Έβρος. Δεν έχετε ανάγκη εσείς.

Λέξεις: Χριστίνα Ζουρνά

Με τα χρόνια, ήρθε η απαξίωση. Άδειασαν τα στρατόπεδα, μειώθηκε το μόνιμο προσωπικό, ερήμωσαν τα σπίτια που είχαν χτιστεί για τους αξιωματικούς και τις οικογένειές τους. Άρχισε το ξήλωμα των δημόσιων υπηρεσιών, όλα τα υποκαταστήματα μεταφέρθηκαν αρχικά στο Διδυμότειχο και στην Ορεστιάδα και στη συνέχεια στην Αλεξανδρούπολη.

Τα κέντρα υγείας υποστελεχωμένα, για ψύλλου πήδημα ολόκληρο ταξίδι στην πρωτεύουσα του νομού, γέροι, ανήμποροι, χωρίς αυτοκίνητο – δε βαριέσαι. Ο σιδηρόδρομος; Θα ένωνε το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης με όλα τα Βαλκάνια.. Η ανάπτυξη στην πόρτα σας.. Τη μια χρονιά πλημμύρισαν οι γραμμές, την επόμενη στράβωσαν, την τρίτη καταστράφηκαν, ύστερα λιγόστεψαν οι ανταποκρίσεις, τα βαγόνια, οι επιβάτες.. όπου έσβησαν εντελώς. Δεν υπάρχει τρένο πέρα από την Αλεξανδρούπολη – από πέρσι – ή πρόπερσι; Κάθε μέρα δύο φορές τουλάχιστον, στις δέκα το πρωί και στις τέσσερις το απόγευμα, τρέχαμε στο παράθυρο του σπιτιού του παππού, να δούμε το τρένο που μας χαιρετά σφυρίζοντας περήφανα μέσα από το Σουφλί. Αναμνήσεις..

Οι τράπεζες άφησαν ελάχιστα καταστήματα, υποστελεχωμένα – πλέον κλείνουν και στην πρωτεύουσα του νομού. Τα Ελληνικά Ταχυδρομεία συρρικνώθηκαν, οι τελευταίοι υπάλληλοι που πρόλαβαν να συνταξιοδοτηθούν, βλέπουν τη δουλειά για την οποία μόχθησαν να αναπτυχθεί μέσα σε αντίξοες συνθήκες και προσωπικό κόπο και ενδιαφέρον, να καταρρέει από κεντρικά ερχόμενες αποφάσεις. Τα σχολεία, ειδικά τα δημοτικά, παραμένουν άδεια κουφάρια, μεγαλοπρεπή, τριώροφα, πέτρινα κτήρια όλο περηφάνεια για την ιστορία που έγραψαν και τις γενιές που μεγάλωσαν. Γιατί, εκεί πάνω «στην πινέζα», Θανάση Βέγγο – πόσες αλήθειες κρύβουν άραγε οι ελληνικές ταινίες εποχής; – πάντα για το υδροκεφαλικό κράτος των Αθηνών, ο Έβρος θεωρούνταν εξορία του Αδάμ.

Αλλά και στην εκπαίδευση: Παρόμοιες φήμες. -Πού διορίστηκες; -Στον Έβρο, στο Σουφλί. -Πω πω, καημένε μου.. Κι όμως! Τίποτε μακρύτερα της αλήθειας από τούτο. Ρωτήστε συναδέλφους που έζησαν και δίδαξαν στα σχολεία μας στον Έβρο.

Ύστερα, ήρθαν τα συμφέροντα, το εύκολο χρήμα, το γρήγορο κέρδος, όπως υπόσχονται πάντα οι καιροσκόποι στους αφελείς. Πείστηκαν οι τοπικοί άρχοντες, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, αφήστε την αποψίλωση, καλά είναι ο δρυμός, να μεταφερθούν οι γραμμές του τρένου έξω από τα χωριά, να μη σας ενοχλεί ο θόρυβος και το τράνταγμα, μετά οι ανεμογεννήτριες, στις κορυφές των βουνών φυσάει αέρας – ναι, και οι ντόπιοι άρχοντες πετάνε αετό – το χρήμα ρέει στην πρωτεύουσα από τους δεκάδες πλούσιους τουρίστες από τη γείτονα, όπου δεν μπορούν να ευχαριστηθούν αλκοόλ με το ψαράκι τους, ήρθε και ο στόλος με τα ναυτάκια τα ζουμπουρλούδικα.. πίστεψαν στα παχιά λόγια των καλοθελητών, λίγδωσε προσωρινά το αντεράκι τους με εύκολο χρήμα.. ποιος ασχολείται με τους πιο πάνω; Με τις μέλισσες, τα όρνια, τις κατσίκες, το περιβάλλον; Δεν έχουν ανάγκη. Εμείς στην πόλη έχουμε ανάγκες. Εσείς οι ντόπιοι, ξέρετε να επιζείτε. Δεν έχετε ανάγκη εσείς.

