Φεμινισμός, μεταφεμινισμός, κορονοϊός και άλλες κρίσεις
Με τον εγκλεισμό στο σπίτι λόγω της πανδημίας του κορονοϊού, το πρόβλημα της ενδοοικογενειακής βίας παίρνει ολοένα και μεγαλύτερες διαστάσεις.
Λέξεις: Κική Αραβίδου*
Με τον εγκλεισμό στο σπίτι λόγω της πανδημίας του κορονοϊού, το πρόβλημα της ενδοοικογενειακής βίας παίρνει ολοένα και μεγαλύτερες διαστάσεις. Το φαινόμενο αυτό εκτός από το ότι μας φαίνεται αναμενόμενο και εξηγήσιμο, αφού το θύμα/θύματα περνάει περισσότερο χρόνο με τον άνθρωπο που κακοποιεί, καταγράφεται σε εκθέσεις που δημοσιοποιήθηκαν από Κίνα, ΗΠΑ και άλλες χώρες, όπου έχουν τα πρώτα επεξεργάσιμα στοιχεία, καθώς είναι ένα δυναμικό φαινόμενο στην εξέλιξή του. Στην χώρα μας, αν και δεν έχουμε ακόμη στοιχεία, διαβάσαμε όμως πριν μερικές μέρες στον Τύπο μια καταγγελία από το κέντρο Γυναικείων Μελετών και Ερευνών «Διοτίμα», ότι σε αστυνομικό τμήμα που κατέφυγε μια γυναίκα με τα παιδιά της να καταθέσει μήνυση σωματικής κακοποίησης από τον άντρα της, οι αστυνομικοί αρνήθηκαν να παραλάβουν οποιοδήποτε έγγραφο και προσπάθησαν να την αποτρέψουν από την εκκίνηση της διαδικασίας με το πρόσχημα των έκτακτων συνθηκών λόγω κορονοϊού!
Και αν οι έκτακτες συνθήκες επιδεινώνουν τις καθημερινές συνθήκες διαβίωσης των γυναικών που υφίστανται την οικογενειακή βία, πριν ο ιός γίνει πανδημία είχαμε ενημερωθεί για μια έρευνα που δημοσιεύτηκε από το Πρόγραμμα Ανάπτυξης Ηνωμένων Εθνών (UNPD) σύμφωνα με την οποία το 90% των ανθρώπων, ανεξαρτήτως φύλου, είναι προκατειλημμένο σε βάρος των γυναικών σε σχέση με την πολιτική, την επιχειρηματικότητα/οικονομία, την εργασία και την εκπαίδευση. Οι προκαταλήψεις αυτές είναι τα «αόρατα εμπόδια που συναντούν οι γυναίκες προκειμένου να κατακτήσουν την ισότητα.»
Το θέμα των γυναικείων δικαιωμάτων επανήλθε, ούτως ή άλλως, δυναμικά στο προσκήνιο με την ύφεση, καθώς στην χώρα μας αλλά και γενικά στον δυτικό κόσμο διαπιστώσαμε ένα πισωγύρισμα στο θέμα των δικαιωμάτων συνολικά και ειδικότερα στα γυναικεία δικαιώματα, που συνδυάζεται και με την άνοδο των ακροδεξιών και των λαϊκιστικών κομμάτων. Θέματα που θεωρούσαμε ότι είχαν κλείσει δια παντός, όπως η αυτοδιάθεση του σώματος και το δικαίωμα της επιλογής στην άμβλωση «κάποιοι» τα επανέφεραν για συζήτηση.
Αν το δούμε ιστορικά, τις δεκαετίες ’80, ’90, αρχές 2000, λόγω των κατακτήσεων του φεμινιστικού κινήματος, ριζοσπαστικού ή μη, αλλά και της ανάπτυξης του συστήματος, υπήρξε μια πρόοδος στον τομέα της ισότητας των φύλων στην εργασία, στην οικογένεια, στην κοινωνία. Αυτό αποτυπώθηκε και μέσω κάποιων πιο προωθημένων νόμων για την εποχή. Τότε εμφανίστηκε και ο όρος μεταφεμινισμός, που ουσιαστικά ήταν μια συντηρητική προσέγγιση του φεμινισμού, μια επίθεση στο παραδοσιακό φεμινιστικό κίνημα, κάπως απολιτίκ και η πρόταξη ενός νέου τύπου γυναίκας που προβάλλονταν σαν ερωτικά επιθυμητή (αντικειμενοποίηση), που όμως είχε και απαιτήσεις στην εξουσία. Η τάση αυτή ταυτίστηκε με τις δυτικές κοινωνίες και κυρίως τις ανώτερες κοινωνικά τάξεις. Μάλιστα τότε παρατηρείται και η επίθεση στις παραδοσιακές φεμινίστριες με σκοπό την υπονόμευση τους. Ήταν η εποχή που αν δήλωνες φεμινίστρια ήσουν θύμα bulling από γυναίκες και άντρες. Από το 2008 όμως, με την οικονομική κρίση σε ανάπτυξη, άρχισε μια αντίστροφη πορεία, περιστολή των δικαιωμάτων και διεύρυνση των ανισοτήτων. Η κρίση έπληξε τα πιο ευάλωτα κοινωνικά στρώματα σε μεγαλύτερο βαθμό και φυσικά τις μειονότητες και τους κοινωνικά αδύναμους ως προς τα δικαιώματα τους στην εργασία, στη αποζημίωση της εργασίας, στις κοινωνικές δομές υποστήριξης, στην προστασία τους από κάθε μορφής βία κ.α.. Σήμερα το φεμινιστικό κίνημα επανέρχεται δυναμικά σε όλο τον κόσμο με ριζοσπαστικές ή όχι μορφές, (βλ. femen, #metoo, #NiUnaMenos, #TimesUp. #UnVioladorEnTuCamino) για να απαντήσει στα όλο και αυξανόμενα κρούσματα ανισότητας, πάντα όμως με πολιτικό πλαίσιο και βάζοντας στο κάδρο τις γυναίκες όλων των κοινωνικών τάξεων, φυλών και θρησκειών όπως και των σεξουαλικών μειονοτήτων.
Ας θυμηθούμε ότι την δεκαετία του ’70 μία από τους μεγαλύτερους Γάλλους στοχαστές στην ιστορία, η Simone de Beauvoir έγραψε ότι η χειραφέτηση των γυναικών πρέπει να είναι δουλειά των ίδιων των γυναικών.
Δεν μπορώ να φανταστώ κάτι πιο ταιριαστό για το παρόν μας!
*Αγρ.Τοπογράφος Μηχανικός, Msc, Υποψήφια Διδάκτορας στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, Μέλος του ΔΣ της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας των Μηχανικών του Δημοσίου (ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ)
