Επάγγελμα Κοινωνικός Λειτουργός. Ένας επαγγελματίας πολυπράγμων και οραματιστής

Λέξεις: Χρυσούλα Τσάπα

Για πολλούς το επάγγελμα του κοινωνικού λειτουργού φαντάζει κάτι εύκολο . Δεν διστάζουν να ταυτιστούν με τον ρόλο του στην σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα ακόμα όμως και να πιστέψουν ότι το να είσαι κοινωνικός λειτουργός, είναι ένα επάγγελμα όπως όλα τα υπόλοιπα. Άλλοι πάλι, δεν έχουν προσδιορίσει τις διαφορές από άλλα επαγγέλματα συναφή, όπως αυτό του ψυχολόγου, του κοινωνιολόγου, του κοινωνικού ανθρωπολόγου κοκ.

Λίγοι είναι αυτοί που γνωρίζουν ότι η Κοινωνική Εργασία ίσως είναι η πιο αποτελεσματική κοινωνικοπολιτική  επιστήμη. Γιατί μοιράζεται και δανείζεται θεωρίες ανθρωπολογίας, διεθνούς, κοινωνικής και κοινοτικής ανάπτυξης, ιατρικής , κοινωνιολογίας ,νομικής, οικονομίας, πολιτικών επιστημών, φιλοσοφίας, ψυχολογίας κ.α.

Η Κοινωνική Εργασία βασίζεται στην αρχή της κοινωνικής δικαιοσύνης και αλλαγής των ανθρώπινων δικαιωμάτων, της ανάπτυξης , της ενδυνάμωσης και στοχεύει στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που αφορούν στο ίδιο το άτομο, στην ομάδα και στην Κοινότητα .

Με απλά λόγια  Ο κοινωνικός λειτουργός διαθέτει το ταπεινό αξίωμα που του προσδίδει η άδεια ασκήσεως επαγγέλματος να προβαίνει σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για να αλλάξει και να βελτιώσει το βιοτικό επίπεδο των ανθρώπων.

Παράλληλα δεν αρκεί μόνο ένα πτυχίο, όπως συμβαίνει συχνά και  σε πολλές Επιστήμες. Για να είναι ένας επαγγελματίας ¨πετυχημένος¨ συνεχώς καλείται να αντιμετωπίσει προκλήσεις στο επιστημονικό του πεδίο. Οφείλει να επιμορφώνεται συνεχώς, να αφοσιώνεται στο επάγγελμα, να κρίνει και να αξιολογεί καταστάσεις σε κρίση, να χειρίζεται δύσκολες υποθέσεις με τα μέσα που έχει στην διάθεσή του και όχι αυτά που χρειάζονται για να διευκολύνουν την άσκηση επαγγέλματος.

 Συμπληρώνει  τα κομμάτια στο παζλ, όχι μόνο με αυτά που του αναλογούν,  αλλά βρίσκει και τοποθετεί στα κενά  αυτά που λείπουν και δεν είχαν βρεθεί ποτέ από κανέναν.

Ο κοινωνικός λειτουργός πρέπει να διακρίνεται από υπευθυνότητα, ευσυνειδησία και αγάπη για τον άνθρωπο. Πάνω από όλα αγαπά τον άνθρωπο. Δεν ασκεί μόνο επάγγελμα αλλά λειτούργημα. Εμπνέει τον σεβασμό πολλών ή έτσι τουλάχιστον θα έπρεπε, γιατί φροντίζει για το καλό των άλλων και το κοινό καλό  και δεν λειτουργεί για το προσωπικό του όφελος.

Δεν θα πλουτίσεις με το επάγγελμα αυτό αλλά θα είσαι πάντα πλούσιος γιατί χαρίζεις το ηθικό απόθεμά σου.

Πολλοί συγχέουν την φιλανθρωπία, την υποστήριξη, τις συμβουλές ακόμα και τον εθελοντισμό με την κοινωνική εργασία. Αυτά δεν είναι κοινωνική εργασία αλλά αποτελούν ένα μικρό μέρος της, γιατί η κοινωνική εργασία απαιτεί εξειδικευμένη εκπαίδευση στα πανεπιστήμια της χώρας και συνεχής επιμόρφωση. Ένας Κοινωνικός λειτουργός χρειάζεται να μπορεί να κατανοεί το πρόβλημα του ατόμου-πελάτη και να είναι σε θέση να κρίνει και να ενεργεί χωρίς προκατάληψη. Εργάζεται πάνω σε θέματα διαχείρισης κρίσεων , καταγράφει τις ανάγκες του πληθυσμού, σχεδιάζει προγράμματα πρόληψης σε κάθε κοινότητα,  μελετά και εισηγείται προτεινόμενα σχέδια παρέμβασης κοκ. έννοιες άγνωστες σε πολλούς στην πράξη.

Το να είσαι κοινωνικός λειτουργός στην σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα είναι ένας ρόλος πολύ απαιτητικός που σπάνια λαμβάνει επαίνους και βραβεία. Δεν είναι λίγες φορές που κοινωνικοί λειτουργοί  στο υπέρμετρο  καθήκον τους, κατηγορήθηκαν χωρίς να λάβουν υποστήριξη από την πολιτεία. Συναντάμε πλέον καθημερινά τέτοια παραδείγματα. Η μόνη παρηγοριά είναι σ΄ αυτό το δύσκολο μονοπάτι είναι τελικά η καθαρή μας συνείδηση.

Φέτος στις 19 Μαρτίου, όπως και κάθε χρόνο τον Μάρτη,  τιμούμε την παγκόσμια ημέρα Κοινωνικής Εργασίας. Με αφορμή την ημέρα αυτήν, θα ήθελα να προτείνω σε πολλούς να δουν  την γαλλική  ταινία που διατίθεται στο Ertflix με τίτλο “Les invisibles-οι αόρατες”. Η υπόθεση της ταινίας περιγράφει την δυναμική  προσπάθεια  κοινωνικών λειτουργών που εργάζονται σε έναν  ξενώνα  αστέγων γυναικών, να επανεντάξουν τις γυναίκες με κάθε τρόπο στην κοινωνία έτσι ώστε να μην κλείσει ο ξενώνας με απόφαση του Δήμου.

Είμαι βέβαιη πως πολλοί κοινωνικοί λειτουργοί που θα δουν αυτήν την ταινία θα ταυτιστούν και πολλοί άλλοι θα συνειδητοποιήσουν το πόσο δύσκολο είναι να αποκτήσουν τα αυτονόητα,  μερικοί άνθρωποι που βρίσκονται στο περιθώριο.

*Η Χρυσούλα Τσάπα είναι Κοινωνική Λειτουργός