Ο εμπρησμός ήταν θέμα χρόνου. Τρία χρόνια γλίτωσε και ξαναγλίτωσε η Δαδιά λόγω της υπεράνθρωπης προσπάθειας των κατοίκων της περιοχής που στο μεταξύ λοιδορήθηκαν και απαξιώθηκαν για να φτάσει να σβήσει σιγά σιγά το περιβαλλοντικό κέντρο, στολίδι του Έβρου, καμάρι της Θράκης, στο οποίο κάθε χρόνο έρχονταν χιλιάδες μαθητές και επισκέπτες από όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης.. σε προστατευόμενη υποτίθεται τοποθεσία παγκόσμιας κληρονομιάς, ασύγκριτου κάλλους και οικολογικού ενδιαφέροντος. Αλλά.. για «κάτι πουλιά θα χάσουμε το μύριο;» Δε βαριέσαι. Η φύση ξαναγεννάται, σιγά, δεν έχει ανάγκη – εμείς παλεύουμε για το σήμερα. Βάλε υπογραφή, ναι, εκεί δίπλα στη σφραγίδα.

Οι υπόλοιπες δικαιολογίες, ποιος φταίει, τι φταίει, ποιος έβαλε τη φωτιά, οι διάφορες τηλεοπτικές αψιμαχίες και η αισχρή εκμετάλλευση ζώντων και νεκρών, με αφήνουν παγερά αδιάφορη. Αναλώσιμοι είμαστε, όλοι μας, σε κάθε στιγμή της ζωής μας. Πιόνια στα παιχνίδια των από πάνω. Όταν μαλώνουν οι ελέφαντες, πονούν τα μυρμήγκια.

Όταν κάποτε ρωτήσαμε τον κεκοιμημένο πλέον Μητροπολίτη Ορεστιάδος, Διδυμοτείχου και Σουφλίου, Νικηφόρο, συγγενή μας από τα Φέρραι: «πώς εσύ, ένας τόσο αξιόλογος και μορφωμένος άνθρωπος, ενώ είχες τη δυνατότητα, την ευκαιρία, αλλά και τις γνώσεις συγκριτικά με τόσους άλλους μητροπολίτες, δεν πήγες στο κέντρο των αποφάσεων, την Αθήνα, παρά έμεινες εδώ να προσπαθείς να βάλεις μυαλό στα εβρίτικα γκατζόλια;» μας είπε: «είναι ατίθασοι, αυθόρμητοι, απότομοι, αλλά όλο καρδιά. Δεν μπορώ να ζήσω μακρυά από αυτόν τον ευλογημένο τόπο. Τον αγαπώ. Και θέλω να τους δείχνω καθημερινά πώς να κάνουν υπομονή και πώς να τον αγαπούν και να τον φροντίζουν κι εκείνοι». Κοιμήθηκε το 2009, πριν προλάβει να δει την καταστροφή που έχει υποστεί την τελευταία δεκαετία ο ευλογημένος, αγαπημένος του τόπος.

Συγχωρήστε μου τον πόνο, αλλά και την κατάχρηση του χρόνου σας και της σελίδας. Ποιος είναι ο ρόλος μας ως εκπαιδευτικών; Να μην επιτρέψουμε σε άλλη γενιά να πει: δεν ήξερα, δεν κατάλαβα, δεν με ενδιέφερε.

Κάποτε και το Μπαλί ανήκε στους ιθαγενείς του. Και δεν χάθηκε σε μία νύχτα Τώρα έχουμε ήδη φτάσει στην 13η μέρα καταστροφής. Τι να πω και τι να γράψω…

* H Χριστίνα Ζουρνά είναι μαθηματικός, ΥΔ ΠΑΜΑΚ