Φαντάσματα και μαθήματα

Βράδυ στην αρχή της εβδομάδας. Η διαδρομή δεν είναι μεγάλη, στην Τσιμισκή από τη Βενιζέλου μέχρι την Κούσκουρα, μερικά μέτρα. Τα πεζοδρόμια είναι άδεια όπως και οι δρόμοι. Μοναδικές… “παραφωνίες” οι σκιές που κουλουριάζονται στις εισόδους άδειων καταστημάτων. Ένα κοριτσάκι παίζει κουρασμένα το ακορντεόν λίγο πριν την Κομνηνών, μία ηλικιωμένη γυναίκα έχει κι αυτή ένα ακορντεόν έξω από τη στοά Χιρς, ενώ στη γωνία της Αριστοτέλους μία ακρωτηριασμένη κοπέλα ουρλιάζει “πεινάω” έξω από ένα φούρνο… Στα σκαλιά της Παναγίας της Ελεούσας έχει σωριαστεί και επαιτεί άλλος ένας ηλικιωμένος που προσπαθεί ταυτόχρονα να ζεσταθεί. Ευτυχώς κάπου εκεί τελειώνει η διαδρομή. Μέσα σε λιγότερα από 10 λεπτά η άδεια αστική σκηνή μετατρέπει σε πρωταγωνιστές τη νύχτα τους αφανείς κομπάρσους της ημέρας.

Κυριακή βράδυ λίγο μετά τις 22:00 στην Αλεξάνδρου Σβώλου, περιμένοντας την παραγγελία του φαγητού γίνεται αντιληπτή η ανατριχιαστική ησυχία που επικρατεί στην Αγγελάκη και στη Σβώλου. Μετρημένα στα δάχτυλα του ενός χεριού είναι τα αυτοκίνητα. Όσο για τους πεζούς… Η βροχή συνεχίστηκε για τέταρτη συνεχή ημέρα. Το σκηνικό μοιάζει πολύ ευρωπαϊκό, η καθημερινή πλοκή γίνεται με ταχύτατους ρυθμούς τριτοκοσμική… Η πόλη μετατράπηκε σε φάντασμα τις φετινές χειμωνιάτικες νύχτες και περιμένει την άνοιξη με πρωτοφανή προσμονή.

Παρασκευή βράδυ σε ένα μπαρ συζητάμε για το κούρεμα και psi… Η συζήτηση είναι από μόνη της σουρεαλιστική, ωστόσο προκαλεί ένταση. Πόσο καλή και πόσο… λύση είναι το κούρεμα; Στο δίλημμα χρεοκοπία ή Μνημόνιο 2 και όλα τα παρελκόμενα η εθνική επιλογή έδειξε την κουρτίνα δύο. Ο τρόμος που επιμελώς καλλιεργήθηκε από πολιτικούς και ΜΜΕ και ο ευρωπαϊκός εκβιασμός έπιασαν τόπο. Εγκλωβιστήκαμε σε μία επιλογή, διότι σε διαφορετική περίπτωση «δε θα είχαμε γάλα στα ράφια των σούπερ μάρκετ». Επιλέξαμε τη χρεοκοπία όπως τη θέλουμε εμείς, γιατί μία ανεξέλεγκτη θα ήταν καταστροφική. Εξασφαλίσαμε λιτότητα και χρέος 120,5% του ΑΕΠ το 2020 και κατοχυρώσαμε σταθερή, πραγματική ανεργία άνω του 20%. Πόσο καλύτερα ή πόσο χειρότερα θα ήταν τα πράγματα σε διαφορετική περίπτωση; Η συζήτηση μένει τελικά στον αέρα.

