Γαλλικές βουλευτικές εκλογές, πρώτος γύρος: Επισημάνσεις και διαπιστώσεις

Λέξεις: Στέφανος Γραβάνης

Τα αποτελέσματα των γαλλικών βουλευτικών εκλογών μπορεί να εξέπληξαν κάποιους-ες στην Ελλάδα και τη διεθνή κοινή γνώμη, ωστόσο δεν ήταν απρόσμενα για όσους-ες παρακολούθησαν τη γαλλική πολιτική σκηνή από την έναρξη της περιόδου των Προεδρικών εκλογών. 

Η δυσαρέσκεια για τον νεοεκλεγέντα Πρόεδρο Μακρόν εκφράστηκε και μέσα από την ψήφο των Γάλλων πολιτών στις βουλευτικές εκλογές της 12ης Ιουνίου. Την ερχόμενη Κυριακή, στο Β’ γύρο, θα δούμε την ισχύ που θα έχει η νέα γαλλική κυβέρνηση η οποία σχηματίστηκε πρόσφατα από τον Πρόεδρο Μακρόν. 

Το επικρατέστερο σενάριο είναι να ξεπεράσει οριακά την απόλυτη πλειοψηφία των 289 βουλευτών (οι εκτιμήσεις δίνουν για τον προεδρικό συνασπισμό περίπου 290-300 βουλευτές και τον αριστερό συνασπισμό 190-200). Η διαφορά είναι εμφανής με το 2017, όπου είχε περισσότερους, 351 βουλευτές, με μεγάλη διαφορά από τον δεύτερο που ήταν οι Ρεπουμπλικάνοι.

Ιδεολογική αντιπαράθεση και πόλωση

Ενα από τα παράδοξα των φετινών εκλογών που προανείγγειλαν την πόλωση είναι η παρουσίαση δυο διαφορετικών εκλογικών αποτελεσμάτων. Μια πρώτη προσφυγή του αριστερού συνασπισμού της Νεας Λαïκής Ενότητας για την Οικολογία και την Κοινωνία (NUPES) υπήρξε πριν τις εκλογές καθώς δεν αναγραφόταν ως πολιτικός συνασπισμός στα ψηφοδέλτια. 

Η διαφορά λύθηκε με απόφαση του αντίστοιχου γαλλικού ΣτΕ, σύμφωνα με την οποία ήταν νομικά ορθή η παρουσία υποψηφίων από διαφορετικά κόμματα στη συμμαχια της Νεας Λαïκής Ενότητας. Η δεύτερη παραφωνία υπήρξε κατά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων όταν προσμετρήθηκαν ως ανεξάρτητοι αριστεροί υποψήφιοι, κάποιοι που είτε ήταν ήδη βουλευτές με την Ανυπότακτη Γαλλία του Μελενσόν είτε είχαν ανακοινώσει την κάθοδό τους με την Νέα Λïική Ενότητα. Το ποσοστό της θα ανέρχονταν, σύμφωνα με την εφημερίδα Le Monde σε 26,1% αντί 25,6% όπως ανακοίνωσε το Υπουργείο Εσωτερικών. Η διαφορά θα λυθεί ξανά στο αντίστοιχο ΣτΕ μετά τις εκλογές.

Ύστερα από την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της πρώτης Κυριακής, όπου έχουμε ένα διαφορετικό σκηνικό από τις Προεδρικές, υπήρξε ένα μούδιασμα στις τάξεις του κυβερνητικού στρατοπέδου. 

Αυτό φάνηκε στην αργοπορημένη αντίδραση περί της πολιτικής του τοποθέτησης σε περιφέρειες όπου δεν εκπροσωπούνταν στο Β’ γύρο. Χρειάστηκε να περάσουν τρεις ώρες από την ανακοίνωση των πρώτων αποτελεσμάτων, για να δηλώσει η κυβερνητική εκπρόσωπος, επίσημα, πως δε θα έπρεπε να υπάρχει ψήφος στο κόμμα της Λεπέν. Αντίθετα, στο Β’ γύρο των Προεδρικών, όλοι οι υποψήφιοι άμεσα, πλην Ερίκ Ζεμούρ, δήλωσαν ξεκάθαρα τη στάση τους : Kαμία ψήφο στη Λεπέν.

Είναι φανερό ότι η Προεδρική συμμαχία επέλεξε μια ιδεολογική πόλωση, παράλληλα με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων. 

Το ίδιο βράδυ των εκλογών, η νεοδιορισθείσα πρωθυπουργός Elisabeth Borne δήλωνε πως ‘’απέναντι στα άκρα είμαστε η μόνη δύναμη σταθερότητας και με πρ;oγραμμα συνοχής’’, χρησιμοποιώντας αυτόν τον όρο με στόχο να απαξιώσει διάφορους πολιτικούς χώρους πέραν από αυτόν της Μαρίν Λεπέν και Ζεμούρ. Στο ίδιο μήκος κύματος, o Jean-Michel Blanquer, πρώην Υπουργός Παιδείας, μία από τις πιο αρνητικές φιγούρες της προηγούμενης κυβέρνησης και αφού καταψηφίστηκε από τον Α’ γύρο, δήλωνε πως η άκρα Αριστερά είναι το ίδιο επικίνδυνη με την ακροΔεξιά. 

