόμμα, και είναι αυτούς που κινδύνεψε να χάσει στο συνέδριο.

Βέβαια, σε ψηφοφορία του συνεδρίου επικράτησε με μεγάλη διαφορά η πρόταση της Σουλτάνα για τη δυνατότητα διπλής κομματικής ταυτότητας ενός μέλους του κόμματος.

Δύο ακόμη σημαντικές ψηφοφορίες έγιναν στο πρώτο ιδρυτικό συνέδριο του κόμματος. Η μία αφορούσε το όνομα του κόμματος και υπερψηφίστηκε η πρόταση για το Your Party (πρόταση Κόρμπιν) και η δεύτερη για το εάν η ηγεσία θα ήταν συλλογική ή ενός προσώπου. Στη ψηφοφορία αυτή με μικρή διαφορά (51,6%) κέρδισε η συλλογική ηγεσία, πρόταση της ομάδας Σουλτάνα, δηλαδή μια λιγότερο παραδοσιακή προσέγγιση της ηγεσίας, η οποία θα διαχέεται σε πολλά πρόσωπα και όχι μόνο στο πρόσωπο του ενός ηγέτη.

«Τα μέλη έχουν πάρει τον έλεγχο», δήλωσε η Σουλτάνα σε ένα πλήθος δημοσιογράφων, πριν τελικά αποφασίσει να μπει στην αίθουσα συνεδριάσεων.

Ενώ πολλοί θα σπεύσουν να σχολιάσουν την ματαιότητα και την αυτοκαταστροφική διάθεση της αριστεράς, καλό θα ήταν να περιμένουν λίγο, καθώς, παρά τις εντάσεις και τις διαφωνίες, υπήρχε ένας πλούσιος διάλογος και συμφωνία στους βασικούς άξονες για το που πρέπει να κινηθεί η αριστερά στον 21^ο αιώνα.

Ιστορικό πλαίσιο και συγκυρία

Η ανάγκη για έναν καθαρά αριστερό φορέα είναι πιο επείγουσα από ποτέ, καθώς η Μεγάλη Βρετανία βιώνει μια κρίση εμπιστοσύνης στους θεσμούς – όπως και όλη η Ευρώπη -, πτώση των ποσοστών των δύο κυρίαρχων κομμάτων (Εργατικών και Συντηρητικών), τα οποία μαζί στις δημοκοπήσεις πλέον δεν ξεπερνούν το 40%, και  σημαντική άνοδο της ακδροδεξιάς.

Αρκετά σημαντικό ρόλο στην αναξιοπιστία του πολιτικού συστήματος και της κυριαρχίας στην κοινωνία πως «όλοι το ίδιο είναι» έπαιξε η προσχώρηση, τη δεκαετία του 90 και του 2000 των Νέων Εργατικών επί Μπλερ στο άρμα της ΤΙΝΑ (There Is No Alternative), και η υιοθέτηση από πλευράς τους «πολιτικών πέραν της αριστεράς και της δεξιάς» που «λειτουργούν».

Ο τωρινός πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, Κίρ Στάρμερ, γνήσιο τέκνο και συνεχιστής του Τόνι Μπλερ, ακολουθεί αυτή την πορεία με ορισμένες σταγόνες κοινωνικού κράτους στον Ωκεανό του νεοφιλελευθερισμού των τελευταίων δεκαετιών στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Έτσι, οι πολίτες της χώρας μη έχοντας που να διοχετεύσουν τα συναισθήματα θυμού και ανασφάλειας που έχουν τα τελευταία χρόνια της πολυκρίσης, το ακροδεξιό Reform UK, υπό την ηγεσία του Φάρατζ φαντάζει μια ιδανική επιλογή. Οι άνθρωποι δεν είναι a priori ακροδεξιοί και συντηρητικοί κατά πλειοψηφία, αλλά αναζητούν λύσεις που να τις θεωρούν βιώσιμες για τη ζωή τους.

Για παράδειγμα, το 26% των ψηφοφόρων του Reform UK,  προέρχονται από την εργατική τάξη, η οποία αισθάνεται προδομένη και απογοητευμένη από τις πολιτικές ελίτ της χώρας, συμπεριλαμβανομένης της τωρινής κυβέρνησης των Εργατικών.

Οι δημοσκοπήσεις για πάνω από μισό χρόνο δίνουν σταθερά πρώτο το Reform UK με μεγάλη διαφορά από τους δεύτερους Εργατικούς. Σύμφωνα με τη δημοσκόπηση των δημοσκοπήσεων του Politico, αυτή τη στιγμή το 27% των Βρετανών θα ψήφιζε το  Reform UK, με μόλις το 18% του Εργατικούς.

