Γελοίοι και ημίθεοι

του Μιχάλη Αποστολίδη

Γελοίοι για τον Πεσσόα είναι όσοι δεν έχουν γράψει γελοία ερωτικά γράμματα. Κατηγορία απόλυτο αρσενικό, άντρας μετροσέξουαλ, γιάπης της κακιάς ώρας, Χρυσαυγίτης περιωπής, ψυχωτικός επαναστάτης, κομπλεξικός τουιτεράς, οι γελοίοι βρίσκονται λίγο-πολύ παντού και μουγκρίζουν περηφάνια. Η ποίηση είναι για τις αδερφές και η λογοτεχνία για τους φλώρους. Μην εμπιστεύεστε τις λέξεις. Δεν σημαίνουν. Πάρτε παράδειγμα τον Κεδίκογλου: Γιατί να κριθεί από τα λόγια του όταν η τύχη του εξαρτάται από το συμφέρον του; Σεξ, βία, άντε και καμία ατάκα πού και πού! Ξεχάστε το αρχείο της ΕΡΤ. Ο έρωτας αποπροσανατολίζει την κοινή γνώμη. Ο πολιτισμός τη μαστουρώνει. Το μίσος είναι αποτελεσματικότερη νεύρωση.

Οι ημίθεοι του Πεσσόα είναι σαφώς περισσότεροι. Πρωταθλητές σε όλα, πανάξιοι θριαμβευτές και δεν ευνοήθηκαν πουθενά. Απεναντίας μάτωσαν, ίδρωσαν και πέτυχαν. Κανένας χυδαίος, φαύλος, υπερόπτης, κλέφτης, παλιάνθρωπος ή δειλός δεν βρέθηκε ποτέ ανάμεσά τους. Όλοι πρίγκιπες, ασυμβίβαστοι, άνδρες αληθινοί. Εδώ και χρόνια κυβερνούν, σταυρώνουν και σώζουν τη χώρα. Τελειομανείς αλλά στα ψέματα! Ας εμφανιστεί κάποιος να μας εκμυστηρευτεί ότι υπέπεσε σε κάποιο σφάλμα, ότι είδε μια μέρα το πρόσωπό του στον καθρέφτη και τρόμαξε, κι υποσχόμαστε να μη μας ξεφύγει τίποτα.

125 χρόνια από τη γέννηση του Πορτογάλου ποιητή, γελοίοι και ημίθεοι αυξάνουν ανησυχητικά τη δύναμή τους. Οι δημοσκοπήσεις δεν τους εντοπίζουν. Βρίσκονται στα ψηλά και συνωμοτούν στα χαμηλά. Προετοιμάζουν τον εμφύλιο κι ανυπομονούν να αποδώσουν αδικία. Ή νεόπλουτοι ή νεοναζί. Τίποτα ενδιάμεσο δεν φαίνεται να τους αρκεί. Κανείς ακόμα έτοιμος να σκάψει το λάκκο του. Κανείς να παραδεχτεί μία ατιμία. Κανείς να γελάσει με τον εαυτό του. Το παραμύθιασμα είναι εργασία πλήρους απασχόλησης. Έλα μου όμως που στη ζούγκλα, φτάνει η ώρα των ανθρώπων. Και η αγάπη δεν θα είναι τίποτα άλλο παρά η προσπάθεια για την αγάπη. Και ευαισθησία δεν θα είναι να μονολογείς τη μοναξιά σου αλλά ν’ ανοίγεις την αγκαλιά σου. Όσο για την ευφυΐα, ας χαριστεί εκεί που πάντοτε ανήκε: στους ανόητους που ανέκαθεν την είχαν μεγαλύτερη ανάγκη.

Χύνουμε δάκρυα παλιά. Πέφτουμε συνεχώς από τα ίδια σύννεφα. Αν κάποτε πλημμυρίσουμε τους δρόμους, να ‘χουμε κεφάλι καθαρό. Μη βγούμε πάλι σαν γελοίοι που αγανάκτησαν, μην περπατάμε πάλι σαν ημίθεοι με σηκωμένο φρύδι. Να πούμε καθαρά και ξάστερα τη φράση του Χ.Μίλερ που ταιριάζει στο μεσογειακό ταμπεραμέντο μας, τη λαμογιά μας με άλλα λόγια: «Πρέπει κανένας να ζήσει. Να ζήσει πρώτα κι έπειτα να πληρώσει». Στο σύμπαν των αγορών και των δανειστών, αυτή θα είναι η νέα αξιοπρέπεια. Στον πλανήτη των μεταρρυθμιστών από τη μία και των αποστημάτων από την άλλη, αυτός θα είναι ο νέος υπεράνθρωπος. Η χώρα θα χτιστεί από τα λάθη της. Οι γελοίοι και οι ημίθεοι θα είναι ανεπιθύμητοι. Θα ‘χουμε πάρει το μάθημά μας.