Η πόλωση εντάθηκε όταν υποψήφιοι και κυβερνητικά στελέχη διαχώρισαν τη θέση τους από την επίσημη κυβερνητική θέση προσπαθώντας να βασίσουν την επιχειρηματολογία τους στη ρητορική περί ‘’ακραίων’’. Ενδιαφέρον έχει η θέση αυτή, καθώς η νέα Λαïκή Ενότητα δε θα μπορoύσε να χαρακτηριστεί άκρα Αριστερά, παρά μόνο ριζοσπαστική, ρεφορμιστική Αριστερά. Αλγεινή εντύπωση προκάλεσε επίσης, η Ροξάνα Μαρασινεάνου, πρώην Υπουργός Αθλητισμού, η οποία κάλεσε να την ψηφίσουν ώστε να ‘’δημιουργηθεί ένα δημοκρατικό μέτωπο απέναντι σε μια υποψηφιότητα, όπως αυτή της Rachel Keke που απειλεί τη γαλλική δημοκρατία,’’.

 Επεδίωξε να επιτεθεί σε μια υποψήφια που εκπροσωπεί ως καμαριέρα τις συναδέλφους της, αγωνιζόμενες σκληρά ως εργαζόμενες στην αλυσίδα ξενοδοχείων IBIS στο Παρίσι, διεκδικώντας καλύτερες συνθήκες εργασίας. Τέτοιου είδους επιχειρήματα αντικατοπτρίζουν την ένδεια των επιχειρημάτων της κυβερνητικής παράταξης, οπως επισήμαναν και πολιτικοί αναλυτές στη γαλλικά μέσα.

Οπως αναφέρει στο κύριο άρθρο της Le Monde, της 13ης Ιουνίου, ο διευθυντής της, Jerome Fenoglio , ‘’ο προεδρικός συνασπισμός επαναπαύτηκε στη συνήθη εκλογική ώθηση που δίνουν οι ψηφοφόροι στο νεοεκλεγέντα Πρόεδρο’’. Η αντίδραση αυτή πιθανώς δικαιολογείται και από τη στάση που η Προεδρική πλειοψηφία αποφάσισε να ακολουθήσει κατά την προεκλογική περίοδο των βουλευτικών εκλογών. Και συνεχίζει o J.Fenoglio: ‘’ Οι επικεφαλείς του προεδρικού πολιτικού σχηματισμού, αποφάσισαν να απέχουν, να μη συζητούν , να μη συνομιλούν, να μην εξηγούν τις θέσεις τους αλλά να έχουν το ρόλο του συντονιστή της βουλευτικής προεκλογικής περιόδου.’’

H ‘’Θεωρία των δύο άκρων’’

Συμφωνα με τον Clement Viktorovitch, πολιτειολόγο και πολιτικό σχολιαστή στο διαδικτυακό κανάλι FranceInfo, οι δηλώσεις αυτές ‘’επιδιώκουν να δημιουργήσουν μια ψευδαίσθηση ότι υπάρχουν κοινά χαρακτηριστικά στοιχεία μεταξύ του συνασπισμού της Νεας Λαïκής Ενότητας και του Εθνικής Συσπειρωσης (το κόμμα της Λεπέν).

 Καυτηριάζοντας αυτό το μπαράζ κατηγοριών των κυβερνητικών στελεχών και της Πρωθυπουργού, ο Victorovitch συνέχισε λέγοντας ότι‘’ ο χώρος της πολιτικής είναι πεδίο αντιπαράθεσης. Καθένας έχει το δικαίωμα να υπερασπίζεται τις θέσεις του αλλά δε μπορεί να θεωρεί ότι έχει το μονοπώλιο των σωστών θέσεων και της ορθής πολιτικής πλευράς, ειδικά όταν είμαστε Πρωθυπουργός και σε δύσκολη θέση.’’

Τα αποτελέσματα του Α’ γύρου δημιούργησαν νέα δεδομένα καθώς μετατοπίστηκε η δημόσια συζήτηση σε θέματα όπως η οικονομία, η ακρίβεια, η Παιδεία, η ανάγκη για οικολογική πολιτική αντί για την μαντίλα και το μπουρκίνι στις παραλίες και τις δημοτικές πισίνες. Την Κυριακή 19 Ιουνίου θα ξέρουμε ποιά πολιτική θα ακολουθήσει η Γαλλία τα επόμενα χρόνια αλλά και τους πολιτικούς συσχετισμούς που θα αποτελέσουν παράδειγμα και για το πολιτικό σκηνικό σε άλλες ευρωπαïκές χώρες.

*Ο Στέφανος Γραβάνης διδάσκει Γαλλικά Ακαδημαïκών Σκοπών, πολιτισμικές ιδέες της Γαλλοφωνίας στη Νομική Σχολή του ΔΠΘ