Την εβδομάδα πριν το συνέδριο ορισμένες δημοσκοπήσεις του έδιναν μέχρι και 12%, ωστόσο, μετά τη λήξη του συνεδρίου τα ποσοστά πέσανε στο 3 με 4%. Για αυτό είναι σημαντικό μικροπολiτικές διαφωνίες να μην οδηγούνται σε εικόνες υψηλής έντασης και χάους.

Πολιτικές θέσεις και η τωρινή συγκυρία

Η βελγίδα θεωρητικός Σαντάλ Μουφ στο τελευταίο της βιβλίο «Προς μια πράσινη δημοκρατική επανάσταση» υποστηρίζει πως στην τωρινή κρίση, και ειδικά μετά την πανδημία, στις δυτικές κοινωνίες κυριαρχεί ένα κλίμα γενικευμένης ανασφάλειας σε όλο και περισσότερους ανθρώπους. Παρά το ότι τα ασθενέστερα κοινωνικά στρώματα (εργαζόμενοι σε επισφάλεια κ.α.) έχουν πληγεί περισσότερο, έχει δημιουργηθεί σε πολλά διαφορετικά στρώματα της κοινωνίας «ένα γενικό αίσθημα «ευαλωτότητας», με αποτέλεσμα την ανάδυση της επιθυμίας για ασφάλεια και προστασία.

Είναι δυνατόν να επωφεληθούν οι δεξιοί λαϊκιστές (στην περίπτωση μας το Reform UK), αν κατορθώσουν να πείσουν τον κόσμο για την αναγκαιότητα υιοθέτησης της κυριαρχίας με ορούς αποκλειστικού εθνικισμού. «Ισχυριζόμενοι ότι είναι η φωνή του λαού ακόμα κατηγορούν τις νεοφιλελεύθερες ελίτ και την πολιτική της παγκοσμιοποίησης ως υπεύθυνες για την κρίση επειδή εγκαταλείπουν την εθνική κυριαρχία και υπερασπίζονται το ελεύθερο εμπόριο. Ο δεξιός αντικαθεστωτικός λόγος, η έκκληση για την ανάκτηση της κυριαρχίας και η απόρριψη της εξουσίας των πολυεθνικών εταιρειών βρίσκουν μεγάλη απήχηση στα λαϊκά στρώματα».

Η ανάγκη αυτή μπορεί να αντιμετωπιστεί, όμως, και με προοδευτικό τρόπο.

Στο σημείο αυτό έγκειται και η μεγάλη σημασία του νεοσύστατου αυτού αριστερού κόμματος, δηλαδή στο να εκμεταλλευτεί τη συγκυρία κα την κρίση, κατευθύνοντας τα συναισθήματα αυτά της κοινωνίας προς μια πιο προοδευτική αριστερή κατεύθυνση.

Σημαντικό προς αυτή τη κατεύθυνσης είναι οι θέσεις του κόμματος: Ο συνδυασμός τόσο των πιο παραδοσιακών εργατικών διεκδικήσεων όσο και των νέων κοινωνικών κινημάτων. Ειδικότερα, η εργατική τάξη αναφέρεται ως σημείο αναφοράς και επίκεντρο του κόμματος, αλλά αυτό δεν περιορίζει καθόλου την αναφορά και προσήλωση σε κοινωνικά δικαιώματα όπως τα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας., σε έναν συνδυασμό αρμονικό, χωρίς να ανταγωνίζεται η μία διεκδίκηση την άλλη.

Ξανά η πρακτική αυτή βρίσκεται πολύ κοντά στην ανάλυση της Μουφ για την στρατηγική που πρέπει να ακολουθήσει η αριστερά. Για την ίδια, η αριστερά θα πρέπει να είναι ο σχηματισμός μιας νέας κοινωνικής πλειοψηφίας και συμμαχίας, η οποία θα απαρτίζεται από ένα μεγάλο αριθμό ανθρώπων και κινημάτων με διαφορετικά αιτήματα. Για παράδειγμα, συνδικάτα και ομάδες που ασχολούνται με κοινωνικό-οικονομικά ζητήματα, φεμινιστικά, αντιρατσιστικά, αντί-αποικιακά και υπέρ των δικαιωμάτων της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας κινήματα.

Αντί επιλόγου

Αριστερά χωρίς διαμάχη ιδεών και προτάσεων δεν υφίσταται. Βέβαια, αυτές οι διαμάχες πολλές φορές ξεφεύγουν και οδηγούν σε διασπάσεις ή συγκρούσεις στις οποίες το πολιτικό πάει σε δεύτερη μοίρα.

Σε αυτό το οριακό σημείο βρίσκεται και το Your Party τώρα. Το αν θα ακολουθήσει το μονοπάτι της συσπείρωσης ή της διάσπασης αποτελεί μείζον ζήτημα για την αριστερά, τόσο τη βρετανική όσο και την ευρωπαϊκή.