Φόβοι, κηδειόχαρτα και αλληλεγγύη

Εδώ και δέκα χρόνια ανακάλυψα κατά λάθος κι έκτοτε χρησιμοποιώ σχεδόν καθημερινά μια ιστοσελίδα –εξαιρετικό εργαλείο για δημοσιογράφους και όχι μόνο. Στο www.paperball.de μπορεί κανείς δίνοντας τη λέξη –κλειδί, π.χ. «Ελλάδα», να βρίσκει ότι έχει δημοσιευτεί σχετικά στο γερμανόφωνο Τύπο το τελευταίο 48ωρο. Μέχρι πριν από δύο χρόνια ήταν ελάχιστα αυτά τα δημοσιεύματα, και τα περισσότερα είχαν σχέση με ποδοσφαιρικές ομάδες ή με ταξιδιωτικά ρεπορτάζ. Από το 2010, όμως, καθημερινά εμφανίζονται εκατοντάδες, ενίοτε και χιλιάδες ρεπορτάζ, σχόλια ή αναλύσεις για την ελληνική κρίση. 17.890 εμφανίστηκαν χτες το μεσημέρι – πολλά βέβαια είναι αναδημοσιεύσεις του ίδιου κειμένου. Δεν είναι μόνο τα πρωτοσέλιδα των εντύπων ευρείας κυκλοφορίας, όπως αυτό του κατά κανόνα έγκυρου Spiegel την περασμένη Δευτέρα, που έντυσε το φέρετρο του ευρώ με την ελληνική σημαία.

Δεν είναι μόνο τα κραυγαλέα πρωτοσέλιδα της λαϊκίστικης Bild –των τεσσάρων εκατομμυρίων αντιτύπων καθημερινά- που την ημέρα της ψήφου εμπιστοσύνης έγραφε ότι «σήμερα κλυδωνίζεται η Ακρόπολη». Δεν είναι μόνο τα ελάχιστα κολακευτικά πορτραίτα του Αντώνη Σαμαρά, που φιλοξενούνται και σε δεξιές γερμανικές εφημερίδες και τον παρουσιάζουν ως έναν «καιροσκόπο αρνητή», που βάζει το πολιτικό του μέλλον πάνω από το συμφέρον της χώρας. Δεν είναι μόνο τα –συνήθως εμπεριστατωμένα- ρεπορτάζ για το μπάχαλο του ελληνικού κράτους, τις συντάξεις μαϊμού, τα φακελάκια, τη φοροδιαφυγή, τις αργομισθίες, όλα αυτά που κάπου τα ξέρουμε, μεταξύ μας τα στηλιτεύουμε, αλλά μας ενοχλεί να τα βλέπουμε γραμμένα από μια ξένη πένα, ενίοτε χωρίς βαθιά γνώση της ελληνικής πραγματικότητας. Δεν είναι μόνο οι λαϊκίστικοι λίβελοι για τους «χαραμοφάηδες του Νότου που τρώνε τα λεφτά των Γερμανών φορολογουμένων».

Τα άρθρα που κυριαρχούν αυτό το διάστημα αποπνέουν πρωτίστως έναν –περισσότερο ή λιγότερο κρυμμένο- φόβο: ότι η ελληνική κρίση μπορεί να τινάξει το ευρωπαϊκό οικοδόμημα στον αέρα, επειδή η Ευρώπη είναι κατώτερη των περιστάσεων, επειδή είναι ανίκανη να ξεπεράσει τους εθνικούς εγωισμούς της και να βρει μια λύση, επειδή είναι αδύναμη απέναντι στις ασφυκτικές πιέσεις των αγορών, των οίκων αξιολόγησης, των τραπεζών. Αυτός ο φόβος βαραίνει περισσότερο στην πλάστιγγα από ο,τιδήποτε άλλο. Και οδηγεί σε δύο αντιδιαμετρικές κατευθύνσεις. Για την ώρα η κύρια κατεύθυνση είναι αυτή της… αλληλεγγύης, ώστε να σωθεί πάση θυσία η Ελλάδα για να σωθεί η Ευρώπη. Κερδίζει όμως έδαφος και η προσπάθεια θωράκισης της Ευρώπης έναντι του ελληνικού προβλήματος, με απώτερο στόχο να ξεφορτωθεί κάποια στιγμή το ελληνικό… βαρίδιο, όταν δεν θα είναι πλέον τόσο επικίνδυνο.