«Επιβίωση», μια ματιά στο μέλλον;

Μέσα σε 25 ημέρες η αντιδημαρχία Κοινωνικής Αλληλεγγύης κατέγραψε 470 ανθρώπους που επιβιώνουν με 300 ευρώ, σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Αγγελιοφόρου της Κυριακής.

Περίπου 600 οικογένειες της Θεσσαλονίκης παίρνουν τρόφιμα από το Κοινωνικό Παντοπωλείο και δεκάδες άλλες εξυπηρετούνται από τις αντίστοιχες δομές των περιφερειακών δήμων. Καρφίτσα δεν πέφτει πια στα συσσίτια.

Το υπουργείο Παιδείας πανηγυρίζει για τα ηλεκτρονικά βιβλία και τους διαδραστικούς πίνακες, ενώ την ίδια στιγμή ετοιμάζεται να εκδώσει κουπόνια σε 300 σχολεία σ’ όλη τη χώρα για να μην λιποθυμούν τα παιδιά από την ασιτία. Στα χωριά SOS οι μισές αιτήσεις γίνονται από γονείς που δεν μπορούν να μεγαλώσουν τα παιδιά τους λόγω φτώχειας.

Οι αριθμοί των αστέγων αυξάνονται ταχύτατα εντός και εκτός Ευρώπης. Περίπου 40.000 νοικοκυριά στη Βρετανία έχουν δηλώσει πως δεν διαθέτουν πια στέγη ενώ μελέτες στις ΗΠΑ αναφέρουν ότι 1,6 εκατομμύρια παιδιά ζουν στο δρόμο. Στο Σαν Φρανσίσκο ένα κίνημα ακτιβιστών με το σύνθημα «Homes Not Jails» καταλαμβάνει άδεια και εγκαταλειμμένα κτίρια με στόχο να καταδείξει ότι υπάρχουν χώροι για να στεγαστούν οι χιλιάδες άστεγοι που κάθε χρόνο πεθαίνουν από το κρύο.

Στη Θεσσαλονίκη οι δομές για τη στέγαση των αστέγων είναι ανύπαρκτες. Η προοπτική κατασκευής μιας Στέγης Αστέγων δυναμικότητας 100 κλινών, με χρηματοδότηση από το υπουργείο Υγείας, παραπέμφθηκε στις «ελληνικές καλένδες» το 2008.

Στις αρχές Οκτωβρίου ο Λιούμπεν Αλέξιεφ, ένας εκκεντρικός σκηνοθέτης από τη Βουλγαρία και ο Θανάσης Γεωργίαδης, ένας συνταξιούχος των 700 ευρώ, έσπασαν την κλειδαριά του ερειπωμένου πρώην νοσοκομείου «Άγιος Παύλος» στην οδό Φράγκων 17 και κάλεσαν όσους έχουν πρόβλημα στέγης να βρουν καταφύγιο. Στην κατάληψη «Επιβίωση».

Μετά τη μεταφορά του νοσοκομείου Άγιος Παύλος από το κέντρο της πόλης στην Καλαμαριά το 1999, το κτίριο, που ανήκει η καθολική μονή των «Αδελφών του Ελέους», παρέμεινε κλειστό. Μέχρι το 2009 το ελληνικό δημόσιο μίσθωνε το κτίριο – φάντασμα για περίπου 150.000 ευρώ το χρόνο, ενώ τα σχέδια για τη δημιουργία ενός πρότυπου Κέντρου Υγείας αστικού τύπου παρέμεινε, ως συνήθως, στα χαρτιά.

Στην «Επιβίωση» συγκεντρώθηκαν συνολικά 30 άτομα, ανάμεσα τους και μια οικογένεια μ’ ένα 8χρονο κοριτσάκι. Η ανθρωπογεωγραφία των ενοίκων ήταν ανομοιογενής, με μοναδικό κοινό χαρακτηριστικό την ανάγκη για επιβίωση στο οικονομικό περιθώριο και την έλλειψη στέγης. Οι ένοικοι με τη βοήθεια μεμονωμένων ατόμων, συλλογικοτήτων και ομάδων της Θεσσαλονίκης, από πολιτικούς και κοινωνικούς χώρους, ανασκεύασαν τον 4ο και 5ο όροφο του κτιρίου, επιδιόρθωσαν ό,τι μπορούσε να φτιαχτεί, έφτιαξαν κουζίνα με καθημερινό φαγητό και προσπάθησαν να βρουν τρόπους για να γίνουν ξανά ενεργοί και χρήσιμοι πρώτα για τον εαυτό τους και μετά για την κοινωνία. Συναυλίες και εκδηλώσεις διοργανώθηκαν για την οικονομική ενίσχυση των ενοίκων και την κάλυψη των βασικών τους αναγκών. Οι αποφάσεις στην «Επιβίωση» λαμβάνονταν μετά από συνελεύσεις. Κόντρες, αντεγκλήσεις και διαφωνίες ήταν κάτι φυσιολογικό, όπως άλλωστε σ’ όλες τις εκφάνσεις μιας κοινωνίας.

Οι νόμιμοι ιδιοκτήτες του κτιρίου, οι «Αδελφές του Ελέους», προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη και κατέθεσαν μηνυτήρια αναφορά. Λίγες μέρες πριν από τα Χριστούγεννα οι άποροι και άστεγοι ένοικοι της «Επιβίωσης» απομακρύνθηκαν με τη συνδρομή της Εισαγγελίας και της Αστυνομίας. Μέχρι να σφραγιστεί το κτίριο μια αστυνομική κλούβα βρίσκεται σταθμευμένη έξω από το παλιό νοσοκομείο.

Οι άστεγοι μεταφέρθηκαν προσωρινά σε ξενοδοχεία της πόλης με τα έξοδα πληρωμένα από τη Φιλόπτωχο Αδελφότητα Θεσσαλονίκης. Η συνέλευση τους συνεχίζεται και τα αποτελέσματα της ανακοινώνονται ακόμη και μέσω Facebook. Η απομάκρυνση τους από το κτίριο του παλιού νοσοκομείου δεν λύνει κανένα πρόβλημα. Η προσωρινή τους στέγαση, για να μην τους δεις στο φωτεινό Καρουζέλ και το παγοδρόμιο, δεν αλλάζει τα δεδομένα. Οι άνθρωποι που βρέθηκαν εκεί αλλά και όσοι κοιμούνται στα πάρκα και στις εισόδους των πολυκατοικιών δεν γεννήθηκαν άστεγοι. Είναι τα ζωντανά παραδείγματα πίσω από τα νούμερα και τα ποσοστά που μιλούν για αυτούς που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας. Αυξάνονται καθημερινά και η φτώχεια τους δεν τελειώνει μόλις τελειώσει η φιλοξενία τους.