Φουσκωμένοι λογαριασμοί ρεύματος: Πώς θα προστατευθούν οι καταναλωτές

Λέξεις: Παναγιώτης Γεωργιάδης

Στη Δικαιοσύνη προσφεύγουν εκατοντάδες καταναλωτές διεκδικώντας, αφενός μεν την κατάργηση της ρήτρας αναπροσαρμογής στους λογαριασμούς ρεύματος και των παράνομων χρεώσεων που αυτή συνεπάγεται, αφετέρου την αναγνώριση ως καταχρηστικών των πρακτικών της εκ των υστέρων μονομερούς τροποποίησης από τους προμηθευτές των όρων τιμολόγησης.

Σύμφωνα με στοιχεία των καταναλωτικών ενώσεων, οι επιβαρύνσεις στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος ξεπερνούν το 100% για τους οικιακούς καταναλωτές και το 300% – 500% για τους επαγγελματίες και τις επιχειρήσεις, την στιγμή που οι παραγωγοί ενέργειας καταγράφουν υπερκέρδη και οι προσδοκίες περί αυτορρύθμισης της αγοράς αποδεικνύονται φρούδες.

Οι δυσθεώρητες αυξήσεις στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος πέραν της παγκόσμιας ενεργειακής κρίσης, οφείλονται και σε δύο ακόμη παράγοντες:

Πρώτον στην επιβολή από τον Αύγουστο του 2021, της ρήτρας αναπροσαρμογής στους λογαριασμούς του ρεύματος, που αντικατέστησε τον αντίστοιχο μηχανισμό που ίσχυε και βασίζονταν στη ρήτρα CO2 δηλαδή στη διακύμανση των τιμών με βάση τα δικαιώματα εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα.

Η Ρήτρα Αναπροσαρμογής είναι η σύνδεση των τιμολογίων των παροχών ηλεκτρικού ρεύματος χαμηλής τάσης, με την εξέλιξη της αγοράς του Χρηματιστηρίου Ενέργειας, με αποτέλεσμα η τιμολόγηση να βασίζεται πλέον στην διακύμανση της τιμής που έχει η χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.

Δεύτερον στην πρακτική της μονομερούς εκ των υστέρων αναπροσαρμογής, των σταθερών τιμολογίων ηλεκτρικής ενέργειας που έχουν συνάψει προμηθευτές με πελάτες, αξιοποιώντας πρόβλεψη του Κανονισμού Προμήθειας που επιτρέπει μια τέτοια ενέργεια. Οι εταιρείες-πάροχοι για να διεκδικήσουν μερίδιο στην αγορά, έκαναν προτάσεις ελκυστικές για να προσελκύσουν πελάτες, χωρίς να διασφαλίζουν ότι μπορούν να τους δίνουν την υποσχόμενη ηλεκτρική ενέργεια στην προδιαγεγραμμένη τιμή. Λόγω της παγκόσμιας ενεργειακής κρίσης, προσπαθούν τώρα να αλλάξουν, τους όρους στα συμβόλαια με ρήτρα σταθερής τιμής του ρεύματος. 

Πώς το κάνουν; Αποστέλλοντας απλή ειδοποίηση που συχνά δεν λαμβάνει υπόψη ο καταναλωτής. Συγκεκριμένα, στο άρθρο 30 του Κανονισμού Προμήθειας, αναφέρεται ότι ο προμηθευτής μπορεί να προχωρά σε μονομερή αλλαγή όρων της σύμβασης, εάν αυτό προβλέπεται στη σύμβαση. Με βάση την παραπάνω πρόβλεψη, οι προμηθευτές έχουν τη δυνατότητα να αποδεσμευθούν από ζημιογόνες για τους ίδιους και επωφελείς για τους πελάτες τους συμβάσεις με μόνη προϋπόθεση να έχει περάσει ένα εξάμηνο από την υπογραφή της σύμβασης και να ειδοποιηθεί ο καταναλωτής τουλάχιστον 60 ημέρες πριν την αλλαγή. 

Με τον τρόπο αυτό πέφτει και το τελευταίο «κάστρο» που είχαν (ή θεωρούσαν ότι είχαν) οι καταναλωτές, αυτό των σταθερών τιμολογίων, καθώς πλέον και αυτά ακολουθούν την άνοδο των τιμών ενέργειας. Να σημειωθεί ότι ο Κώδικας Προμήθειας είναι υπουργική απόφαση που εκδίδεται μετά από γνώμη της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας.

Όπλο στα χέρια των καταναλωτών είναι η δυνατότητα που τους παρέχεται από τον νόμο (άρθρο 10 του ως άνω ν. 2251/1994, όπως αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 13 του ν. 3587/2007, και κωδικοποιήθηκε με τον νόμο 4512/2018), για την άσκηση της συλλογικής αγωγής μέσω των ενώσεων καταναλωτών. 

Μέσω της άσκησης μιας τέτοιας αγωγής, που το Ινστιτούτο Καταναλωτών Ν.ΙΝΚΑ που εδρεύει στην Θεσσαλονίκη θα προβεί προσεχώς, οι καταναλωτές μπορούν να διεκδικήσουν την επιστροφή των υπέρογκων επιβαρύνσεων που καταχρηστικά και παράνομα τους επιβλήθηκαν. 

Το πλεονέκτημα της συλλογικής διεκδίκησης, είναι ο επιμερισμός σε όλους τους ενάγοντες του κόστους των απαιτούμενων δικαστικών ενεργειών, και ότι η απόφαση που θα εκδοθεί θα ισχύει για όλους. 

Η διαδικασία είναι απλή καθώς για να συμμετάσχει ο πολίτης σε αυτή την συλλογική διεκδίκηση, απαιτείται η εγγραφή του σε μια αναγνωρισμένη καταναλωτική ένωση που διαθέτει τουλάχιστον 500 ενεργά μέλη και η προσκόμιση των ακόλουθων εγγράφων :

Αντίγραφο της σύμβασης που έχει υπογράψει με το δικό του πάροχο.

Αντίγραφα εκκαθαριστικών λογαριασμών Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου-Μαρτίου 2021.

Αντίγραφα εκκαθαριστικών λογαριασμών Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου-Μαρτίου 2022.

Ανάθεσης πληρεξουσιότητας για την εκπροσώπησή του, στον δικηγόρο που θα αναλάβει τη σύνταξη, κατάθεση και εκδίκαση της Συλλογικής Αγωγής.

*Ο Παναγιώτης Γεωργιάδης είναι Δικηγόρος Παρ΄ Αρείω Πάγω, Μέλος ΔΣ – Υπεύθυνος Δημοσίων Σχέσεων του Ινστιτούτου Καταναλωτών Ν.ΙΝΚΑ

 https://www.newinka.org, email: [email protected]