Η κοινωνική αποσύνθεση και η πολιτική απαξίωση είναι οδυνηρός συνδυασμός. Την ώρα που η εγκληματικότητα χτυπάει κόκκινο και τα γιαούρτια μετατρέπονται σε πολεμοφόδια, δεν υπάρχει έστω μία πολιτική προσωπικότητα που να αντιμετωπίζει με τη δέουσα σοβαρότητα την κατάσταση. Οι εσωκομματικές διεργασίες στο ΠΑΣΟΚ έχουν όλα τα χαρακτηριστικά παρωδίας, η ΝΔ ονειρεύεται εκλογές και διακυβέρνηση, απαρνούμενη οποιαδήποτε ευθύνη για το σημερινό χάλι. Η αριστερά παραμένει σταθερά εκτός πραγματικότητας, την ίδια στιγμή που η άκρα δεξιά ενισχύεται επικίνδυνα και ξεκινά περιοδεία από το Δίστομο και ζητά αλλαγές για την οπλοκατοχή… Ένα πολιτικό σκηνικό πλήρους αστάθειας και αναξιοπιστίας. Άνθρωποι ανίκανοι να κουμαντάρουν καλά καλά την οικογένειά τους επωμίζονται αρμοδιότητες δυσανάλογες του διαμετρήματός τους. Κομματικά υποταγμένοι ή απλώς πειθαρχημένοι απολαμβάνουν προνόμια και παραγράφουν τις ευθύνες τους, την ίδια στιγμή που επιβάλλουν μέτρα αναδρομικής ισχύος στους πολίτες. Φαντάσματα που φοβούνται να αντιμετωπίσουν τους εκλογείς τους στις παρελάσεις της 25ης Μαρτίου με επικεφαλής έναν διορισμένο τραπεζίτη.

Την Πέμπτη το βράδυ η ΝΕΤ προβάλλει το τελευταίο επεισόδιο του «Εξάντα» του Γιώργου Αυγερόπουλου με τίτλο «Μαθήματα από τους Βίκινγκς». Η Ισλανδία ήταν από τις πρώτες οικονομίες που βρέθηκαν στη δίνη της κρίσης. Ο πρόεδρος της χώρας, Όλαφουρ Ράγκναρ Γκρίμσον δεν ανέλαβε την ευθύνη να μετακυλήσει την αποτυχία των τραπεζικών ιδρυμάτων της χώρας και αποφάσισε δύο φορές τη διαξαγωγή δημοψηφίσματος ξεσηκώνοντας θύελλα αντιδράσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

«Φτάνεις σε αυτά τα σταυροδρόμια, όπου απ’ τη μία πλευρά είναι οι απαιτήσεις των αγορών και από την άλλη η δημοκρατική βούληση του κόσμου. Η απάντησή μου ήταν βεβαίως ότι ερχόμενοι αντιμέτωποι με μία τέτοια επιλογή, πρέπει να πάμε με τη δημοκρατική βούληση του κόσμου. Γιατί, ποια είναι η μεγαλύτερη συνεισφορά της Ευρώπης στον πολιτισμό; Δεν είναι η οικονομία των αγορών. Είναι η δημοκρατία.»

http://vimeo.com/37301923

Σήμερα, τέσσερα χρόνια μετά, η Ισλανδία άρχισε να δείχνει σημάδια ανάκαμψης. Η ανεργία μειώνεται, η ανάπτυξη βρίσκεται περίπου στο 2,5%. Ωστόσο για να γίνει αυτό, μπήκαν σε εφαρμογή ανορθόδοξοι χειρισμοί, τελείως διαφορετικοί από αυτούς που επιβάλλει η Ε.Ε. και το Δ.Ν.Τ. σε χώρες της ευρωζώνης που πλήττονται από την κρίση. Χειρισμοί που πολλές φορές έφεραν τη χώρα αντιμέτωπη με τη Διεθνή Κοινότητα και τις αγορές. Πλέον ακόμα και το Δ.Ν.Τ. παραδέχεται πως η διαφορετική διαχείριση της κρίσης από τους Ισλανδούς έφερε καρπούς.*

Ίσως η Ισλανδία να μην είναι το πλέον κατάλληλο παράδειγμα σύγκρισης με μία χώρα της Ευρωζώνης με τις ιδιαιτερότητες της Ελλάδας. Αποδεικνύει, ωστόσο, περίτρανα πως μονόδρομοι και διλήμματα δεν υπάρχουν, όταν οι ζωές των απλών ανθρώπων βρίσκονται στη μέση.

* Από την ιστοσελίδα του Εξάντα