Έρωτας-Χωρισμός-Πληγή

του Μιχάλη Αποστολίδη

Εικόνα: Μιχάλης Γουδής

Άφηνε τους ανθρώπους να δραπετεύουν  από τη μνήμη σου. Η μνήμη είναι  το πιο κοντινό της κόλασης  στη γη. Βασίλης Λαλιώτης.

Έρωτας: «Θα ακούσω τον ύμνο. Έχω τρελαθεί τελείως». Τα λόγια της Πατουλίδου στη μεικτή ζώνη επαναλαμβάνω πριν το Μιλώ-μιλώ. Πάνε δέκα χρόνια που οι παρακάτω μαντινάδες έγιναν άτυπος ύμνος της Κρήτης. Τα αγροτικά ανεβοκατέβαιναν στα χωριά με το διπλό cd από το Σπήλι στη διαπασών, παρέες αγοριών ετοιμάζονταν να πάνε στον Τζουγανάκη κι όχι στον πόλεμο, οι κοπελιές τον έβλεπαν και παραμιλούσαν, μιλούσε και τα έχαναν. Από τότε άλλαξαν πολλά. Ο Τζούγανος έπαψε να είναι μυστικό του νησιού. Η καύλα του να αλλάξει τη μουσική έσβησε. Τον γοήτευσαν οι κύκλοι της διανόησης. Η υπερβολή έγινε κανόνας. Η στιγμή στο Σπήλι θα παρέμενε, ωστόσο, μαγική. Ο έρωτας στη Κρήτη δεν θα ήταν ποτέ ξανά μελαγχολικός. Θα διεκδικούσε αυτά που του ανήκαν. «Πειράζει που μετά το τρίτο λεπτό έσπασα μερικά πράγματα;» ρωτάει κάποιος στο Youtube.

Χωρισμός: Φυσικά και δεν πειράζει. Σπας πράγματα για να μη σπάσεις μούτρα. Η Μαλβίνα σε ένα κείμενό της έχει δώσει καταπληκτικά την παράλυση που μπορεί να προκαλέσει ο έρωτας: «Παίρνω το αεροπλάνο και ανεβαίνω Θεσσαλονίκη να τη δω. Τρελαμένος, θέλω να της πω πόσο ερωτευμένος είμαι, θέλω να πεθάνω μαζί της. Κατεβαίνω παράλυτος. Χέρια, πόδια, δεν μπορώ να τα μανουβράρω. Τη βλέπω να με περιμένει στο αεροδρόμιο. Την κοιτάζω. Και ύστερα την πλακώνω στο ξύλο. Ξύλο πολύ, δεν βάζεις με το νου σου. Την τσάκισα. Πήρα το επόμενο αεροπλάνο και γύρισα. Αυτή ποτέ δεν κατάλαβε γιατί. Ακόμα την αγαπάω την πουτάνα». Μακριά σου οι ώρες δεν περνούν και οι μέρες είναι χρόνοι, λέει ο Μιχάλης σε μια παλιά ηχογράφηση στο Κρητικό κέντρο Ομαλός. 49 λεπτά συνολικά. Μα ήταν τόσο καλός εκείνο το βράδυ που τη σκέφτεται. Και προσθέτει ένα ω ναι που σε κάθε άλλη περίπτωση θα μου είχε φανεί γελοίο. Μια ξαδέρφη μου ποτέ δεν κατάλαβε γιατί κολλούσα σε αυτό το ω ναι. Πως ήταν εκείνο που μου αποκάλυπτε το νόημα κι όχι το δεύτερο μισό της μαντινάδας. Δεν μπορεί παρά ο έρωτας να ήταν αυτό.

Πληγή: «Δεν θέλω μέσα στην καρδιά να βάλω κι άλλο πόνο, θέλω η πληγή που μ’άνοιξες αυτή να μείνει μόνο». Μαζοχισμός; Όχι απαραίτητα. Η κρητική μουσική διορθώνει τα στιχουργικά ατοπήματα με την ευελιξία της. Πόνος με υπόσχεση ευτυχίας. Πόνος που γιατρεύεται όταν ολοκληρώνεται το πέρασμα από το πρώτο στο δεύτερο συρτό. Πόνος με λεβεντιά, πώς αλλιώς; Οι κοινωνίες μας, λένε, κρίνονται από το πώς φέρονται στους πιο αδύναμους. Έτσι και οι εραστές: Κρίνονται όταν χάνουν την εξουσία που έχει ο ένας πάνω στον άλλο. Τότε τις πληγές τις δημιουργούν όσοι εγκλωβίζονται στον εγωισμό τους. Όσοι απέτυχαν να αγαπήσουν, να καταλάβουν και να συγχωρήσουν. Όσοι δεν κουράστηκαν να έχουν δίκιο. Ωραίο πράγμα να επιρρίπτεις ευθύνες.

Μήπως όμως τελικά είναι πιο αθώοι αυτοί που δεν μπορούν να δουν τον κόσμο παρά μόνο μέσα από τα δικά τους μάτια; Κι είναι ένοχοι αυτοί που σκέφτονται τα πράγματα πιο βαθιά; Ποιος θα αναλάβει τα έξοδα για αυτό το δικαστήριο; Άκρη δεν βγαίνει. Όταν δίνεις λάθος πόλεμο, είναι ανακουφιστικό να αποδέχεσαι την ήττα. Έξαλλου όσοι μας πλήγωσαν, άθελά τους, μας χάρισαν μια δεύτερη ζωή.